Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương tiền thân là Công ty Giống cây trồng Hải Dương được thành lập từ năm 2000; Ngày 7.10.2008, UBND tỉnh Hải Dương có Quyết định chuyển đổi Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương thành Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương, 100% vốn nhà nước.
Ngày 20.1.2016, Công ty chính thức chuyển thành Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp số 0800008382 do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Hải Dương cấp, vốn điều lệ hơn 51,6 tỷ đồng, trong đó vốn sở hữu Nhà nước hơn 2,5 triệu cổ phần, chiếm 49% vốn điều lệ (mệnh giá mỗi cổ phần là 10 nghìn đồng).
Lãng phí về đất đai, nguồn lực của Nhà nước
Theo KLTT, về lĩnh vực đất đai, Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương không lập phương án sử dụng đất của doanh nghiệp theo quy định tại Phụ lục Ban hành kèm theo Nghị định số 59/2011/NĐ-CP ngày 18.7.2011 của Chính phủ. Quy hoạch sử dụng đất thành phố Chí Linh phản ánh hiện trạng sử dụng đất tại 7 thửa đất thuộc Xí nghiệp Giống cây trồng và chế biến nông sản Chí Linh không phù hợp với mục đích sử dụng đất được UBND tỉnh cho Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương thuê.
Nhiều hộ gia đình được công ty giao khoán đất nông nghiệp tại Xí nghiệp Cây ăn quả, cây dược liệu Cầu Xe sử dụng đất không đúng mục đích (Xây dựng nhà ở, nhà hàng và nhà cấp 4…trên đất sản xuất nông nghiệp). Giám đốc Xí nghiệp Cây ăn quả, cây dược liệu Cầu Xe ký 51 hợp đồng giao khoán đất nông nghiệp với các hộ dân có thời hạn 30 năm vượt thời hạn được UBND tỉnh cho thuê đất (25 năm).
Công ty không kịp thời đăng ký biến động đất đai đối với đất được thuê thuộc Xí nghiệp Giống cây trồng Kim Thành, Trung tâm nghiên cứu và nhân giống thủy sản Tứ Kỳ và Xí nghiệp Cây ăn quả, cây dược liệu Cầu Xe là thực hiện chưa đúng quy định.
Trách nhiệm về việc không lập phương án sử dụng đất khi thực hiện cổ phần hóa thuộc về Ban chỉ đạo cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương trong việc chỉ đạo việc xây dựng phương án cổ phần hóa; Trách nhiệm đối với hạn chế, thiếu sót, vi phạm trong việc sử dụng đất không đúng mục đích, giao khoán đất nông nghiệp và đăng ký biến động đất đai thuộc về Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương.
Diện tích đất được UBND tỉnh cho thuê tại xã Tái Sơn, xã Quang Phục huyện Tứ Kỳ, phường Hoàng Tân và phường Bến Tắm trên đất có công trình thuộc dự án Nhà bảo quản lạnh giống khoai tây và Dự án Cơ sở hạ tầng sản xuất giống cây trồng tập trung tỉnh Hải Dương do Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn làm chủ đầu tư từ năm 2015 đến nay không được sử dụng, sử dụng tài sản trên đất không đúng công năng của tài sản.
"Việc không sử dụng đất là hành vi gây lãng phí về đất đai thuộc những hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại khoản 3 Điều 12 Luật Đất đai năm 2013 (Điều 11, Điều 81 Luật Đất đai năm 2024)", Cơ quan thanh tra chỉ rõ
Chưa thực hiện nộp ngân sách Nhà nước theo quy định
Trong quá trình kiểm kê, phân loại tài sản thực hiện cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương, Công ty TNHH Kiểm toán và kế toán Hà Nội, Ban chỉ đạo cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương và các tổ chức cá nhân có liên quan đã tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt giá trị thực tế của doanh nghiệp và phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp thiếu giá trị tài sản được hình thành thực hiện Dự án nghiên cứu khoa học và bảo tồn nguồn gen phục vụ nhân giống cây trồng, vật nuôi là 12.8 tỷ đồng.
Theo cơ quan thanh tra, trách nhiệm về vi phạm trong xác định thiếu giá trị tài sản và phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp khi xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa chủ yếu thuộc về đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Kiểm toán và kế toán Hà Nội, đồng thời có trách nhiệm của Ban chỉ đạo cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương trong việc thẩm tra về trình tự, thủ tục, tuân thủ các quy định của pháp luật về xác định giá trị doanh nghiệp và các tổ chức, cá nhân có liên quan. (Thanh tra tỉnh mời Công ty TNHH kiểm tra và kế toán Hà Nội, tuy nhiên Công ty không đến làm việc).
UBND tỉnh Hải Dương có Quyết định số 4215/QĐ-UBND ngày 29.12.2017 giao tài sản và kinh phí cho công ty; Công ty thực hiện trích khấu hao cơ bản hàng năm và nộp ngân sách tỉnh. Tuy nhiên, từ năm 2018 đến năm 2022 Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương không thực hiện trích khấu hao TSCĐ; từ năm 2018 đến nay Công ty chưa thực hiện nộp ngân sách số tiền phải trích khấu hao TSCĐ theo quy định.
KLTT chỉ rõ, Sở Tài chính tham mưu cho UBND tỉnh giao tài sản và kinh phí hình thành tài sản Dự án nghiên cứu khoa học và bảo tồn nguồn gen phục vụ nhân giống cây trồng, vật nuôi cho Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương quản lý là chưa đúng quy định; chưa kiểm tra việc thực hiện Quyết định của UBND tỉnh của Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương.
Đối với tài sản bỏ sót khi thực hiện cổ phần hóa, Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương không ghi tăng tài sản và ghi tăng vốn nhà nước đối với tài sản hình thành từ thực hiện xây dựng công trình đầu tư tiềm lực khoa học công nghệ để nâng cao chất lượng giống cây ăn quả của Xí nghiệp Giống cây ăn quả cây dược liệu Cầu Xe theo Quyết định của UBND tỉnh là vi phạm Luật Ngân sách. Từ đó dẫn đến xác định thiếu giá trị thực tế của doanh nghiệp và phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp là 1,3 tỷ đồng khi thực hiện cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương.
Trách nhiệm về vi phạm này chủ yếu thuộc về nguyên Giám đốc Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương, đồng thời có trách nhiệm của Sở Tài chính trong việc kiểm tra quyết toán hằng năm đối với Công ty; các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc kiểm kê, phân loại tài sản khi thực hiện cổ phần hóa.
Bên cạnh đó, trên cơ sở đề xuất của Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương, ngày 11.9.2019 Văn phòng UBND tỉnh có thông báo số 217/TB-VP giao Sở Tài chính chủ trì phối hợp với các sở ngành có liên quan hướng dẫn Công ty hạch toán bổ sung tài sản, đồng thời hoàn trả ngân sách 1,3 tỷ đồng. Tuy nhiên đến nay Công ty chưa hoàn trả ngân sách số tiền trên. (Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương đề xuất được thực hiện thông báo này).
Sở Khoa học và Công nghệ tham mưu cho UBND tỉnh giao 2 bình ấp trứng cá chép cho Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương là chưa đúng theo quy định. (Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương đề xuất được hoàn trả ngân sách số tiền 60 triệu đồng).
Chuyển thông tin đến Cơ quan điều tra nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật
Từ những sai phạm trên, Chánh Thanh tra tỉnh yêu cầu Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương phối hợp với các cơ quan chuyên môn của tỉnh xử lý đối với tài sản hình thành từ thực hiện Dự án Nhà bảo quản lạnh giống khoai tây tại xã Tái Sơn, huyện Tứ Kỳ và Dự án Cơ sở hạ tầng sản xuất giống cây trồng tập trung tỉnh Hải Dương.
Rà soát hiện trạng sử dụng đất, lập phương án sử dụng đất; đăng ký biến động đất đai theo quy định; Sử dụng đất đúng mục đích, thời hạn được UBND tỉnh cho thuê; chấm dứt, giải quyết dứt điểm việc giao khoán đất cho các hộ gia đình, cá nhân có thời hạn vượt thời hạn được UBND tỉnh cho thuê đất; có biện pháp xử lý dứt điểm đối với các hộ gia đình, cá nhân được Công ty giao khoán đất sử dụng đất không đúng mục đích.
Chánh thanh tra tỉnh cũng kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh xử lý những vi phạm trong việc sử dụng đất; việc quản lý, sử dụng tài sản công mà Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương được giao quản lý, sử dụng và thực hiện nghĩa vụ với nhà nước như sau:
Giao Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, tham mưu cho UBND tỉnh xử lý đối với diện tích đất tại xã Tái Sơn, xã Quang Phục, huyện Tứ Kỳ, phường Hoàng Tân và phường Bến Tắm trên đất có công trình thuộc dự án Nhà bảo quản lạnh giống khoai tây và Dự án Cơ sở hạ tầng sản xuất giống cây trồng tập trung tỉnh Hải Dương do Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn làm Chủ đầu tư từ năm 2015 đến nay không được sử dụng hoặc sử dụng không đúng công năng của tài sản nhằm tránh lãng phí đất đai, nguồn lực của Nhà nước.
Giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Cục Thuế tỉnh hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương trong việc thực hiện Quyết định số 4215/QĐ-UBND của UBND tỉnh Hải Dương và Thông báo số 217/TB-VP của Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương.
Yêu cầu UBND huyện Tứ Kỳ chỉ đạo UBND các xã An Thanh, Tiên Động, Cộng Lạc kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Giống cây trồng Hải Dương trong việc sử dụng đất không đúng mục đích tại Xí nghiệp Cây ăn quả, cây dược liệu Cầu Xe; xử lý, tham mưu cấp có thẩm quyền xử lý đối với vi phạm trong sử dụng đất không đúng mục đích theo quy định của pháp luật.
Đặc biệt cơ quan thanh tra kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo kiểm điểm đối với Ban chỉ đạo cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương, các tổ chức, cá nhân có liên quan do có hạn chế, thiếu sót trong triển khai thực hiện cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương, việc triển khai các dự án nông nghiệp, nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật chuyển thông tin đến Cơ quan điều tra xem xét xử lý theo thẩm quyền.
Đỗ Anh