Các hộ kinh doanh phải thực hiện chuyển đổi bỏ thuế khoán, thay thế bằng cơ chế kê khai gắn với hóa đơn, chứng từ. Trong ảnh: Một cửa hàng kinh doanh mặt hàng tái chế trên đường Sương Nguyệt Ánh, Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh LƯU NIỆM
Tuy nhiên trong quá trình chuyển đổi, các hộ kinh doanh gặp không ít khó khăn, vướng mắc cần đơn vị chức năng hỗ trợ, tháo gỡ.
Tại Hội thảo “Tháo gỡ băn khoăn cho hộ kinh doanh bỏ thuế khoán” vừa tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, các chuyên gia cho rằng, để chính sách quản lý thuế đi vào thực tế hiệu quả, cần tập trung vào ba nhóm giải pháp: Hỗ trợ pháp lý và truyền thông minh bạch; ứng dụng công nghệ số đơn giản, chi phí hợp lý; mở rộng tín dụng ưu đãi để khuyến khích hộ minh bạch hóa tài chính.
LO NGẠI VỀ KHẢ NĂNG TIẾP CẬN CÔNG NGHỆ VÀ VỐN
Chính sách thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh hiện đang có sự thay đổi quan trọng nhằm tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/ TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ.
Theo đó, từ năm 2026 sẽ chấm dứt thuế khoán, thay thế bằng cơ chế kê khai gắn với hóa đơn, chứng từ, giúp hộ kinh doanh chủ động xác định doanh thu, chi phí và số thuế phải nộp. Đồng thời, hộ có doanh thu nhỏ (dưới 200 triệu đồng/năm từ 2026) được miễn thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, còn các hộ có quy mô lớn sẽ phải áp dụng phương pháp kê khai, quản lý chặt chẽ hơn.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam nhận định, việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai và sử dụng hóa đơn điện tử là xu thế tất yếu. Quá trình này mang lại lợi ích, như: nâng cao uy tín, minh bạch hoạt động; thuận lợi trong tiếp cận vốn và hợp tác kinh doanh; tạo nền tảng để hộ kinh doanh từng bước phát triển thành doanh nghiệp.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Minh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần MISA nhận định, khi bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh có cơ hội thoát khỏi lối mòn kinh doanh nhỏ lẻ và mở rộng quy mô. Khi hoạt động minh bạch, họ dễ tiếp cận vốn ngân hàng, hợp tác với doanh nghiệp, tham gia sâu vào chuỗi giá trị và khẳng định uy tín trên thị trường.
Tuy nhiên, chính sách mới cũng khiến nhiều hộ kinh doanh băn khoăn, lo lắng khi triển khai áp dụng. Khi chuyển sang kê khai, hộ kinh doanh bắt buộc phải thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Dù quy định đã được đơn giản hóa, nhiều người vẫn lo ngại về sự phức tạp và chi phí phát sinh. Phần lớn hộ quen nộp thuế khoán cố định hằng tháng. Hình thức này tuy đơn giản nhưng thiếu chính xác và minh bạch. Khi chuyển sang kê khai, hộ phải quản lý doanh thu, chi phí, lưu giữ chứng từ, xuất hóa đơn điện tử và định kỳ nộp tờ khai. Những yêu cầu mới có thể tạo áp lực đáng kể, đặc biệt với nhóm siêu nhỏ, tiểu thương chợ truyền thống và người kinh doanh đơn lẻ.
Đại diện Hội Tư vấn và Đại lý Thuế Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ thực tế: Tâm lý lo ngại về chi phí phát sinh, sự phức tạp trong công nghệ số và khả năng tiếp cận vốn là những vấn đề nổi cộm khi thực hiện chuyển đổi. Không ít hộ e ngại rằng minh bạch hóa tài chính có thể khiến họ phải gánh mức thuế cao hơn, trong khi nguồn lực để đầu tư vào công nghệ và quản lý chưa sẵn sàng... Điều này cần các đơn vị liên quan phối hợp để có phương án hỗ trợ người dân thiết thực, hiệu quả nhất.
GIẢI PHÁP HỖ TRỢ
Nhà nước đã đề xuất và triển khai các giải pháp nhằm hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi. Các chính sách gồm giảm chi phí tiếp cận đất đai, mở rộng tín dụng ưu đãi, khuyến khích ứng dụng chuyển đổi số, đào tạo nguồn nhân lực và miễn giảm thuế trong giai đoạn đầu khi chuyển đổi lên doanh nghiệp. Bà Nguyễn Thị Cúc nhấn mạnh: “Đây là bước đi quan trọng để phát huy vai trò của khu vực kinh tế tư nhân, hiện đóng góp khoảng 50% GDP và sử dụng hơn 80% lao động cả nước, trở thành động lực chính cho tăng trưởng bền vững”.
Các doanh nghiệp công nghệ và tổ chức tài chính cũng tích cực vào cuộc để hỗ trợ hộ tuân thủ quy định thuế. Đại diện Công ty cổ phần MISA giới thiệu bộ giải pháp quản lý bán hàng, hóa đơn điện tử và kê khai thuế tích hợp dành cho hộ kinh doanh.
Với hộ nhỏ lẻ, ứng dụng MISA eShop cho phép quản lý bán hàng, xuất hóa đơn, lưu sổ sách và kê khai thuế ngay trên điện thoại. Phần mềm có thể tự động tổng hợp số liệu và gửi tờ khai mẫu trực tiếp đến cơ quan thuế, thậm chí hỗ trợ lên đơn hàng bằng giọng nói nhờ tích hợp trí tuệ nhân tạo. Đối với hộ có quy mô lớn hơn, MISA cung cấp giải pháp kết hợp phần mềm MISA eShop và bộ máy POS, giúp xuất hóa đơn kịp thời ngay khi bán hàng.
ANH TUẤN