Một trong những điểm mới của Luật, đó là quy định cho phép cơ quan chức năng được bán tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong một số trường hợp.
Cụ thể, sau 10 ngày từ khi hết thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện, bên tạm giữ sẽ được xử lý đối với tang vật, phương tiện có khả năng hư hỏng, suy giảm chất lượng hoặc các phương tiện, tang vật có nguy cơ gây cháy nổ, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng trong quá trình quản lý, bảo quản. Tiền thu được từ việc bán tang vật, phương tiện sẽ gửi vào tài khoản tạm giữ mở tại Kho bạc Nhà nước. Nếu hết thời hạn quy định mà người vi phạm, chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp tang vật, phương tiện không đến nhận thì tiền thu được nộp vào ngân sách nhà nước.
Quy định mới này đã tháo gỡ các vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn, được đông đảo dư luận đồng tình, đánh giá cao!
Phương tiện chất đống ở một điểm giữ xe vi phạm tại Hà Nội. Ảnh: Ngọc Thùy/Lao động
Thực tế cho thấy, theo quy định của pháp luật hiện hành, việc xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc do thủ tục pháp lý rườm rà, bất cập. Theo quy định, thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính không quá 7 ngày làm việc kể từ ngày tạm giữ, có thể kéo dài nhưng tối đa là một tháng.
Nếu sau một năm không đến nhận tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, người có thẩm quyền sẽ ra quyết định tịch thu sung công quỹ. Thời hạn một năm là quá dài khiến tang vật, phương tiện bị hư hỏng, mất giá trị, gây lãng phí. Ngoài ra, việc tạm giữ quá lâu, thủ tục đấu giá rườm rà, mất nhiều thời gian, khiến lượng tang vật, phương tiện tồn đọng ngày càng nhiều, gây khó khăn trong công tác quản lý...
Bất cập rõ nét nhất là trong lĩnh vực xử lý phương tiện giao thông vi phạm. Ước tính, hiện cả nước có hàng triệu ô tô, xe máy vi phạm đang bị tạm giữ, trong đó chủ yếu là xe máy. Nhiều bãi trông giữ xe vi phạm đang trong tình trạng quá tải, xe lưu cữu lâu năm bị hoen gỉ, hỏng hóc, gây lãng phí tài sản và tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ.
Đặc biệt là tại các thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, các bãi trông giữ phương tiện vi phạm đang phải đối mặt với tình trạng quá tải nghiêm trọng. Đơn cử, kho tang vật lớn nhất của thành phố Hồ Chí Minh diện tích hơn 20.000m2 với 9 khu nhà hai tầng đạt chuẩn, đang lưu giữ hơn 17.000 xe máy, ôtô vi phạm, vượt xa sức chứa...
Các bãi tạm giữ phương tiện vi phạm quá tải, ô tô, xe máy bị "dầm mưa dãi nắng" lâu ngày hư hỏng là sự lãng phí rất lớn.
Từ những phân tích, dẫn chứng ở trên, có thể khẳng định, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định cho phép cơ quan chức năng được bán tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong một số trường hợp là phù hợp với thực tiễn. Những quy định của Luật đã rút ngắn thời gian, quy trình xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ; khắc phục tình trạng tồn đọng, quá tải quản lý tang vật, giúp tránh thất thoát, lãng phí tài sản và phòng, chống cháy nổ.
Điểm ưu việt nữa là để bảo đảm quyền sở hữu, sử dụng tài sản của tổ chức, cá nhân, Luật quy định rõ thời điểm thực hiện các phương án xử lý. Cụ thể là người có thẩm quyền phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm thông báo. Lần thông báo thứ nhất phải được thực hiện trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày hết thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện. Lần thông báo thứ hai được thực hiện trong thời hạn 7 ngày làm việc, kể từ ngày thông báo thứ nhất và chỉ được thực hiện các phương án xử lý sau thời hạn thông báo lần thứ hai. Đồng thời, việc xử lý tang vật, phương tiện cũng phải tuân thủ nguyên tắc "công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, bảo đảm công bằng, đúng quy định của pháp luật" trong xử phạt vi phạm hành chính.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính được thông qua và có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 đã hóa giải những bất cập trong xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính. Để Luật sớm đi vào cuộc sống, các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương cần chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của Luật, góp phần nâng cao nhận thức của người dân và người có thẩm quyền; làm tốt công tác tập huấn cho đội ngũ phụ trách công tác xử lý vi phạm hành chính; đồng thời, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định; hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan và bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quá trình xử lý vi phạm; xử lý nghiêm minh đối với các cá nhân, tổ chức vi phạm các quy định của Luật theo đúng tinh thần không có vùng cấm, không có ngoại lệ...
Với sự vào cuộc đồng bộ, trách nhiệm từ các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, có thể tin tưởng, Luật sẽ sớm đi vào cuộc sống. Những vướng mắc, bất cập phát sinh về xử lý tang vật, phương tiện vi phạm hành chính sẽ được tháo gỡ, giúp tránh thất thoát, lãng phí, tạo điều kiện để khơi thông nguồn lực cho công tác quản lý nhà nước và phát triển đất nước.
Quỳnh Anh