Nỗi lo giải quyết hàng tồn không hóa đơn
Là chủ một cửa hàng kinh doanh quần áo ở Hà Nội, chị Thu Hương chia sẻ, hàng tồn kho trước đây chị mua sang tay từ hộ kinh doanh trong chợ. “Chưa kể, tôi còn nhập hàng từ Trung Quốc về bán, giờ không biết làm sao để có hóa đơn đầu vào với hàng tồn từ trước ngày 1/6?”, chị lo lắng.
Tương tự, một hộ kinh doanh vải vóc, quần áo có thâm niên 20 năm cũng lo ngại việc áp dụng thuế theo doanh thu do nguy cơ bị truy thu thuế cho các năm trước.
Chia sẻ với PV VietNamNet, ông Nguyễn Văn Được, Trưởng ban chính sách Hội Tư vấn và Đại lý thuế TPHCM, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, cho biết, về nguyên tắc, đã bán hàng là phải lập hóa đơn, khi mua hàng hóa phải có hóa đơn để chứng minh quyền sở hữu và đảm bảo nguồn gốc xuất xứ.
Do đó, hộ kinh doanh cần có hóa đơn đầu vào để chứng minh nguồn gốc xuất xứ, không phải hàng gian, hàng giả là điều cần thiết theo quy định.
Hộ kinh doanh canh cánh nỗi lo truy thu thuế, hàng tồn không hóa đơn, làm sao để họ bớt gánh lo? Ảnh: Thạch Thảo
Tuy nhiên, hiện nay cơ quan thuế chủ yếu xác định nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh dựa trên doanh thu đầu ra của cá nhân, hộ kinh doanh. Các yếu tố đầu vào là quan trọng nhưng không phải yếu tố chính để cơ quan thuế thu thuế, mà cơ quan thuế còn dựa trên doanh thu cung cấp dịch vụ, hàng hóa thực tế cho khách hàng để nhân với tỷ lệ nộp thuế.
Vì vậy, hộ kinh doanh có thể yên tâm rằng chỉ cần nộp thuế dựa trên doanh thu bán ra. Các yếu tố đầu vào vẫn cần tuân thủ quy định pháp luật khác để tránh bị tịch thu nếu hàng hóa vi phạm về nguồn gốc, chất lượng.
Ông Được cho hay, khi doanh thu của cá nhân, hộ kinh doanh tăng, giả sử trước đây đang khoán là 500 triệu đồng nhưng khi áp dụng hóa đơn điện tử tăng lên 1,5 tỷ đồng, thì cơ quan thuế sẽ thu thuế dựa trên số thực tế này từ thời điểm bắt đầu áp dụng hóa đơn điện tử. Còn việc có truy thu ngược lại với các tháng trước đó hay không cần xem xét cụ thể.
“Ở đây có hai trường hợp. Nếu trước đó, doanh thu thực tế mà cơ quan thuế có thể chứng minh được cao hơn 50% mức thuế khoán thì có khả năng người nộp thuế sẽ bị truy thu. Trường hợp doanh thu thực tế của những kỳ trước đây không vượt quá 50% so với doanh thu khoán thì hộ kinh doanh yên tâm là không thuộc đối tượng điều chỉnh theo quy định”, ông Được phân tích.
Lãnh đạo Cục Thuế nói gì?
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế, cho rằng, quy định hiện hành, các sản phẩm hàng hóa mua vào phải có hóa đơn chứng từ hợp pháp nhằm xác định nguồn gốc của sản phẩm.
Tuy nhiên, trong giai đoạn chuyển đổi từ hình thức thuế khoán sang kê khai, có tình trạng hàng hóa tồn kho của các hộ không có đầy đủ hóa đơn hợp pháp để xử lý hài hòa và tháo gỡ khó khăn, cần có cách xử lý phù hợp.
Các hộ phải rà soát lại toàn bộ hàng tồn kho, loại trừ tất cả hàng hóa có nguồn gốc không hợp pháp như hàng giả, hàng lậu, hàng trộm cắp (nếu có). Khi chuyển sang nộp thuế theo kê khai, các hộ sẽ nộp thuế trên doanh thu thực tế bán ra.
Bà đề nghị cơ quan thuế không truy cứu hàng hóa tồn kho không đủ hóa đơn, chứng từ, trừ trường hợp hàng phi pháp đã loại trừ nêu trên.
Về vấn đề truy thu thuế của các năm trước, bà Cúc cho hay, theo quy định của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thực hiện, trường hợp hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán, nếu doanh thu thực tế thay đổi từ 50% trở lên so với mức khoán, cơ quan thuế cần điều chỉnh lại mức thuế khoán cho phù hợp trong năm chuyển đổi.
Trường hợp hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai, hộ kinh doanh tự xác định doanh thu, tự nộp thuế theo tỉ lệ quy định. Cơ quan thuế sẽ thực hiện thanh tra, kiểm tra truy thu thuế nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm trốn thuế.
Từ 1/6, các hộ kinh doanh phải thực hiện xuất hóa đơn theo quy định mới. Như vậy, sẽ phát sinh trường hợp doanh thu thực tế xuất hóa đơn sẽ lớn hơn doanh thu kê khai nộp thuế của các năm trước.
Theo bà Cúc, để khuyến khích các hộ kinh doanh tự giác chuyển đổi kê khai thuế đúng doanh thu thực tế phát sinh, không nên truy thu tiền thuế đã nộp các năm trước, trừ trường hợp có hành vi vi phạm nghiêm trọng để trốn, gian lận thuế.
Tại buổi gặp gỡ báo chí ngày 16/6, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế khẳng định việc tính thuế khoán đối với hộ kinh doanh được cơ quan thuế thực hiện dựa trên dữ liệu quản lý thuế và tờ khai doanh thu hằng năm do hộ kinh doanh cung cấp. Các căn cứ này được sử dụng để phối hợp đánh giá, xác định mức thuế khoán phù hợp trong năm.
Theo ông Mai Sơn, trong quá trình hoạt động, nếu doanh thu của hộ kinh doanh có biến động tăng hoặc giảm từ 50% trở lên, hộ có thể chủ động đề nghị cơ quan thuế xem xét, điều chỉnh lại mức thuế. Việc điều chỉnh nếu có sẽ chỉ áp dụng từ thời điểm phát sinh biến động trở về sau.
“Đây là quy định của pháp luật hiện hành. Không có câu chuyện truy thu thuế đối với hộ kinh doanh trong trường hợp này”, ông Mai Sơn nhấn mạnh.
Nguyễn Lê