Hệ lụy từ những khu đô thị 'nửa vời'

một ngày trướcBài gốc

Đầu tư kiểu "đánh trống bỏ dùi"

Tại khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ (quận Hoàng Mai, Hà Nội), hình ảnh những tòa chung cư cao tầng khang trang trở nên quen thuộc với người dân từ năm 2014. Trái ngược với kỳ vọng về không gian sống hiện đại, cư dân nơi đây đang phải đối mặt với tình trạng hạ tầng giao thông dang dở.

Nhiều chủ đầu tư thực hiện các dự án khu đô thị nhưng lại “bỏ quên” trường học và hạ tầng kỹ thuật.

Ngõ 282 đường Kim Giang nối với khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ chưa hoàn thiện theo quy hoạch. Hậu quả là tình trạng ùn tắc giao thông xảy ra như cơm bữa.

Chị Phạm Thị Hương, một cư dân sinh sống tại đây chia sẻ: "Đường hẹp, xe ô tô ra vào liên tục, có hôm ùn ứ. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị, nhưng không cải thiện".

Để giải quyết thực tế này, UBND phường Đại Kim đã nhiều lần gửi văn bản yêu cầu chủ đầu tư hoàn thiện các tuyến đường, nhưng đến nay mọi việc vẫn giậm chân tại chỗ.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại các khu đô thị ở quận Long Biên như Sài Đồng và Việt Hưng. Dù được quy hoạch bài bản với mục tiêu trở thành những khu đô thị kiểu mẫu, các khu vực này lại thiếu các tuyến đường nội khu kết nối với mạng lưới giao thông chính.

Anh Trần Văn Hùng, cư dân tại khu đô thị Việt Hưng than thở: "Đường trong khu đô thị thì đẹp, nhưng muốn ra đường lớn phải vòng vèo cả cây số. Có hôm mưa lớn, đường ngập, đi lại còn khổ hơn cả ở làng quê".

Không chỉ giao thông, các tiện ích công cộng như trường học, chợ, hay công viên tại đây cũng chưa được đầu tư đúng mức. Nhiều cư dân cho biết, họ phải di chuyển xa để đáp ứng các nhu cầu sinh hoạt cơ bản.

Khu đô thị mới Văn Khê mở rộng (Usilk City, quận Hà Đông) còn bi đát hơn. Dự án do Công ty CP Sông Đà - Thăng Long làm chủ đầu tư, khởi công từ năm 2008, từng được kỳ vọng là một trong những khu đô thị hiện đại bậc nhất Hà Nội. Tuy nhiên, sau hơn một thập kỷ, nhiều khối chung cư vẫn dang dở, hàng trăm căn hộ chưa thể bàn giao.

Chị Hồng, một khách hàng mua nhà tại dự án chia sẻ: "Gia đình tôi đã dồn hết tiền tiết kiệm để mua căn hộ này, nhưng đến nay vẫn chưa được nhận nhà. Chủ đầu tư thì liên tục hứa hẹn".

Dự báo dân số lạc hậu, quy hoạch lỗi thời

Không chỉ có hạ tầng giao thông, việc thiếu hụt hạ tầng xã hội cũng khiến cuộc sống của người dân tại nhiều khu đô thị gặp nhiều khó khăn. Điển hình, nhiều khu đô thị chỉ tập trung xây nhà bán, bỏ qua trường học.

Chị Nguyễn Thị Lan, sống tại phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội, không thể quên những ngày hè năm 2023 khi phải xếp hàng từ 3h sáng để nộp hồ sơ vào trường mầm non công lập cho con trai 4 tuổi. "Chờ đợi, chen chúc với hàng trăm phụ huynh khác, chỉ mong con có một suất học. Nhưng đến lượt mình thì được báo hết chỉ tiêu", chị Lan Kể.

Không đủ khả năng chi trả học phí trường tư thục, chị Lan đành gửi con về quê nhờ bà ngoại chăm sóc, chấp nhận xa con cả năm trời.

Theo KTS Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội, nguyên nhân cốt lõi của vấn đề nằm ở những sai lầm trong quy hoạch đô thị từ hơn hai thập kỷ trước. Dự báo dân số lạc hậu và công cụ quy hoạch lỗi thời là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu quỹ đất xây trường, trong khi đất công bị cấp tràn lan cho bất động sản.

Ông Ánh cho biết, năm 2003, Sở Quy hoạch - Kiến trúc phê duyệt "Quy hoạch mạng lưới trường học Thủ đô Hà Nội đến năm 2010, định hướng 2020". Tuy nhiên, quy hoạch này dựa trên số liệu dân số hiện trạng quá thấp, dẫn đến dự báo thiếu chính xác.

Điển hình, tại quận Cầu Giấy, năm 1997 dân số là 9 vạn, đến 2001 tăng lên 14 vạn, nhưng quy hoạch năm 2003 vẫn lấy số liệu 9 vạn dân, dự báo đến 2020 đạt 15 vạn với 4 vạn học sinh, quy hoạch 60ha đất trường học.

Thực tế, năm 2008, dân số quận đã vượt 20 vạn, số học sinh gần 5 vạn, khiến quỹ đất xây trường thiếu hụt nghiêm trọng. Đến 2020, quận cần gấp đôi diện tích đất trường học so với quy hoạch.

Hậu quả là quỹ đất dự trữ cạn kiệt, trong khi hơn 20ha đất ven đường Vành đai 3 được cấp cho các doanh nghiệp làm trụ sở lại bị bỏ hoang.

Các quận, huyện khác cũng đối mặt tình trạng tương tự do dự báo dân số không sát thực tế.

Cần xử nghiêm chủ đầu tư chây ỳ

Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Tiến, nguyên Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng), nhiều dự án đô thị phát triển nhanh nhưng hạ tầng không theo kịp, dẫn đến quá tải và mất cân đối.

Chậm trễ trong hoàn thiện hạ tầng không chỉ ảnh hưởng chất lượng sống của cư dân, mà còn làm giảm sức hấp dẫn của các dự án bất động sản.

"Việc tăng cường giám sát, xử lý nghiêm các trường hợp chậm trễ, cùng việc ưu tiên đầu tư hạ tầng kỹ thuật và xã hội là những bước đi cần thiết để biến những khu đô thị "nửa vời" thành những không gian sống thực sự", ông Tiến nói.

Theo đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, quy hoạch hạ tầng phải là kim chỉ nam cho phát triển đô thị, không thể để tình trạng xin đất làm đô thị trước rồi mới lo hạ tầng. Cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ việc thực hiện quy hoạch và xử lý nghiêm các chủ đầu tư chây ỳ.

Để giải quyết thực trạng thiếu trường học, KTS Trần Huy Ánh đề xuất, Hà Nội cần phân cấp cho các quận, huyện chủ động lập kế hoạch xây trường từ sớm, dự trù dân số chính xác hơn.

Đồng thời, cần có chế tài đủ mạnh với chủ đầu tư không thực hiện đúng quy hoạch hạ tầng xã hội. Khi phê duyệt dự án, phải buộc chủ đầu tư ký quỹ để đảm bảo xây trường học trước khi xây nhà ở.

Các trụ sở dôi dư sau quá trình sáp nhập phường, xã cũng có thể xem xét chuyển đổi thành cơ sở giáo dục công lập.

Kim Thoa

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/he-luy-tu-nhung-khu-do-thi-nua-voi-192250611103908133.htm