Hiểm nguy rình rập từ các mỏ đá khai thác sai quy chuẩn

4 giờ trướcBài gốc

Vì không thực hiện khai thác theo đúng thiết kế đã được phê duyệt, không tiến hành cắt tầng theo quy chuẩn kỹ thuật, nên tại mỏ đá Cẩm Thịnh, thuộc địa bàn xã Cẩm Hưng đã hình thành những vách đá thẳng đứng, hiểm trở. Nhiều tảng đá lớn nằm cheo leo trên cao, tạo thành những khối treo lơ lửng, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở, đổ sập bất cứ lúc nào.

Ông Nguyễn Ngô Thiêm - Giám đốc điều hành mỏ đá Cẩm Thịnh cho biết: “Chúng tôi nhận thức được việc chưa thực hiện cắt tầng trong quá trình khai thác là chưa đúng với thiết kế đã được phê duyệt. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, nên việc tổ chức cắt tầng gặp rất nhiều khó khăn. Đơn vị đang rà soát lại phương án khai thác và sẽ sớm có biện pháp khắc phục trong thời gian tới, đảm bảo tuân thủ đúng quy định và an toàn lao động”.

Những vách đá thẳng đứng, hiểm trở được hình thành sau quá trình khai thác

Theo quy định, quá trình khai thác tại các mỏ đá phải tuân thủ nghiêm ngặt thiết kế đã được cơ quan chức năng phê duyệt, trong đó, yêu cầu bắt buộc là phải cắt tầng nhằm đảm bảo an toàn lao động và ổn định địa hình. Thế nhưng, trên thực tế, không riêng tại mỏ đá Cẩm Thịnh mà nhiều mỏ đá ở Hà Tĩnh đang khai thác theo phương pháp khoan và nổ mìn từ bên hông các lèn đá – một hình thức tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc khai thác theo hình thức này trong thời gian dài đã và đang tạo ra những vách đá cao, thẳng đứng. Nhiều nơi bãi đá nhấp nhô, nơi tạo thành những hố sâu loang lổ, có nơi vách đá tạo thành những dốc đứng cheo leo sau khi khai thác.

Anh Lê Đình Sơn - Quản lý mỏ đá HTX Bình Minh, xã Cổ Đạm, tỉnh Hà Tĩnh biện bạch: “Đơn vị đã cố gắng tuân thủ các quy định trong khai thác. Tuy nhiên, do đặc điểm địa chất của mỏ là đá mồ côi, không liền khối nên rất khó thực hiện cắt tầng theo đúng thiết kế”.

Nhiều vách đá cheo leo có thể đổ sập bất cứ lúc nào.

Tình trạng khai thác không đúng quy định không chỉ gây ra những hậu quả trước mắt mà còn kéo theo những hệ lụy lâu dài, gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, khiến cuộc sống của nhiều người dân tại một số khu dân cư bị đảo lộn. Trên địa bàn Hà Tĩnh đã từng bị sập mỏ gây tử vong, Thế nhưng, những bài học đắt giá ấy vẫn không được các doanh nghiệp rút ra kinh nghiệm hay thay đổi cách làm.

Chị Phan Thị Đức (thôn Làng Mới, xã Can Lộc) cho biết: “Việc nổ mìn, khai thác của một số doanh nghiệp đã khiến tường nhà tôi bị nứt. Thậm chí, có thời điểm đá còn văng thẳng vào nhà dân, rất nguy hiểm”.

Nhiều ngôi nhà gần các mỏ đá bị nứt, nguyên nhân được cho là rung chấn trong quá trình khai thác.

Việc khai thác không mở vỉa, cắt tầng cũng sẽ tạo ra các vách núi dốc đứng, dễ sạt lở, gây nguy hiểm trực tiếp cho công nhân làm việc tại đây. Hầu hết các đơn vị, doanh nghiệp đều biết điều này nhưng vẫn bất chấp.

Nhằm lập lại trật tự đối với các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh đã chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan và chính quyền các địa phương thành lập các đoàn kiểm tra. Trong năm 2025, đơn vị đã tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực khoáng sản 15 đơn vị, với tổng số tiền gần 2,5 tỷ đồng, trong đó có những lỗi liên quan đến việc các đơn vị khai thác không cắt tầng, mở vỉa.

Tuy nhiên, việc khắc phục của các đơn vị khai thác mỏ lại hết sức chậm trễ. Thậm chí có những đơn vị kéo dài từ năm này qua năm khác. Đây là thách thức không nhỏ đối với các sở, ngành liên quan và chính quyền các địa phương.

Theo Luật sư Phan Văn Chiều - Giám đốc Công ty TNHH Luật Hà Châu: “Hành vi khai thác mỏ không tuân thủ thiết kế, không mở vỉa, cắt tầng là vi phạm pháp luật về khai thác khoáng sản. Tùy mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động, thậm chí là truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng”.

Người dân lo lắng vì tình trạng khai thác không đúng quy chuẩn của một số chủ mỏ.

Ông Nguyễn Anh Sơn - Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Khoáng sản, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh cho biết thêm: “Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường xử lý đối với các mỏ không chấp hành nghiêm các quy định”.

Để chấm dứt tình trạng này, rất cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa từ các cấp, ngành, nhất là cần tăng cường kiểm tra, giám sát, đồng thời xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Bên cạnh đó, cần nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi doanh nghiệp và mỗi người dân trong việc bảo vệ nguồn tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường sống.