Ngày 3/9, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc thông báo sẽ khởi động lại quá trình xem xét chiến lược gia nhập CPTPP - khối thương mại chiếm khoảng 15% GDP toàn cầu. Theo Bộ trưởng Yeo Han Koo, động thái này nhằm thiết lập một mạng lưới liên minh kinh tế vững chắc giữa Hàn Quốc và các đối tác cùng quan điểm thương mại, đồng thời giúp đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và giảm thiểu tác động từ các rủi ro địa chính trị và chính sách thương mại bảo hộ, đặc biệt từ phía Mỹ và Trung Quốc.
Đây không phải lần đầu tiên Hàn Quốc đề cập CPTPP. Năm 2022, dưới thời Tổng thống Moon Jae In, chính phủ từng tuyên bố ý định tham gia nhưng sau đó đình chỉ nộp đơn do vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ ngành nông - ngư nghiệp trong nước cũng như quan hệ căng thẳng với Nhật Bản. Tuy nhiên, theo một quan chức Bộ Thương mại giấu tên được Yonhap dẫn lời, “bối cảnh hiện nay đã thay đổi”, mở ra cơ hội để Hàn Quốc nối lại các tham vấn với các thành viên khối CPTPP.
Cảng hàng hóa Busan Hàn Quốc. Ảnh: TTXVN
Việc Anh chính thức gia nhập CPTPP vào cuối năm 2024 đã nâng tổng số thành viên lên 12, trong đó có các nền kinh tế lớn như Nhật Bản, Canada và nhiều quốc gia Đông Nam Á, châu Đại Dương và Mỹ Latinh. Đáng chú ý, Mỹ - quốc gia khởi xướng phiên bản đầu tiên của CPTPP hiện vẫn đứng ngoài cuộc, tạo dư địa cho Hàn Quốc lấp đầy khoảng trống chiến lược và thương mại tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Cùng ngày, Hàn Quốc cũng công bố một loạt biện pháp ứng phó với chính sách thuế quan mới của Mỹ, trong đó nổi bật là khoản hỗ trợ khẩn cấp lên tới 570 tỷ won (tương đương 408,8 triệu USD) dành cho các doanh nghiệp trong ngành thép và nhôm - hai lĩnh vực đang bị Mỹ áp thuế nhập khẩu tới 50%.
Gói hỗ trợ này bao gồm các chương trình cho vay ưu đãi lãi suất thấp, tài trợ chi phí lãi vay hiện hữu cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), cũng như các khoản chi khẩn cấp khác nhằm tăng tính thanh khoản. Ngoài ra, chính phủ sẽ nâng khối lượng bảo hiểm thương mại từ mức 256.000 tỷ won dự kiến ban đầu lên 270.000 tỷ won trong năm 2025, đồng thời mở rộng quyền tiếp cận vào quỹ 13.600 tỷ won hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi các biện pháp phòng vệ thương mại của nước ngoài.
Một phần quan trọng khác trong kế hoạch hành động của Chính phủ Hàn Quốc là thúc đẩy tiêu dùng nội địa để bù đắp phần sụt giảm từ xuất khẩu, đặc biệt đối với các ngành hàng chủ lực như ôtô, đồ gia dụng, và thép.
Theo đó, các biện pháp kích cầu sẽ bao gồm: Trợ cấp cho người tiêu dùng mua xe điện và thiết bị điện tử hiệu suất cao, đồng thời thiết lập quỹ đầu tư trị giá 100.000 tỷ won nhằm thu hút đầu tư trong nước vào các ngành chiến lược như xe điện, pin, công nghệ cao và công nghiệp xanh.
Chính phủ cũng lên kế hoạch công bố một loạt chính sách vào cuối năm nay nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cốt lõi cho các lĩnh vực: Ô tô tương lai, thép, và pin xe điện - vốn được xem là trụ cột trong định hướng phát triển công nghiệp của Hàn Quốc giai đoạn hậu COVID-19 và giữa làn sóng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu.
Cuối cùng, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng nhấn mạnh sẽ tăng cường biện pháp chống lại các hành vi thương mại không công bằng như trốn thuế, bán phá giá, cũng như đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và sản phẩm.
Trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ - Trung ngày càng phức tạp, Hàn Quốc đang nỗ lực xây dựng một “lá chắn kinh tế” vừa bảo vệ nội lực, vừa mở rộng ngoại lực thông qua hội nhập có chọn lọc và đầu tư chiến lược. Việc cân bằng giữa tự do thương mại và bảo hộ ngành trong nước sẽ là bài toán khó, nhưng cũng là cơ hội để Seoul định hình lại vai trò kinh tế của mình trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Ngọc Nga