Hé lộ bí mật về 'vữa siêu bền cơm nếp' trong kiến trúc cổ Trung Quốc: Chống chọi thiên tai, trường tồn nghìn năm

14 giờ trướcBài gốc

Loại vữa đặc biệt này được trát và lấp đầy các khe hở giữa các viên gạch, khối đá và các vật liệu xây dựng khác, đóng vai trò như một “chất keo” siêu bền trong các công trình thời cổ. Theo tiến sĩ Bingjian Zhang, các phu xây dựng thời cổ đại đã phát triển loại vữa cơm nếp từ cách đây 1.500 năm. Họ chế tạo hỗn hợp này bằng cách giã nhuyễn cơm nếp đã nấu chín, sau đó trộn với các thành phần truyền thống như vôi tôi, vôi nung ở nhiệt độ cao và nước.

Tiến sĩ Zhang cho biết, loại vữa này là một trong những sản phẩm composite (phức hợp) đầu tiên trên thế giới, kết hợp nguyên liệu hữu cơ và vô cơ. So với vữa thuần làm từ vôi, vữa cơm nếp có độ cứng, độ bền và tính kết dính vượt trội. Ông còn nhận định rằng, đây có thể được xem là một trong những bước tiến công nghệ quan trọng nhất thời cổ đại, sánh ngang với các phát minh vĩ đại khác của Trung Quốc như thuốc súng, la bàn hay giấy.

Ảnh minh họa.

Các thợ xây xưa đã sử dụng loại vữa này để xây dựng nhiều công trình trọng yếu như lăng mộ, chùa chiền và thành lũy – nhiều công trình trong số đó vẫn tồn tại đến ngày nay. Theo nghiên cứu, loại vữa cơm nếp thậm chí có thể chịu được lực tác động của máy ủi hiện đại và cả những trận động đất cường độ lớn.

Các nhà khoa học cũng đã phát hiện thành phần bí mật tạo nên “sức mạnh huyền thoại” của loại vữa này chính là amylopectin – một loại polysaccharide (cacbonhydrat phức hợp) có trong gạo và các thực phẩm chứa tinh bột. Chính chất amylopectin này đã giúp tạo nên liên kết chắc chắn và khả năng kết dính siêu việt cho vữa cơm nếp.

Tiến sĩ Zhang lý giải: “Sự kết hợp giữa cơm nếp và vôi đã tạo nên một chất liệu xây dựng composite tuyệt hảo, vừa hữu cơ vừa vô cơ. Ngoài ra, amylopectin còn đóng vai trò là chất ức chế, giúp kiểm soát sự phát triển của tinh thể canxi cacbonat, từ đó tạo ra cấu trúc vi mô vững chắc – yếu tố làm nên đặc tính ưu việt của loại vữa này”.

Để kiểm chứng khả năng ứng dụng thực tế, nhóm nghiên cứu đã tiến hành thí nghiệm trộn các loại vữa vôi truyền thống với hàm lượng cơm nếp nấu chín khác nhau. Mục tiêu nhằm đánh giá tính hiệu quả của vữa composite so với vữa thông thường.

Kết quả cho thấy loại vữa kết hợp cơm nếp có nhiều đặc tính vật lý nổi trội, khả năng chịu lực cao và kết cấu bền vững vượt trội. Đây thực sự là một sáng chế thiên tài của người Trung Quốc cổ đại – một minh chứng cho trí tuệ và kỹ thuật xây dựng vượt thời đại.

Bảo Ngọc (t/h)

Nguồn Doanh Nghiệp : https://doanhnghiepvn.vn/kham-pha/he-lo-bi-mat-ve-vua-sieu-ben-com-nep-trong-kien-truc-co-trung-quoc-chong-choi-thien-tai-truong-ton-nghin-nam/20250503073027454