Hạn chế rủi ro với tiền số

3 giờ trướcBài gốc

Tài sản mã hóa bị lợi dụng cho các hoạt động lừa đảo, rửa tiền

Thượng tá Nguyễn Thành Chung - Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an cho biết, bên cạnh giao dịch trên các sàn quốc tế, hoạt động trao đổi mua bán tài sản mã hóa giữa cá nhân với cá nhân trên không gian mạng còn diễn ra dưới hình thức “chợ đen”. Theo đó, trên các nền tảng mạng xã hội đang tồn tại rất nhiều hội nhóm kín mua bán, trao đổi tài sản mã hóa với số lượng thành viên lên đến hàng trăm nghìn người.

“Chợ đen”, theo lý giải của ông Chung, là những hội nhóm kín, chuyên mua bán, trao đổi tài sản mã hóa. Điển hình là nhóm "Mua bán USDT Việt Nam" với gần 400.000 thành viên, "Mua Bán USDT Miền Trung - Trade Coin" với 73.000 thành viên, “Bitcoin Remitano USDT" với 13.000 thành viên...

Bên cạnh giao dịch trên các sàn quốc tế, hoạt động trao đổi mua bán tài sản mã hóa giữa cá nhân với cá nhân trên không gian mạng còn diễn ra dưới hình thức “chợ đen”... Ảnh minh họa

Thành viên của các nhóm này đăng thông tin về nhu cầu mua, bán, hoặc trao đổi tài sản mã hóa. Nếu "khớp lệnh", họ trực tiếp giao dịch với nhau. Uy tín của người mua, người bán chỉ dựa vào đánh giá của các thành viên kỳ cựu trong nhóm.

Vấn đề đáng chú ý nhất hiện nay là tài sản mã hóa bị lợi dụng để phục vụ cho các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Thượng tá Nguyễn Thành Chung cho biết, qua theo dõi cho thấy trong quá trình gây án, các đối tượng thường xuyên thay đổi số điện thoại, tài khoản mạng xã hội, tài khoản ngân hàng và đặc biệt là dùng ví tài sản mã hóa nhằm né tránh sự phát hiện, điều tra của cơ quan chức năng.

“Các giao dịch tài sản mã hóa không qua kiểm soát của cơ quan nhà nước có thể gây tác động xấu về chính sách tiền tệ”- Thượng tá Nguyễn Thành Chung nói. Ông nhận định, các giao dịch tài sản mã hóa diễn ra ngoài khuôn khổ quản lý chính thức tiềm ẩn nhiều rủi ro cho hệ thống tài chính – tiền tệ. Việc một lượng tiền đáng kể được luân chuyển hằng ngày mà không thông qua hệ thống tổ chức tín dụng có thể gây khó khăn cho công tác giám sát, ảnh hưởng đến vai trò quản lý thị trường tiền tệ cũng như hoạt động điều hành kinh tế vĩ mô. Bên cạnh đó, nhiều cá nhân, tổ chức thu lợi đáng kể từ hoạt động đào và kinh doanh tài sản mã hóa song chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai, nộp thuế, dẫn tới nguy cơ thất thu ngân sách.

Tại cuộc họp báo do NHNN Việt Nam (NHNN) tổ chức vừa qua, rủi ro này tiếp tục được bà Nguyễn Thị Minh Thơ - Phó cục trưởng, Cục Phòng chống rửa tiền (NHNN) đề cập. Cụ thể, tại báo cáo đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền (Nghị quyết số 71/NQ-CP), Việt Nam đã lựa chọn đánh giá với bốn nội dung liên quan đến tài sản ảo, gồm: nhà cung cấp dịch vụ ví, quản lý tài sản ảo; quỹ đầu tư tài sản ảo; tài sản mã hóa ổn định; tài sản ảo dạng chứng khoán, tài sản ảo tiện tích, tài sản ảo nền tảng.

Kết quả, rủi ro với bốn nội dung này được xếp hạng ở mức Trung bình cao/Cao. Điều này khiến Việt Nam đang nằm trong “Danh sách xám” của Lực lượng Đặc nhiệm tài chính quốc tế FATF từ tháng 6/2023 và đang tích cực triển khai các hành động theo khuyến nghị từ tổ chức này.

Quản lý tiền số 220 tỷ USD

Các số liệu thống kê cho thấy, Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có lượng người sở hữu tài sản số nhiều nhất thế giới. VinaCapital ước tính có tới 17 triệu người đã tham gia giao dịch tiền mã hóa, đứng thứ năm trên thế giới. Số liệu từ Chainalysis cũng cho thấy, Việt Nam đứng thứ ba trong khu vực Châu Á -Thái Bình Dương với dòng vốn chảy vào thị trường tiền số, tài sản mã hóa vượt 220 tỷ USD.

Vài ngày qua, thông tin liên quan đến dự án tiền số (tiền mã hóa) AntEx của ông Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình) - Chủ tịch Tập đoàn NextTech, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư và thị trường. Chưa rõ thực hư vụ việc Shark Bình bị tố chỉ đạo rút thanh khoản nhưng thông tin này khiến nhà đầu tư lo ngại dự án bị sập. Dẫn đến lo lắng này là vì đang thiếu khung pháp lý cho thị trường tiền số.

Trong bối cảnh này, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa được xem là bước đi quan trọng để thúc đẩy thị trường tài sản số phát triển. Ông Michael Kokalari - Giám đốc Phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường VinaCapital, nhận định mục tiêu của Chính phủ là chuyển hoạt động tiền mã hóa tại Việt Nam từ thị trường phi chính thức quy mô lớn, phụ thuộc vào các kênh nước ngoài, sang thị trường chính thức có thể quản lý về vấn đề thuế và tích hợp vào hệ thống tài chính nội địa. Trước đó, tháng 7 vừa qua, Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, chính thức công nhận tài sản số và yêu cầu các nền tảng tiền mã hóa phải có giấy phép hoạt động trong nước. Đến tháng 8, Việt Nam có kế hoạch thí điểm 5 sàn giao dịch tài sản số được cấp phép, hỗ trợ giao dịch Bitcoin, Ethereum…

Ngay sau khi Nghị quyết 05/2025/NQ-CP được ban hành, thị trường tiền số ở Việt Nam đã có những thông tin đáng chú ý. Đầu tháng 10 mới đây, Công ty CP Sàn giao dịch tài sản mã hóa Lộc Phát Việt Nam (LPEX) được thành lập với vốn điều lệ ban đầu 6,8 tỷ đồng, trụ sở đặt tại Hà Nội. Trong khi đó, Công ty CP Chứng khoán HD lên kế hoạch huy động hơn 7.300 tỷ đồng và dùng 1.500 tỷ đồng trong nguồn huy động này để góp vốn vào Công ty CP Sàn giao dịch Tài sản mã hóa HD. Nhiều công ty chứng khoán khác như TCBS, SSI, VPBankS cũng thành lập pháp nhân, góp vốn vào các tổ chức vận hành sàn giao dịch tài sản số trong nước. Trước đó, vào tháng 6/2025, Công ty CP Kinh doanh Tiền mã hóa và Tài sản Mã hóa Vimexchange cũng được thành lập, với vốn điều lệ là 10.000 tỷ đồng.

Thượng tá Nguyễn Thành Chung cho biết, trong thời gian tới, hệ thống thông tin của các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa sẽ phải đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn, điều kiện về an toàn công nghệ thông tin trước khi đưa vào vận hành.

Đồng thời, có sự phối hợp quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực tài sản mã hóa, đặc biệt là mối quan hệ giữa các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an. Trong đó, có Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, NHNN, Bộ KH&CN, từ khi cấp phép cho đến khi kết thúc thí điểm, chú trọng công tác kiểm tra, giám sát chấp hành quy định pháp luật trong quá trình thí điểm của tổ chức, cá nhân tham gia.

Trong 5 năm (2019 - 2024) đã phát hiện gần 20.000 vụ lừa đảo, liên quan đến hơn 17.000 đối tượng, gây thiệt hại trên 12.000 tỷ đồng. Trong các vụ án, vụ việc lừa đảo chiếm đoạt sản trên không gian mạng, phần lớn tiền do phạm tội mà có được chuyển thành tài sản mã hóa thông qua giao dịch trao đổi, mua bán ngang hàng, được tổ chức tại các sàn quốc tế như Binance, HTX, OKX… với giá trị giao dịch hằng ngày lên tới hàng ngàn tỷ đồng… gây tổn hại về thuế, ảnh hưởng đến công tác phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, phòng chống tội phạm công nghệ cao. Vì vậy, việc cấp phép các sàn giao dịch tài sản mã hóa nội địa không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố mà còn trực tiếp đảm bảo quyền lợi khách hàng khi có tranh chấp xảy ra, đại diện A05 cho biết thêm.

Thảo Nguyên

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/han-che-rui-ro-voi-tien-so.867794.html