Bán dẫn là nền tảng của kỷ nguyên số
Thứ trưởng Bộ KHCN Bùi Hoàng Phương cho biết Việt Nam chú trọng thu hút đầu tư nước ngoài, coi đây là động lực quan trọng để tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương nêu thông tin trên tại Triển lãm và diễn đàn quốc tế lĩnh vực bán dẫn và điện tử - SEMIEXPO Vietnam 2025 khai mạc ngày 7/11 tại Hà Nội.
Cho rằng công nghiệp bán dẫn là nền tảng của kỷ nguyên số hiện nay, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết Việt Nam xác định bán dẫn là công nghệ chiến lược, đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, khẳng định vị thế quốc gia.
Việt Nam hiện có khoảng trên 170 dự án đầu tư nước ngoài trong ngành công nghiệp bán dẫn với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD.
Chuỗi cung ứng bán dẫn Việt Nam chủ yếu tập trung vào 02 công đoạn chính: Thiết kế chip bán dẫn; và đóng gói và kiểm thử chip bán dẫn. Việt Nam đã có sự hiện diện của 58 doanh nghiệp thiết kế, trong đó có 13 doanh nghiệp Việt Nam, 45 doanh nghiệp nước ngoài.
Thứ trưởng cũng cho biết Chính phủ đang xây dựng “Đề án đầu tư xây dựng 1 nhà máy chế tạo chip bán dẫn quy mô nhỏ, công nghệ cao phục vụ nhu cầu nghiên cứu, thiết kế, sản xuất chip bán dẫn”, với kế hoạch đến năm 2030 nhà máy đi vào hoạt động; có 8 dự án đóng gói, kiểm thử, với 1 dự án của doanh nghiệp Việt Nam và 7 dự án của doanh nghiệp nước ngoài như Intel, Amkor, Hanna Micron,…
Đồng thời, Việt Nam bắt đầu có sự hiện diện của một số doanh nghiệp sản xuất, cung cấp nguyên vật liệu, thiết bị cho công nghiệp bán dẫn như Coherent, VDL,....
4 yếu tố thuận lợi phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam
Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương, Việt Nam được đánh giá hội tụ rất nhiều yếu tố tiềm năng từ cơ chế, chính sách, nguồn nhân lực đến điều kiện địa lý, tự nhiên thuận lợi.
Thứ nhất,sự dịch chuyển chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu: Với vị trí địa lý chiến lược tại trung tâm Đông Nam Á, cách các trung tâm sản xuất bán dẫn hàng đầu như Đài Loan và Hàn Quốc khoảng 3-4 giờ bay, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để đón sự dịch chuyển chuỗi cung ứng ngành công nghiệp bán dẫn.
Ngoài ra, Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng qua các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với hơn 17 FTA đã ký kết.
Với kim ngạch xuất khẩu phần cứng và điện tử đạt hơn 132,3 tỷ USD trong năm 2024, tăng 16,8% so với năm 2023 Việt Nam đã chứng tỏ khả năng sản xuất và áp dụng công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực sản xuất điện tử.
Thứ hai, tiềm năng công nghiệp điện tử tại Việt Nam là nền tảng cho sự phát triển của ngành bán dẫn. Theo phân tích của ông Bùi Hoàng Phương, với kim ngạch xuất khẩu phần cứng và điện tử đạt hơn 132,3 tỷ USD trong năm 2024, tăng 16,8% so với năm 2023 Việt Nam đã chứng tỏ khả năng sản xuất và áp dụng công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực sản xuất điện tử. Đây là tiền đề cho việc mở rộng khả năng tích hợp chuỗi hạ nguồn cho ngành công nghiệp bán dẫn.
Thứ ba, cơ chế chính sách ưu tiên đầu tư đối với lĩnh vực công nghiệp bán dẫn. Việt Nam đã hoàn thiện khung chính sách mạnh mẽ cho ngành bán dẫn với loạt nghị quyết, nghị định và quyết định chiến lược về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, quỹ đầu tư, chiến lược ngành và phát triển nhân lực, đặc biệt trong đó phải kể tới Luật Công nghiệp công nghệ số.
Thứ tư, Việt Nam sở hữu lợi thế nguồn nhân lực dồi dào, dân số trẻ, năng động - tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn
Với dân số khoảng 100 triệu người, trong đó hơn 60% là dân số trẻ, đã phát triển thành một trung tâm năng động cho ngành công nghiệp điện tử và công nghệ thông tin. Với hơn 1,9 triệu nhân lực làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ số, bao gồm hơn 500.000 kỹ sư, Việt Nam đã hình thành một cộng đồng thiết kế chip bán dẫn mạnh mẽ với khoảng 60 doanh nghiệp và 7.000 kỹ sư thiết kế.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương đưa ra những nhận định trên và cho rằng Việt Nam có nhiều yếu tố thuận lợi để tham gia sâu và ngày càng nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu.
Không chỉ thu hút đầu tư, Việt Nam còn tập trung phát triển năng lực nội sinh. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm, Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ từ một điểm đến sản xuất, lắp ráp truyền thống để tham gia sâu hơn vào các công đoạn giá trị cao như thiết kế, đóng gói tiên tiến.
Việt Nam là cứ điểm chiến lược nghiên cứu, phát triển chip bán dẫn
"Cả nước đã có hơn 50 doanh nghiệp thiết kế vi mạch với khoảng 7.000 kỹ sư, cùng 15 doanh nghiệp và hơn 10.000 kỹ thuật viên tham gia công đoạn đóng gói, kiểm thử và sản xuất thiết bị, vật liệu bán dẫn", Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm chia sẻ.
Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh cần thu hút chọn lọc FDI vào các công đoạn giá trị cao như thiết kế, đóng gói tiên tiến để đưa ngành bán dẫn Việt Nam tiến nhanh “từ khát vọng đến hành động".
Các đối tác lớn truyền thống như Samsung, Intel, Amkor, Foxconn, Hana Micron tiếp tục mở rộng quy mô đầu tư và sản xuất tại Việt Nam, minh chứng cho hiệu quả về chi phí, năng suất và chất lượng sản phẩm tại Việt Nam.
Đồng thời, các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như NVIDIA, Qualcomm, Coherent, Marvell cũng đã chọn Việt Nam là cứ điểm chiến lược để nghiên cứu, phát triển chip bán dẫn, xây dựng nhà máy và mở rộng chuỗi cung ứng.
Đặc biệt, nhà máy sản xuất chip đầu tiên của Viettel đang được đẩy nhanh tiến độ triển khai, đánh dấu bước khởi đầu quan trọng trong hành trình làm chủ công nghệ sản xuất chip của Việt Nam.
Những kết quả này là minh chứng cho niềm tin của các nhà đầu tư toàn cầu, đồng thời thể hiện bước tiến chiến lược của Việt Nam trong hành trình “đi tắt đón đầu” - phát triển dựa trên tri thức, đổi mới sáng tạo và hợp tác quốc tế.
Luật Công nghiệp công nghệ số cùng với một số Luật như đầu tư, thuế thu nhập doanh nghiệp, xuất nhập khẩu,… đã dành những cơ chế hỗ trợ, ưu đãi đặc biệt cho hoạt động công nghiệp bán dẫn.
Theo đó, dự án nghiên cứu sản xuất sản phẩm bán dẫn với vốn đầu tư chỉ từ 6.000 tỷ đồng sẽ được áp dụng thuế suất 5% trong 37 năm; miễn thuế 06 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 13 năm tiếp theo; miễn toàn bộ tiền thuê đất, thuê mặt nước của dự án; miễn thuế thu nhập cá nhân cho nhân lực chất lượng cao trong 5 năm; miễn giấy phép lao động và visa 5 năm cho nhân lực chất lượng cao là người nước ngoài,…
Đây là những chính sách ưu đãi đầu tư đặc thù, vượt trội; các chính sách ưu đãi này chỉ áp dụng đối với các ngành, lĩnh vực ưu tiên khác, có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên.
Anh Lê