Hàn Quốc 'khai tử' sách giáo khoa AI sau 4 tháng triển khai

2 ngày trướcBài gốc

Chương trình sách giáo khoa AI từng được giới thiệu như một sáng kiến trọng tâm của chính phủ Hàn Quốc, dưới thời cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol. Ảnh: Rest of World

Sau bốn tháng thử nghiệm, Hàn Quốc đã chính thức dừng chương trình sách giáo khoa tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) - một dự án trị giá 850 triệu USD được kỳ vọng tạo ra bước ngoặt trong giáo dục.

Quyết định này được đưa ra sau hàng loạt phản ánh về sai lệch nội dung, nguy cơ xâm phạm quyền riêng tư và áp lực gia tăng đối với giáo viên và học sinh, trở thành bài học đắt giá về việc triển khai công nghệ một cách vội vã trong trường học.

Từ kỳ vọng cải cách đến bước lùi bất ngờ

Khởi động vào tháng 3 năm nay, chương trình sách giáo khoa tích hợp AI đặt mục tiêu cá nhân hóa việc học ở các môn Toán, Tiếng Anh và Tin học, thông qua nền tảng AI có khả năng điều chỉnh nội dung theo năng lực từng học sinh. Dự án được kỳ vọng sẽ cá nhân hóa hành trình học của từng học sinh, giảm tải công việc cho giáo viên và tạo bước nhảy vọt cho giáo dục kỹ thuật số. Tuy nhiên, đến tháng 8 vừa qua, Bộ Giáo dục Hàn Quốc buộc phải loại bỏ công cụ này khỏi danh mục sách giáo khoa chính thức, chỉ giữ lại dưới dạng tài liệu tham khảo.

Quyết định được đưa ra sau khi Quốc hội Hàn Quốc thông qua sửa đổi pháp lý, thu hẹp định nghĩa “sách giáo khoa” và loại trừ các phần mềm AI. Một số báo cáo từ Rest of World cho thấy nhiều lỗi nghiêm trọng đã xuất hiện trong quá trình sử dụng chương trình sách giáo khoa này, như hệ thống đánh giá sai tiến trình học tập của học sinh, đánh dấu “hoàn thành” các bài học dù học sinh chưa được tiếp thu đầy đủ... Công nghệ AI bị chỉ trích vì phản hồi chung chung, chưa đáp ứng yêu cầu hỗ trợ cá nhân hóa như tuyên bố ban đầu.

Màn hình của sách giáo khoa kỹ thuật số AI dành cho học sinh trung học Hàn Quốc, do Dong-A Publishing phát triển. Ảnh: Rest of World

“Ban đầu em rất tò mò”, em Ko Ho-dam, học sinh trung học tại đảo Jeju chia sẻ. “Nhưng các tiết học liên tục gặp trục trặc kỹ thuật. Em không biết cách sử dụng, và sách cũng không phù hợp với trình độ của em”.

Ngoài sai sót chuyên môn, chương trình còn đối mặt với phản ứng mạnh mẽ về quyền bảo mật dữ liệu. Các chuyên gia cảnh báo việc thu thập dữ liệu học sinh thiếu kiểm soát có thể dẫn đến rò rỉ thông tin. Báo WebProNews ghi nhận sự lo ngại về thời gian sử dụng thiết bị điện tử quá dài, trong khi các công đoàn giáo viên phản đối nguy cơ AI làm suy giảm vai trò của nhà giáo.

The Korea Herald từng dẫn lại trường hợp AI phân loại sai khái niệm, tạo ra lộ trình học tập bất hợp lý, khiến học sinh lúng túng thay vì hỗ trợ hiểu bài tốt hơn. Những trục trặc này làm dấy lên tranh luận về ranh giới giữa “công nghệ hỗ trợ” và “công nghệ gây nhiễu” quá trình dạy - học.

“Chất lượng tổng thể còn thấp, rõ ràng đây là sản phẩm được triển khai vội vàng”, ông Lee Hyun-joon, giáo viên Toán tại thành phố Pyeongtaek đánh giá.

Các công đoàn giáo viên Hàn Quốc thời gian qua đã phản đối chương trình sách giáo khoa AI, lo sợ nguy cơ AI làm suy giảm vai trò của nhà giáo.

Tuy nhiên, không phải tất cả đều phủ nhận nỗ lực này. Một số giáo viên ở bậc tiểu học ghi nhận sách AI có thể giúp học sinh yếu theo kịp bài, tạo hứng thú nhờ phần thưởng ảo, avatar, hay học dưới dạng trò chơi. “Nó tiết kiệm thời gian với những học sinh cần củng cố thêm kiến thức”, giáo viên Kim Cha-myung từ Gwangmyeong cho biết. “Nhưng lẽ ra nó phải được thử nghiệm kỹ hơn”.

Tác động tài chính và hệ lụy hệ thống

Về tài chính, việc rút lui giữa chừng khiến nhiều trường học và doanh nghiệp công nghệ giáo dục rơi vào thế bị động. The Straits Times cho biết một số địa phương đã phải quay lại sách in truyền thống ngay trong học kỳ, gây xáo trộn kế hoạch giảng dạy. Trong khi đó, các khoản đầu tư lớn trước đó - lên tới 300 tỷ won dưới thời Tổng thống Yoon Suk Yeol - đang bị đặt câu hỏi về hiệu quả sử dụng ngân sách.

Sự kiện này diễn ra ngay trước thời điểm Hàn Quốc chuẩn bị ban hành luật AI mới vào năm 2026, tập trung vào nguyên tắc minh bạch, trách nhiệm giải trình và quản trị rủi ro đối với các hệ thống có tác động lớn. Điều này có thể ảnh hưởng đến các chiến lược tích hợp AI trong giáo dục trong tương lai.

Các nhà xuất bản giới thiệu sách giáo khoa hỗ trợ AI tại Hội chợ EdTech Hàn Quốc ở Seoul, Hàn Quốc ngày 18/9/2025. Ảnh: Rest of World

Bài học toàn cầu về triển khai công nghệ giáo dục

Giới chuyên gia nhận định sự việc tại Hàn Quốc là minh chứng cho khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế ứng dụng AI trong giáo dục. Mặc dù AI được xem là công cụ tiềm năng để cá nhân hóa học tập, nhưng việc áp dụng cần trải qua giai đoạn thử nghiệm từng bước, có sự tham gia của giáo viên, chuyên gia sư phạm và các nhà hoạch định chính sách.

Một giáo viên đăng tải trên X đã nhận xét: “Sai lầm lớn nhất không phải là áp dụng AI, mà là đặt tham vọng đổi mới cao hơn nền tảng sư phạm”. Các nhà phân tích từ cũng cảnh báo nếu không xử lý triệt để các vấn đề như thuật toán, đạo đức dữ liệu và cơ sở hạ tầng, những thất bại tương tự có thể lặp lại ở các quốc gia khác.

Những tranh luận xung quanh chương trình sách giáo khoa AI ở Hàn Quốc có thể mở đường cho cách tiếp cận thận trọng hơn, đề cao tính nhân văn và tương tác trực tiếp trong lớp học. Dù chương trình AI bị dừng lại, cuộc thảo luận về vai trò của công nghệ trong giáo dục vẫn tiếp tục.

Bài học từ Hàn Quốc cho thấy rõ một thực tế: đổi mới phải đi kèm trách nhiệm, và công nghệ chỉ thực sự hữu ích khi được sử dụng để củng cố - chứ không phải thay thế - mối quan hệ giữa người dạy và người học.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/han-quoc-khai-tu-sach-giao-khoa-ai-sau-4-thang-trien-khai-10390940.html