Người nghệ sĩ trọn đời với sân khấu tuồng
Ngọc Anh 3A là gương mặt quen thuộc của nhạc nhẹ Việt thập niên 1990. Cô có lối sống hiện đại, nhiều năm định cư ở Mỹ và hạnh phúc bên chồng Tây. Ít ai biết rằng, thành viên nhóm Tam ca 3A này lại xuất thân từ gia đình nghệ thuật truyền thống - bố cô là NSND Hoàng Khiềm, từng giữ vai trò Giám đốc Nhà hát Tuồng Việt Nam.
NSND Hoàng Khiềm là một trong những tên tuổi lớn của nghệ thuật tuồng Việt Nam. Ông bước lên đỉnh cao sự nghiệp từ khi mới 30 tuổi với loạt vai diễn ghi dấu trong lòng khán giả như Đình Ôn trong Sơn Hậu, Trịnh Ân trong Nữ tướng Đào Tam Xuân… Cái chất anh hùng, phong thái đĩnh đạc trên sân khấu cùng giọng hát trầm hùng đã đưa ông trở thành gương mặt tiêu biểu của sân khấu tuồng những năm hoàng kim.
NSND Hoàng Khiềm bên con gái - ca sĩ Ngọc Anh.
Ông nghỉ hưu từ năm 2010, nhưng vẫn quan niệm tuổi nghề của người nghệ sĩ là vô tận, chỉ dừng lại khi không còn đủ sức khỏe và nhiệt huyết. Những năm sau khi nghỉ hưu, ông vẫn cộng tác dàn dựng các vở truyền thống, đào tạo diễn viên trẻ cho Nhà hát Tuồng Việt Nam. Chỉ đến vài năm gần đây, khi sức khỏe giảm sút, nam nghệ sĩ mới tạm dừng công việc.
Ký ức về thời sân khấu tuồng rực rỡ vẫn còn vẹn nguyên. Thân sinh của Ngọc Anh 3A nhớ những ngày 1 nhà hát có tới 2 suất diễn, nghệ sĩ đi đến đâu cũng được khán giả đón chào nồng nhiệt. Niềm vui lớn nhất là tiếng vỗ tay, những ánh mắt say mê dưới hàng ghế khán giả. Đến tận bây giờ, ông vẫn có những đêm ngủ mơ thấy mình đứng trên sân khấu, giật mình vì tưởng đến lượt diễn. Với ông, những khoảnh khắc đó là phần thưởng vô giá.
Nam nghệ sĩ trên sân khấu tuồng.
Tuy nhiên, bên cạnh niềm tự hào, ông cũng mang nhiều trăn trở. Trong thời buổi hiện đại, khán giả có nhiều lựa chọn giải trí, nghệ sĩ tuồng phải chật vật mưu sinh. Điều khiến ông tiếc nuối nhất chính là công tác đào tạo thế hệ kế cận. Sự đãi ngộ chưa đủ hấp dẫn, nội dung tuồng truyền thống vốn nhiều từ Hán, lời thoại cổ khiến lớp trẻ khó tiếp cận, đã khiến tuồng dần xa khán giả. Ông cho rằng, tuồng cổ vốn đòi hỏi sự đồng sáng tạo giữa nghệ sĩ và người xem, nhưng nhịp cầu giao cảm ấy đang dần mất đi.
Dù vậy, NSND Hoàng Khiềm vẫn tin tưởng vào sự hồi sinh. Niềm vui của ông là khi thấy khán giả trẻ, đặc biệt là khách quốc tế, bắt đầu tìm đến nhà hát nhiều hơn. Ông hy vọng Nhà nước sẽ quan tâm hơn nữa để nghệ sĩ tuồng có thể yên tâm giữ lửa nghề.
Bố ruột Ngọc Anh cả đời cống hiến cho nghệ thuật tuồng.
2 người con tài năng, nổi tiếng
NSND Hoàng Khiềm chính là cha của 2 ca sĩ nổi tiếng: Ngọc Anh 3A và Anh Khang. Cả hai hiện định cư tại Mỹ, tiếp tục sự nghiệp âm nhạc theo hướng riêng. Ngọc Anh, sinh năm 1975, từng là thành viên nhóm nhạc Tam ca 3A đình đám thập niên 1990. Sau khi nhóm tan rã, cô hoạt động solo, gắn bó với những sáng tác của nhạc sĩ Phú Quang, trở thành giọng ca được yêu mến bởi chất giọng quyến rũ, giàu cảm xúc.
Từ nhỏ, Ngọc Anh đã lớn lên trong môi trường nghệ thuật, được nghe và xem các vở tuồng của cha. Năm 12 tuổi, cô từng liều nộp đơn thi vào trường đào tạo tuồng nhưng bị từ chối vì chưa đủ tuổi. Đến 14 tuổi, cha cho cô học đàn tam thập lục, và ở tuổi 16, cô đỗ thủ khoa Nhạc viện Hà Nội với điểm số cao nhất, được đặc cách nhận vào học trước tuổi.
Ngọc Anh bên bố mẹ.
Dù không đi theo tuồng, Ngọc Anh vẫn mang trong giọng hát chất anh hùng, cách biểu đạt sân khấu của người nghệ sĩ tuồng. Ông Hoàng Khiềm không đặt nặng chuyện “cha truyền con nối” mà tôn trọng năng khiếu của con. Ông cho rằng điều quan trọng nhất là phát huy sở trường cá nhân. Ngoài đời, Ngọc Anh là người ít nói nhưng chu đáo, khéo léo và tinh tế với gia đình. Cô từng dành dụm tiền mua đàn tặng em trai, thường học nấu những món ngon mới lạ để đãi bố mẹ.
NSND Hoàng Khiềm cùng gia đình trong đám cưới của con gái với chồng Tây.
Con trai ông - ca sĩ Anh Khang cũng sớm bộc lộ năng khiếu âm nhạc. Từng là “hiện tượng” âm nhạc một thời, Anh Khang ghi dấu ấn ngay từ khi tham gia Tuổi đời mênh mông năm 2005 với những bản làm mới Đi học, Bèo dạt mây trôi… Giọng hát trầm ấm, giàu màu sắc riêng cùng chiều cao 1m84 nổi bật khiến anh nhanh chóng chiếm trọn cảm tình của khán giả trẻ. Nhưng điều làm nên sức hút đặc biệt của Anh Khang không chỉ là ngoại hình, mà còn ở kho tài lẻ hiếm thấy: Chơi piano từ năm 8 tuổi, thành thạo guitar, trống, sáng tác, nhảy hiện đại, hip hop, beatbox… Anh từng “gây sốt” với single Anh mơ và một loạt bản cover khiến ca khúc cũ như khoác áo mới. Những ca khúc như Đừng hát khi buồn, Ngày xưa em đến, Nương tử… của anh được đông đảo khán giả yêu thích.
Dù là em ruột ca sĩ Ngọc Anh 3A, nhưng anh luôn chọn cách hoạt động độc lập, tự đi bằng đôi chân của mình. Năm 2008, anh Nam tiến, đầu quân cho công ty của nhạc sĩ Đức Trí, nhanh chóng góp mặt trong nhiều sân khấu lớn. Vài năm sau, Anh Khang bất ngờ rời showbiz Việt, sang Mỹ cùng chị gái để học chuyên sâu về sản xuất âm nhạc. Thời gian “ở ẩn”, anh vẫn sáng tác, thỉnh thoảng gửi tặng khán giả quê nhà những clip cover đầy cảm xúc. Hiện Anh Khang sống và biểu diễn tại hải ngoại, tiếp tục nuôi dưỡng tình yêu âm nhạc theo cách bền bỉ, lặng lẽ nhưng giàu đam mê. Anh kết hôn với vợ là Harumi Ngô và có con gái đầu lòng Hoàng Mỹ Anh.
Ca sĩ Anh Khang từng "gây sốt" một thời.
Cách đây không lâu, NSND Hoàng Khiềm xúc động khi tham gia MV Rộn ràng xuân đến cùng cả 2 con, ca khúc do Ngọc Anh sáng tác và thực hiện. Anh Khang xây dựng ý tưởng cùng chị và thể hiện phần rap. MV tái hiện không khí làng quê Tràng An - quê nội của Ngọc Anh, với sự góp mặt của gần 100 diễn viên Nhà hát Tuồng Việt Nam. Trong MV, nghệ sĩ Hoàng Khiềm thể hiện câu đối do chính mình viết và hóa thân thành hình ảnh vị anh hùng dân tộc, dõi theo con cháu. Đây là món quà Ngọc Anh dành tặng cha khi biết sức khỏe và trí nhớ của ông giảm sút, cũng là cách cô tri ân quê hương sau những năm xa xứ.
Với NSND Hoàng Khiềm, tham gia sản phẩm âm nhạc của con là một “cái duyên” và cũng là niềm hy vọng về việc nối dài mạch nguồn văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác. Dù hiện sống xa quê, 2 con của ông vẫn một lòng hướng về Tổ quốc - điều khiến ông tự hào hơn tất thảy.
Dù 2 con sống xa nửa vòng trái đất nhưng nam nghệ sĩ chưa bao giờ lo mất sợi dây gắn kết.
ANNE/PNPL