Hệ thống Bavar 373 của Iran có thực sự khiến F-35 Israel phải dè chừng?

12 giờ trướcBài gốc

Theo các nguồn tin từ chính phủ Iran, cả ba vụ bắn hạ đều do hệ thống phòng không nội địa Bavar 373 thực hiện. Thậm chí, phía Iran còn khẳng định đã bắt giữ được 2 phi công Israel. Nếu được xác thực sẽ đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử, tiêm kích thế hệ thứ năm như F-35 bị bắn hạ trong chiến đấu thực tế.

Bệ phóng tên lửa đất đối không từ phiên bản đầu tiên năm 2016 của Bavar 373. (Nguồn: MW)

Những thông tin này không chỉ khiến giới quan sát quốc tế sửng sốt mà còn làm dấy lên nhiều câu hỏi: Liệu sản phẩm nội địa của Iran, hệ thống Bavar 373, thực sự có khả năng đối đầu với những chiến đấu cơ tối tân bậc nhất thế giới?

Hệ thống Bavar 373 được Iran bắt đầu phát triển từ đầu những năm 2010, trong bối cảnh Nga hủy bỏ hợp đồng cung cấp hệ thống S-300PMU-1 do áp lực từ phương Tây. Việc bị ngăn tiếp cận công nghệ phòng không tiên tiến đã buộc Iran đẩy mạnh nội địa hóa và Bavar 373 chính là kết quả từ nhu cầu đó.

Phiên bản đầu tiên ra mắt năm 2016 với tầm bắn khoảng 200 km, tuy nhiên ở thời điểm ấy, năng lực thật sự của hệ thống vẫn còn bị nghi ngờ. Điều đó được thể hiện qua việc Bộ Quốc phòng Iran vẫn quyết định mua thêm hệ thống S-300PMU-2 từ Nga trong cùng năm.

Trong những năm tiếp theo, Bavar 373 liên tục được nâng cấp. Nhiều suy đoán cho rằng Iran đã nhận được hỗ trợ công nghệ từ CHDCND Triều Tiên trong giai đoạn đầu phát triển, sau đó từ chính Nga như một phần của thỏa thuận liên quan đến việc chuyển giao S-300PMU-2.

Bước ngoặt lớn xảy ra vào tháng 8/2021, khi Iran công bố một biến thể hoàn toàn mới của Bavar 373 và tuyên bố rằng hệ thống này đã vượt qua cả S-400, hệ thống phòng không hiện đại nhất mà Nga từng xuất khẩu. Phiên bản mới này được cho là có khả năng phát hiện cùng lúc 300 mục tiêu và theo dõi 60 mục tiêu, sử dụng nhiều radar hoạt động trên các dải tần khác nhau, cấu hình tương đương với các hệ thống phòng không hàng đầu thế giới.

Cũng trong năm đó, Chuẩn tướng Mahdi Farahi, Thứ trưởng Quốc phòng Iran và là người từng đứng đầu Tổ chức Công nghiệp Hàng không vũ trụ, khẳng định: "Các phiên bản mới của Bavar 373 sẽ sớm ra mắt, một trong số đó có thể đạt tới hoặc vượt qua năng lực của S-400".

Tháng 4/2024, Iran tiếp tục gây chú ý khi ra mắt biến thể mới của Bavar 373 được nâng cấp đáng kể, tích hợp loại tên lửa nhiên liệu rắn mới Sayyad 4B có tầm bắn lên đến 300 km.

Tuy vậy, một điểm đáng lưu ý là hệ thống radar chính của Bavar 373 (phiên bản 2021) chỉ có thể phát hiện máy bay cỡ lớn ở khoảng cách tối đa 260 km, thấp hơn đáng kể so với radar Big Bird 91N6E của S-400 có thể phát hiện mục tiêu ở khoảng cách lên đến 600 km.

Điều này đặt ra nghi vấn về việc liệu phiên bản 2024 đã được tích hợp loại radar mới có tầm quét xa hơn, hay là hệ thống đang phụ thuộc vào dữ liệu từ các radar hỗ trợ khác trong mạng lưới phòng không tích hợp để dẫn đường cho tên lửa.

Tháng 10/2024, có thông tin cho rằng Bavar 373 đã lần đầu tiên được triển khai trong chiến đấu khi một hệ thống phòng không nội địa của Iran đánh chặn thành công tên lửa Israel ở cự ly trên 100 km. Dù chưa được xác nhận chính thức, sự kiện này củng cố thêm khả năng rằng Bavar 373 đang dần chuyển từ một dự án chiến lược sang vũ khí có giá trị thực chiến rõ rệt.

Cần lưu ý rằng Bavar 373 không hoạt động độc lập, mà là trung tâm của mạng lưới phòng không nhiều lớp của Iran. Hệ thống này kết hợp với các radar tầm xa như Rezonans-NE, có khả năng phát hiện cả máy bay tàng hình và các hệ thống tên lửa khác như S-200, tạo thành một lớp phòng thủ dày đặc và linh hoạt.

Trong bối cảnh đó, Bavar 373 được xem là "xương sống" của mạng lưới, giữ vai trò chủ lực trong việc đánh chặn các mối đe dọa tầm xa, đặc biệt là từ những chiến đấu cơ công nghệ cao như F-35.

Xuân Minh

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/he-thong-bavar-373-cua-iran-co-thuc-su-khien-f-35-israel-phai-de-chung-169250616080245637.htm