Hành trình nối dài 'ngọn lửa' học tập

8 giờ trướcBài gốc

Thanh niên tình nguyện hướng dẫn người dân ứng dụng công nghệ số vào công việc, cuộc sống hằng ngày.

Lan tỏa tinh thần “Bình dân học vụ”

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nước ta phải đối mặt với giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Trong đó, giặc dốt là một thách thức lớn, bởi thời điểm ấy, hơn 90% dân số mù chữ. Chữ nghĩa trở thành chiếc chìa khóa cần được trao ngay cho mọi người, nếu muốn xây dựng một đất nước độc lập, vững mạnh.

Từ yêu cầu cấp thiết đó, phong trào Bình dân học vụ ra đời, nhanh chóng lan tỏa khắp các miền quê, phố thị. Lớp học dựng khắp nơi – từ đình làng, bãi đất trống cho đến dưới những mái tranh tạm bợ. Với tinh thần “ai biết nhiều dạy người biết ít, ai biết ít dạy người chưa biết”, người dạy có thể là cán bộ, bộ đội, trí thức, học sinh; người học là nông dân, công nhân, người già, phụ nữ… không phân biệt tuổi tác hay địa vị.

Ánh đèn dầu leo lét, tiếng đánh vần ê a trở thành âm thanh quen thuộc nơi thôn xóm. Chỉ trong thời gian ngắn, hàng triệu người đã biết đọc, biết viết. Nhưng giá trị lớn hơn cả là phong trào ấy đã khơi dậy khát vọng học tập, để mỗi người tự tin bước vào đời với tri thức làm hành trang.

Bà Lê Thị Hoa, xã Bình Thành, nhớ lại: Ban ngày chăn trâu, tối chúng tôi xách đèn dầu đi học. Trời rét cắt da, áo vá chằng vá đụp, nhưng ai cũng quyết tâm. Vì Bác Hồ đã dạy: Dốt cũng là giặc, phải diệt cho bằng được.

Nhờ phong trào này, đến năm 1952, Việt Nam cơ bản xóa mù chữ. Không ít học viên sau đó trở thành cán bộ, nhà giáo, kỹ sư, bác sĩ, đóng góp cho công cuộc kháng chiến và kiến quốc. Tinh thần dân chủ hóa tri thức, ai cũng có quyền học, ai cũng có thể học đã để lại dấu ấn sâu đậm, trở thành di sản tinh thần vô giá.

Tiếp nối truyền thống ấy, giáo dục Thái Nguyên đã đạt những kết quả nổi bật. Toàn tỉnh hiện có 975 cơ sở giáo dục, gồm 351 trường mầm non, 263 trường tiểu học, 287 trường THCS, 51 trường THPT, 15 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, 2 trung tâm giáo dục thường xuyên và 6 trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập. Tỷ lệ trường học đạt chuẩn quốc gia đạt 77,73%.

Đến nay, các chỉ số phổ cập giáo dục gần như tiệm cận mức tuyệt đối, như: 99,99% trẻ 6 tuổi vào lớp 1; 99,6% học sinh hoàn thành tiểu học vào lớp 6; 99,5% học sinh THCS trong độ tuổi đến trường, 100% xã, phường đạt chuẩn phổ cập giáo dục ở các bậc học và xóa mù chữ mức độ 2.

Ngành Giáo dục tỉnh còn triển khai mạnh mẽ chương trình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, xây dựng trường học an toàn, hạnh phúc, thân thiện và bình đẳng. Những thành quả ấy cho thấy tinh thần “toàn dân học tập” từ phong trào Bình dân học vụ vẫn đang được nối dài, thích ứng với yêu cầu mới.

Tiếp lửa tri thức số

Đất nước ta đang vươn mình, bước vào kỷ nguyên số và đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng. Trong kỷ nguyên mới, trí tuệ nhân tạo (AI) đang hiện diện trong hầu hết lĩnh vực: Chẩn đoán bệnh, phân tích dữ liệu, tối ưu sản xuất, quản lý giao thông, sáng tạo nội dung, dịch thuật, giáo dục… Người biết tận dụng AI sẽ làm việc nhanh hơn, chính xác hơn, sáng tạo hơn.

Cán bộ, công chức của tỉnh Thái Nguyên tích cực hưởng ứng phong trào "Bình dân học AI", ứng dụng vào công tác.

Cô giáo Nguyễn Thị Hường, Trường THCS Tân Thịnh (phường Phan Đình Phùng), chia sẻ: Nếu như 80 năm trước, Bình dân học vụ giúp xóa “giặc dốt”, thì nay phong trào “Bình dân học AI” sẽ xóa mù công nghệ, đặc biệt là kỹ năng sử dụng và hiểu biết về trí tuệ nhân tạo. Qua phong trào, mỗi người dân có thể tự tin ứng dụng AI vào công việc, học tập, đời sống.

Phong trào này tại Thái Nguyên đã được triển khai với nhiều hình thức đa dạng: lớp học trực tuyến miễn phí, câu lạc bộ công nghệ ở xã, phường, nhóm chia sẻ kinh nghiệm trên mạng xã hội, các buổi tập huấn do đoàn thể, doanh nghiệp, trường học tổ chức.

Người đã biết dùng AI trở thành “giáo viên” hướng dẫn cộng đồng, bắt đầu từ những kỹ năng cơ bản như tìm kiếm thông tin thông minh, sử dụng trợ lý ảo, tạo bản dịch, thiết kế với AI… để người dân thấy ngay lợi ích thiết thực và tiếp tục học hỏi.

Một điểm nhấn là chương trình “Bình dân học AI” theo Kế hoạch số 237/KH-UBND ngày 12/12/2023 của UBND tỉnh. Đến nay, hơn 300 học viên nòng cốt cấp tỉnh được đào tạo trên nền tảng luyenai.vn và Zalo; hơn 356.000 người tham gia chương trình; nhóm “Xứ Trà học AI” có hơn 3.500 bài viết, 22.000 lượt thích và 4.000 bình luận – minh chứng cho tinh thần học tập, tương tác sôi nổi của cán bộ, công chức, viên chức và người dân.

Bác sĩ Bệnh viện C Thái Nguyên tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo vào điều trị, chẩn đoán và lên phác đồ điều trị cho bệnh nhân.

Song song với đó, Đề án phát triển năng lực số tỉnh Thái Nguyên năm 2025 được ban hành, đặt mục tiêu phổ cập kiến thức, kỹ năng và thái độ làm việc trong môi trường số cho toàn bộ hệ thống chính trị, người lao động và nhân dân.

Các chỉ tiêu cụ thể gồm: Xây dựng khung năng lực số cho công dân Thái Nguyên; đào tạo 3.000 cán bộ nòng cốt; phổ cập kỹ năng số cho lao động nông thôn, đồng bào dân tộc thiểu số và nhóm yếu thế; hỗ trợ người dân sử dụng hiệu quả dịch vụ công trực tuyến và dịch vụ số thiết yếu.

Thành công bước đầu của phong trào “Bình dân học AI” giúp người dân sử dụng thành thạo công cụ số phục vụ đời sống, lao động, học tập, khởi nghiệp, mà còn hình thành lực lượng lao động mới, sẵn sàng thích ứng..., với tốc độ phát triển của AI.

Bài học từ phong trào “Bình dân học vụ" cho thấy: Muốn phổ cập một năng lực mới phải biến nó thành phong trào quần chúng rộng lớn, huy động toàn xã hội. Nếu triển khai đồng bộ, một lớp "dân trí số” mới sẽ hình thành, đưa AI trở thành kỹ năng phổ thông như đọc, viết, tính toán.

Phong trào “Bình dân học vụ xưa” mở cánh cửa chữ nghĩa, phong trào “Bình dân học AI” nay mở cánh cửa thế giới số, giúp mỗi người tự tin hội nhập và phát triển trong kỷ nguyên mới. Người dân Thái Nguyên sẽ tự tin hội nhập, phát triển và không ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình tương lai số.

Thảo Nguyên

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/nghi-quyet-57/202509/hanh-trinh-noi-dai-ngon-lua-hoc-tap-4132ffd/