Không thể tiếp tục “chữa cháy” bằng điều trị
Chiều 10/11, góp ý vào Luật Phòng bệnh, đại biểu Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) cho rằng, hệ thống pháp luật đã có những quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá, rượu, bia – những sản phẩm có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đối với sức khỏe người tiêu dùng.
Tuy nhiên theo đại biểu, vẫn thiếu vắng một cơ chế kiểm soát toàn diện đối với những nhóm sản phẩm làm gia tăng các bệnh không lây nhiễm, như các sản phẩm có chứa nhiều đường, nhiều muối, đồ ăn nhanh, sản phẩm siêu chế biến...
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà. Ảnh: Như Ý
Để phòng bệnh hiệu quả, đại biểu đang là Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cho rằng, không chỉ có chính sách thuế, quan trọng hơn phải thiết lập một chính sách tổng thể, đồng bộ và bền vững – hướng tới thay đổi cấu trúc của ngành công nghiệp thực phẩm, đồng thời chuyển biến nhận thức xã hội về tiêu dùng lành mạnh.
Nữ đại biểu nhấn mạnh rằng, không thể tiếp tục “chữa cháy” bằng điều trị khi các tác nhân gây bệnh không lây nhiễm có thể dự phòng được vẫn chưa được kiểm soát tốt. Do vậy, Luật Phòng bệnh cần mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn, và đi trước một bước để bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Cùng với đó, phải thiết lập cơ chế tài chính bền vững cho hoạt động phòng bệnh, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản theo tinh thần Nghị quyết 72 của Bộ chính trị.
Từ phân tích trên, bà Hà kiến nghị bổ sung quy định: “Nhà nước có chính sách khuyến khích sản xuất, tiêu dùng các sản phẩm lành mạnh, đồng thời kiểm soát và hạn chế các sản phẩm không có lợi cho sức khỏe theo quy định của pháp luật”. Đồng thời, Nhà nước có chính sách tài chính bền vững cho hoạt động phòng bệnh, bao gồm ngân sách nhà nước, quỹ bảo hiểm y tế, chính sách thuế và các nguồn xã hội hóa.
Cơ quan soạn thảo tại phiên họp. Ảnh: Như Ý
Về dinh dưỡng cho trẻ em, đại biểu đoàn Hà Nội băn khoăn khi chưa có quy định cụ thể về dinh dưỡng học đường, trong khi đây là mắt xích quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe thế hệ trẻ ngay từ ghế nhà trường. Nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Pháp đã có luật quy định chặt chẽ về vấn đề này.
Đại biểu ví dụ, Hàn Quốc cấm tuyệt đối bán thực phẩm không lành mạnh trong phạm vi 200 mét quanh trường học. “Đã đến lúc Việt Nam cần luật hóa dinh dưỡng học đường để trường học thực sự trở thành pháo đài đầu tiên trong công tác phòng bệnh, nơi hình thái một thế hệ khỏe mạnh, thông minh và hạnh phúc”, đại biểu Hà nói.
Từ đó, đại biểu đề nghị Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chuẩn quốc gia về tiêu chuẩn dinh dưỡng bữa ăn học đường. Cơ sở giáo dục có trách nhiệm tổ chức bữa ăn bảo đảm dinh dưỡng hợp lý, khoa học, hạn chế sử dụng thực phẩm không lành mạnh có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh.
Bên cạnh đó, luật cần quy định cấm bày bán, quảng cáo và khuyến mại các sản phẩm không có lợi cho sức khỏe trong và xung quanh khuôn viên trường học.
Hỗ trợ y tế vùng khó khăn, nhóm yếu thế
Về yêu cầu bảo đảm công bằng y tế, tăng khả năng tiếp cận dịch vụ phòng bệnh, khám chữa bệnh cho mọi người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế, đại biểu Trần Thị Nhị Hà nhận định, nội dung này trong dự thảo còn “rất mờ nhạt”. Bà Hà kiến nghị bổ sung thêm quy định chính sách ưu tiên và hỗ trợ y tế đối với vùng khó khăn và nhóm yếu thế.
Cụ thể: Nhà nước bảo đảm mọi người dân đều có quyền tiếp cận dịch vụ dự phòng, tư vấn sức khỏe, tiêm chủng và sàng lọc bệnh tật. Ưu tiên đầu tư nguồn lực công tác phòng bệnh cho vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và nhóm yếu thế. Hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần chi phí sàng lọc, các dịch vụ phòng bệnh khác đối với các đối tượng thuộc nhóm yếu thế và nhóm có nguy cơ cao.
Đại biểu Trần Khánh Thu. Ảnh: Như Ý
Cùng mối quan tâm, đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) đề nghị dự thảo bổ sung quy định: Mọi người dân đều có quyền tiếp cận công bằng với dinh dưỡng và thực phẩm để đạt được tình trạng dinh dưỡng tối ưu, góp phần nâng cao sức khỏe. Thực hiện dinh dưỡng hợp lý để cải thiện tình trạng dinh dưỡng phù hợp với từng đối tượng, địa phương, góp phần giảm thiểu gánh nặng bệnh tật, nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ của người Việt Nam.
Bà Thu cũng đề nghị xem xét sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế theo hướng: Một số dịch vụ phòng bệnh, dinh dưỡng dự phòng, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc theo yêu cầu chuyên môn theo lộ trình phù hợp và khả năng cân đối của Quỹ Bảo hiểm y tế.
Luân Dũng