Hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch

2 giờ trướcBài gốc

Luật Thủ đô 2024:

Khu vực đường Tây Sơn, Hà Nội. Ảnh Khánh Huy.

Đưa ra 3 nhóm chính sách trọng tâm

Trình bày tại Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND TP về chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn Hà Nội do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam TP Hà Nội tổ chức, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đỗ Việt Hải cho biết, dự thảo Nghị quyết được xây dựng nhằm cụ thể hóa các quy định mới của Luật Thủ đô 2024, Luật Đường bộ, Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ và các văn bản hướng dẫn thi hành; đồng thời đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong việc giảm ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng không khí và thúc đẩy hình thành hệ sinh thái giao thông xanh tại Thủ đô.

Nội dung dự thảo Nghị quyết gồm 5 Chương, 11 Điều tập trung vào 3 nhóm chính sách trọng tâm: hỗ trợ trực tiếp cho người dân và DN khi chuyển đổi phương tiện; quy định biện pháp hạn chế phương tiện phát thải; chính sách phát triển hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch công cộng.

Phạm vi điều chỉnh là các chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe mô tô, xe gắn máy, taxi, xe hợp đồng dưới 8 chỗ và một số phương tiện phục vụ dịch vụ công ích sang xe sử dụng điện, năng lượng sạch; kèm theo ưu đãi về phí, lệ phí và hỗ trợ đầu tư hạ tầng sạc. Đối tượng áp dụng gồm cá nhân, tổ chức sử dụng phương tiện, DN kinh doanh vận tải, đơn vị đầu tư - khai thác hạ tầng đường bộ, cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan.

Về hỗ trợ tài chính, dự thảo đưa ra mức hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho cá nhân chuyển đổi xe mô tô, xe gắn máy sang xe điện với mức từ 20% giá trị phương tiện chuyển đổi nhưng không quá 5 triệu đồng. Riêng đối với cá nhân thuộc hộ nghèo hỗ trợ 100% giá trị phương tiện chuyển đổi nhưng không quá 20 triệu đồng; cá nhân thuộc hộ cận nghèo hỗ trợ 80% giá trị phương tiện chuyển đổi nhưng không quá 15 triệu đồng. DN, tổ chức được hỗ trợ lãi vay tới 30% khi đầu tư phương tiện giao thông xanh hoặc triển khai mô hình cho thuê…

Các chính sách về lệ phí bao gồm hỗ trợ 50 - 100% lệ phí đăng ký phương tiện xanh tùy nhóm đối tượng, đồng thời miễn phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố cho các DN cung cấp dịch vụ cho thuê phương tiện giao thông xanh.

Một nội dung quan trọng khác là nhóm biện pháp hạn chế phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch, được thiết kế theo lộ trình chuyển đổi cụ thể. Trong đó, phương tiện kinh doanh vận tải (xe công nghệ 2 bánh, taxi, xe hợp đồng dưới 8 chỗ) phải bảo đảm tỉ lệ chuyển đổi theo từng mốc thời gian, tiến tới 100% phương tiện mới sử dụng năng lượng sạch sau năm 2030; đồng thời, TP sẽ từng bước hạn chế lưu thông phương tiện phát thải trên một số tuyến, khu vực, khung giờ từ sau năm 2035.

Về hạ tầng năng lượng sạch, dự thảo quy định yêu cầu bắt buộc bố trí tỉ lệ điểm đỗ có lắp đặt trạm sạc trong các bãi đỗ xe, chung cư, tòa nhà thương mại, công trình công cộng và kết cấu hạ tầng đường bộ đã được quy hoạch, với tỉ lệ tối thiểu 15% đối với công trình hiện hữu và 30% đối với công trình đầu tư mới. TP hỗ trợ DN đầu tư trạm sạc bằng các chính sách: hỗ trợ lãi vay, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, miễn tiền thuê đất trong 5 năm đầu, miễn phí khảo sát - thiết kế đường dây và đơn giản hóa thủ tục hành chính…

Tạo khung pháp lý để kiểm soát phát thải

Góp ý vào dự thảo tại Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND TP về chính sách, biện pháp hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch trên địa bàn Hà Nội, ông Vũ Thành Vĩnh - Thành viên Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP) nhấn mạnh, Hà Nội hiện thiếu nghiêm trọng trạm sạc công cộng, dẫn đến việc sử dụng xe điện chưa thực sự thuận tiện. Do đó, đề nghị TP sớm tổ chức quy hoạch mạng lưới trạm sạc đến năm 2030; miễn giảm tiền sử dụng đất cho DN đầu tư trạm sạc; khuyến khích lắp đặt trạm sạc tại chung cư, bãi đỗ xe, các tuyến phố. Cùng đó, cần bổ sung quy định về an toàn pin, phòng cháy, thu hồi - tái chế pin và hoàn thiện quy chuẩn kiểm định xe điện.

Bà Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức TP Hà Nội cho rằng, việc ban hành chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sạch là cần thiết và cấp bách đối với Hà Nội. Tuy nhiên, ngoài phát triển hệ thống trạm sạc, Nghị quyết cần đánh giá tác động ngân sách và khả năng chi trả trong 5 - 10 năm; lộ trình định lượng bao nhiêu xe cá nhân, bao nhiêu xe công, bao nhiêu xe buýt cần chuyển đổi.

Bên cạnh đó, cũng cần phân loại đối tượng hỗ trợ rõ ràng để tránh nguy cơ dàn trải, thiếu trọng tâm; cần có cơ chế quản lý vòng đời phương tiện cũ, đặc biệt là việc thu hồi - tái chế xe máy, xe điện cũ; cần bảo đảm yếu tố tiếp cận cho hộ thu nhập thấp; quy định chuẩn về an toàn pin - trạm sạc, tránh gây rủi ro cho triển khai thực tiễn…

PGS.TS Nguyễn Thanh Lâm, Khoa Tài nguyên môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, cần bổ sung chính sách thu mua pin và theo dõi vòng đời của xe sử dụng điện nhằm gắn kết trách nhiệm của nhà sản xuất; Hà Nội cần công bố quy hoạch các trạm sạc, hệ thống giao thông xanh trong toàn TP để người dân tin tưởng sử dụng xe điện.

Ông Phạm Ngọc Thảo, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn dân chủ pháp luật - Ủy ban MTTQ TP Hà Nội cho rằng, trong Tờ trình cần đưa ra vì sao không sử dụng xăng sinh học E10 mà chỉ là sử dụng pin; cần đánh giá ưu điểm và nhược điểm, giá thành và thời hạn sử dụng của pin; cần làm rõ phương án về vấn đề cháy nổ, nguy cơ ô nhiễm môi trường của pin và giải pháp xử lý của TP; có biện pháp xử lý phương tiện chuyển đổi tránh lãng phí...

Ở góc độ kinh tế vận tải, ThS Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng Hà Nội chia sẻ, chi phí đầu tư phương tiện xanh hiện vẫn cao hơn nhiều so với phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch, trong khi chi phí hạ tầng và rủi ro công nghệ cũng là rào cản lớn. Từ đó, ông đề nghị chính sách hỗ trợ phải đủ “mạnh” và “thông minh” để tạo động lực thực sự, cụ thể cần những các chính sách như: hỗ trợ cho vay ưu đãi, giảm lãi suất; miễn/giảm phí đăng ký, lệ phí trước bạ; trợ giá vận tải công cộng sử dụng phương tiện xanh; hỗ trợ đào tạo nhân lực kỹ thuật; cơ chế ưu đãi thuế cho DN đầu tư…

“Rất cần sớm ban hành cơ chế đổi xe cũ lấy xe xanh, trong đó quy định rõ giá trị thu hồi xe cũ và mức hỗ trợ khi mua xe mới. Nhóm DN vận tải nhỏ - đối tượng chịu tác động lớn cần được hỗ trợ bằng các gói tín dụng hoặc quỹ bảo lãnh vay vốn. Ngoài ra, nên có trợ giá vé cho người dân sử dụng phương tiện công cộng xanh nhằm tăng sức hút, giảm lệ thuộc vào xe cá nhân” - ông Nguyễn Hoàng Hải thông tin.

Các đại biểu cũng cho rằng, dự thảo cần quy định rõ mức hỗ trợ tối thiểu theo từng nhóm đối tượng; bổ sung chính sách vay ưu đãi khi mua xe điện; thí điểm thu hồi, xử lý xe cũ không đạt chuẩn khí thải, nhằm tạo đồng bộ trong quá trình chuyển đổi. Cùng đó, cần lưu ý những biện pháp hạn chế phương tiện phát thải như cấm xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại Vành đai 1, tiến tới Vành đai 2 tuy là bước đi mạnh mẽ nhưng cần thận trọng để tránh gây sốc cho người dân và DN nhỏ.

Nghị quyết đáp ứng kịp thời yêu cầu của Luật Thủ đô (điểm b khoản 2 Điều 28) và cụ thể hóa Chỉ thị số 20/CT-TTg về giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Việc ban hành Nghị quyết sẽ tạo khung pháp lý để kiểm soát phát thải khí nhà kính, góp phần xây dựng Thủ đô xanh, sạch, văn minh và phát triển bền vững; phù hợp nhu cầu thực tiễn cấp bách về môi trường của Hà Nội - nơi đang đối mặt tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng do phát thải từ giao thông. Dự thảo cũng đã được chuẩn bị công phu, khoa học, với sự tham gia của nhiều cơ quan chuyên môn. Đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu kỹ các ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm để rà soát, chỉnh sửa văn bản bảo đảm đúng quy định, đủ ý, đủ nội dung trước khi trình HĐND quyết định ban hành.

Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Phạm Anh Tuấn

Công Thành

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/ho-tro-chuyen-doi-phuong-tien-giao-thong-su-dung-nang-luong-sach-437993.html&dm=027b572e9e1c071dcb7910c5daa29efe&utime=mjayntexmjcwmtqzmti=&secureurl=b1