Hóa giải băn khoăn
Theo thống kê của Cục Thuế, tính đến tháng 8/2025, toàn quốc có khoảng 3,6 triệu hộ kinh doanh, trong đó có hơn 2 triệu hộ hoạt động thường xuyên và nộp thuế ổn định. Tại hai thành phố lớn là TP Hà Nội đang quản lý hơn 310.000 hộ, cá nhân kinh doanh; TP Hồ Chí Minh đang quản lý 349.255 hộ, cá nhân kinh doanh. Theo quy định, năm 2026, các hộ kinh doanh phải chuyển sang phương thức kê khai, nộp thuế theo doanh thu và sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế.
Ngành Thuế phối hợp với các đại lý thuế cung cấp giải pháp công nghệ để hỗ trợ hộ kinh doanh.
“Việc áp dụng phương pháp kê khai thuế là xu thế tất yếu. Khi chuyển sang kê khai, hộ kinh doanh bắt buộc phải thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định. Đặc biệt, việc áp dụng sổ sách kế toán bài bản sẽ giúp chủ hộ nắm rõ lãi lỗ thực tế, quản trị dòng tiền hiệu quả và đưa ra quyết định kinh doanh chính xác hơn. Đây cũng là nền tảng để tiếp cận vốn ngân hàng và các cơ hội kinh doanh lớn hơn”, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam phân tích.
Mặc dù lợi ích của việc xóa bỏ thuế khoán được cơ quan chức năng và các chuyên gia chỉ ra, song đây vẫn là băn khoăn của hàng trăm nghìn hộ kinh doanh, trong đó lo ngại về chi phí, thủ tục và năng lực ứng dụng công nghệ vẫn là chủ yếu. “Mặc dù đã quen với sử dụng điện thoại thông minh, song để thao tác thực hiện hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp với cơ quan thuế, tôi vẫn cảm thấy lo lắng. Tôi chỉ quen ghi sổ tay, giờ nghe đến công nghệ, đến khai thuế là đã thấy sợ, chưa kể, bán hàng tạp hóa thu nhập hằng tháng không cao, giờ phải tốn kém nhiều nếu buộc phải mua thêm thiết bị”, chị Nguyễn Hồng Nhung, chủ một cửa hàng tiện lợi ở Hà Đông bày tỏ.
Giải đáp băn khoăn cho hộ kinh doanh, bà Lê Yến - Giám đốc Công ty Tư vấn thuế Hà Nội cho hay, theo quy định mới tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, bước đầu tiên các hộ kinh doanh phải thực hiện hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Nghĩa là, mọi hộ kinh doanh cần trang bị máy tính tiền hoặc phần mềm bán hàng, sau đó kết nối với phần mềm hóa đơn điện tử. Khi xuất hóa đơn, thông tin sẽ được truyền trực tiếp đến cơ quan Thuế. Bước thứ hai, từ năm 2026, phương pháp tính thuế khoán sẽ không còn nữa, thay vào đó là phương pháp kê khai. Do đó, thời gian qua, cán bộ thuế đã phối hợp với các nhà cung cấp phần mềm trực tiếp hướng dẫn từng hộ thực hiện hóa đơn điện tử, đồng thời, các đơn vị tư vấn như Công ty Tư vấn thuế Hà Nội cũng tham gia hỗ trợ.
Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế cho biết, cơ quan thuế đang xây dựng đề án chuyển đổi hộ kinh doanh lên doanh nghiệp. Đề án này gắn với việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền và các giải pháp hỗ trợ kế toán, giúp hộ kinh doanh từng bước làm quen, chuyển đổi phù hợp với quy định pháp luật. Mục tiêu là đến ngày 1/1/2026, toàn bộ hộ kinh doanh chuyển đổi sẽ tuân thủ tốt các quy định, đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế. Được biết, trong 9 tháng đầu năm 2025, đã có 18.000 hộ kinh doanh chuyển từ phương pháp thuế khoán sang kê khai, và hơn 2.500 hộ chuyển từ kê khai sang doanh nghiệp. Để tạo thuận lợi, cơ quan thuế đã xây dựng chế độ kế toán đơn giản, dễ tích hợp và đang triển khai phần mềm dùng chung cho hộ kinh doanh, tích hợp trực tiếp trên hệ thống quản lý thuế. Song song với đó, ngành Thuế đẩy mạnh tuyên truyền và hỗ trợ thông qua nhiều kênh, trong đó có sự phối hợp chặt chẽ với các đại lý thuế, nhà cung cấp giải pháp công nghệ, cùng báo chí và truyền thông.
Nhiều gói hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh
Không chỉ mỗi ngành Thuế, các doanh nghiệp, ngân hàng cũng đồng thời vào cuộc hỗ trợ. Ông Nguyễn Minh Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Misa cho biết, để hỗ trợ cá nhân và hộ kinh doanh tuân thủ các quy định về thuế, hóa đơn điện tử, Misa đã cho ra mắt bộ giải pháp quản lý bán hàng - hóa đơn điện tử - kê khai thuế dành riêng cho hộ kinh doanh. Giải pháp Misa eShop cho phép các hộ kinh doanh thực hiện từ bán hàng, xuất hóa đơn điện tử đến kê khai thuế trên một phần mềm duy nhất. Chỉ với 2 - 3 thao tác đơn giản, các chủ hộ kinh doanh có thể bán hàng và xuất hóa đơn ngay trên điện thoại mà không cần đầu tư vào nhiều phần mềm hay thiết bị đắt tiền. Đặc biệt, với chi phí hợp lý chỉ từ 100.000 đồng/tháng, Misa giúp các hộ kinh doanh tiếp cận giải pháp phần mềm đầy đủ chức năng, không lo gánh nặng tài chính. Trong khi đó, để "hóa giải" nỗi lo tốn kém chi phí thuê tư vấn, dễ sai sót trong ghi chép, ảnh hưởng đến thực hiện nghĩa vụ thuế, Công ty cổ phần Công nghệ KiotViet (KiotViet) triển khai miễn phí phần mềm kế toán cho hộ kinh doanh. Tương tự, Công ty cổ phần Công nghệ Sapo chính thức ra mắt Sapo Accounting - phần mềm kế toán dễ dùng, hợp nhất dữ liệu đa kênh cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp, ưu đãi dành cho hơn 230.000 khách hàng đang sử dụng và ký mới phần mềm quản lý bán hàng Sapo sẽ được sử dụng miễn phí phần mềm kế toán này. “Để hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ không bị bỏ lại phía sau, các giải pháp fintech cần tập trung vào sự đơn giản, dễ dùng và chi phí hợp lý”, bà Vũ Quỳnh Hương, Giám đốc Marketing Công ty CP 9Pay nhận định. Được biết, 9Pay cũng đã phát triển cổng thanh toán đa tiện ích, hỗ trợ xuất hóa đơn điện tử, kết nối ngân hàng và đặc biệt tối ưu cho giao dịch nhỏ lẻ tại chợ truyền thống hay cửa hàng du lịch…
Cùng với doanh nghiệp công nghệ, một số ngân hàng như Agribank, VPBank, VietinBank, MBBank, Vietcombank… đã và đang triển khai các gói tín dụng hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi trước chủ trương xóa bỏ thuế khoán. Điển hình, VPBank triển khai gói tín dụng dành riêng cho hộ kinh doanh như gói vay V20K với lãi suất ưu đãi chỉ từ 3,99%/năm cho khoản vay thế chấp, hạn mức vay lên tới 20.000 tỷ đồng. Agribank triển khai miễn phí quản lý tài khoản, miễn phí dịch vụ ngân hàng điện tử (Agribank Corporate eBanking), tặng gói giải pháp quản lý bán hàng 1POS và giải pháp hóa đơn điện tử Invoice giúp các đơn vị nâng cao hiệu quả hoạt động và quản trị tài chính hiệu quả, thuận tiện, hiện đại hơn. Doanh nghiệp nhỏ và vừa còn nhận được ưu đãi lãi suất vay vốn với mức giảm 0,8 - 1,2%/năm so với sàn lãi suất cho vay thông thường, hình thức cấp vốn linh hoạt đến từ Agribank…
Hà An