Hoàn thiện phương pháp quản lý thuế hiện đại

6 giờ trướcBài gốc

Ảnh minh họa.

Đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi, thu đúng, thu đủ số thuế phát sinh. Đồng thời, triển khai các biện pháp kỹ thuật, nghiệp vụ để hỗ trợ hộ kinh doanh tuân thủ phương pháp mới mà không làm tăng gánh nặng hành chính cho họ một cách đột ngột.

Với mục tiêu đó, ngành Thuế đặt ra nhiều nhiệm vụ cụ thể. Theo đó, ngành sẽ xây dựng quy trình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh theo phương thức kê khai: Trên cơ sở mô hình quản lý đã đề xuất, cần nghiên cứu xây dựng quy trình nghiệp vụ áp dụng trong nội bộ cơ quan thuế cho công tác quản lý hộ kinh doanh sau khi chuyển sang phương pháp kê khai.

Quy trình này bao quát từ khâu đăng ký thuế, tiếp nhận hồ sơ khai thuế định kỳ của hộ kinh doanh, theo dõi kế toán thuế, kiểm tra hồ sơ khai thuế, đến quản lý nợ và cưỡng chế (nếu có).

Nguyên tắc xây dựng quy trình là đảm bảo phù hợp với tổng thể tái thiết kế quy trình ngành Thuế, đồng thời tính đến đặc thù hộ kinh doanh (số lượng lớn, doanh thu nhỏ lẻ).

Dự kiến, quy trình quản lý hộ kinh doanh mới sẽ đơn giản hơn quy trình quản lý doanh nghiệp thông thường: ví dụ rút ngắn bước duyệt hồ sơ khai thuế (vì áp dụng quản lý rủi ro), tích hợp các khâu hỗ trợ vào quản lý, áp dụng quản lý theo hồ sơ điện tử hoàn toàn.

Quy trình cũng quy định rõ trách nhiệm của từng bộ phận: tổ hỗ trợ hộ kinh doanh, phòng Thuế cá nhân hộ kinh doanh và thu khác chịu trách nhiệm chính, phối hợp với bộ phận công nghệ thông tin, nghiệp vụ - dự toán - pháp chế, hành chính - tổng hợp, kiểm tra…

Ảnh: THÀNH ĐẠT

Bên cạnh đó, Cục Thuế nghiên cứu giải pháp quản lý thuế riêng cho nhóm hộ, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử có số lượng giao dịch phát sinh rất lớn, giá trị mỗi đơn hàng thường nhỏ, nhưng tỷ lệ hoàn, hủy, đổi hàng lại cao. Quy trình lập hóa đơn trong thương mại điện tử không thể thực hiện thủ công tại thời điểm bán mà phải gắn với trạng thái đơn hàng trên hệ thống; đồng thời thường xuyên phát sinh hóa đơn điều chỉnh hoặc thay thế để phản ánh chính xác doanh thu thực tế.

Nếu áp dụng nguyên phương pháp quản lý như đối với hộ truyền thống sẽ dẫn đến quá tải cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế, gia tăng sai sót và làm giảm hiệu quả quản lý. Vì vậy, cần thiết phải đưa ra giải pháp quản lý thuế riêng cho nhóm thương mại điện tử, bao gồm các bước: thu thập dữ liệu đơn hàng trực tiếp từ nền tảng, đối soát với dữ liệu thanh toán từ các đơn vị trung gian và ngân hàng, đối chiếu với dữ liệu hóa đơn điện tử để hệ thống tự động lập tờ khai gợi ý cho người nộp thuế xác nhận.

Ngoài ra, giải pháp mở rộng cơ sở thuế, thực hiện thu đúng, thu đủ nghĩa vụ thuế phát sinh cũng được thực thi thận trọng nhưng nhanh chóng triển khai các biện pháp chống thất thu để đảm bảo khi chuyển sang phương pháp kê khai, mọi doanh thu của hộ kinh doanh đều được quản lý chặt chẽ.

Nghiên cứu thực hiện các giải pháp quản lý bao gồm: tăng cường kiểm tra, giám sát hóa đơn bán hàng của hộ kinh doanh; đối chiếu doanh thu hộ kinh doanh kê khai với dữ liệu hóa đơn điện tử mua vào của hộ kinh doanh, rà soát dòng tiền với hộ kinh doanh trọng điểm để phát hiện trường hợp khai thiếu; phát động chương trình khuyến khích người tiêu dùng lấy hóa đơn (như “hóa đơn may mắn” với giải thưởng hấp dẫn) để thúc đẩy hộ kinh doanh phải xuất hóa đơn đầy đủ.

Bên cạnh đó, phối hợp với chính quyền địa phương rà soát chống sót hộ: không để hộ nào kinh doanh mà không đăng ký, không kê khai thuế.

Trong năm 2025, tiếp tục rà soát các chợ, trung tâm thương mại, các hộ kinh doanh online… đưa vào quản lý thêm (phấn đấu tăng số hộ kinh doanh quản lý thêm ít nhất 10% so với 2024). Các nhiệm vụ này đã được triển khai theo Đề án “Đổi mới nâng cao chất lượng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh” ban hành kèm theo Quyết định số 420/QĐ-TCT ngày 28/02/2025 của Tổng cục Thuế và có kết quả tích cực trong tăng cường quản lý đối với hộ kinh doanh và tăng thu ngân sách nhà nước từ hộ, cá nhân kinh doanh trong 6 tháng đầu năm 2025. Đặc biệt, phối hợp cùng việc triển khai hiệu quả Đề án hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền: tham mưu UBND tỉnh/thành phố hỗ trợ kinh phí ban đầu cho hộ kinh doanh mua máy tính, máy in hóa đơn; đa dạng hình thức thưởng cho khách hàng lấy hóa đơn (tăng số lượng và giá trị giải thưởng so với chương trình “Hóa đơn may mắn” hiện tại).

Mục tiêu nhằm tạo sự chuyển biến rõ rệt về tính tuân thủ của hộ kinh doanh: mọi giao dịch bán hàng, dịch vụ đều có hóa đơn, không còn “doanh thu ngầm” nằm ngoài sổ sách. Khi đó, việc kê khai thuế của hộ kinh doanh sẽ phản ánh sát thực tế, đảm bảo thu đúng thu đủ.

Bên cạnh đó, ngành ráo riết sửa đổi, bổ sung các mẫu biểu, xây dựng tài liệu đào tạo nghiệp vụ: Để hỗ trợ triển khai phương pháp mới, cần xây dựng hoặc sửa đổi một số mẫu biểu, tài liệu. Cụ thể: mẫu biểu, tờ khai, bảng kê dành cho hộ kinh doanh kê khai (như đã nêu, sửa mẫu 01/CNKD theo hướng điện tử hóa); mẫu biểu đơn, tờ khai miễn giảm thuế (nếu có chính sách miễn giảm cho hộ mới chuyển đổi hoặc hộ ở địa bàn khó khăn, v.v.); tài liệu hướng dẫn chế độ kế toán đơn giản cho hộ kinh doanh: xây dựng sổ tay hướng dẫn hộ kinh doanh ghi chép doanh thu, chi phí cơ bản để phục vụ kê khai thuế, phù hợp với thông tư kế toán sửa đổi ban hành; tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ cho công chức thuế về quản lý hộ kinh doanh kê khai: tập hợp quy trình, các tình huống nghiệp vụ, hướng dẫn kiểm tra, đối chiếu doanh thu hộ kinh doanh.

Rà soát, phân loại hộ kinh doanh, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi: Cơ quan thuế cần tiến hành đánh giá, phân loại toàn bộ hộ kinh doanh hiện đang nộp thuế khoán để lên kế hoạch chuyển đổi phù hợp.

Dựa trên dữ liệu quản lý thuế để phân loại theo quy mô hộ kinh doanh, bên cạnh đó, danh sách hộ kinh doanh khoán có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm (ước tính hàng chục nghìn hộ) cũng được lập để vận động, khuyến khích tự nguyện chuyển đổi.

Hiện Cục Thuế đã rà soát các hộ kinh doanh khoán đáp ứng chuyển đổi sang phương pháp kê khai và lên doanh nghiệp, trong 6 tháng đầu năm 2025 đã có 13.699 hộ khoán chuyển sang hộ kê khai và 1.474 hộ kinh doanh lên doanh nghiệp. Tháng 7 có 384 hộ kinh doanh lên doanh nghiệp.

Đối với hộ quy mô rất nhỏ (doanh thu dưới 100 triệu/năm) không thuộc diện chịu thuế, vẫn duy trì quản lý đơn giản, tạo điều kiện cho họ phát triển thêm. Việc phân loại này giúp cơ quan thuế có lộ trình chuyển đổi phù hợp: ưu tiên hộ lớn chuyển trước, hộ nhỏ có thể từng bước. Trong quá trình chuyển đổi, tập trung hỗ trợ tối đa các hộ thuộc diện chuyển đổi: thành lập Tổ công tác hỗ trợ trực tiếp tại các địa bàn trọng điểm để hướng dẫn hộ kinh doanh lập hồ sơ khai thuế, sử dụng phần mềm, hóa đơn….

Theo Cục Thuế, tất cả các giải pháp nêu trên nhằm mục tiêu cuối cùng: đến thời điểm 01/01/2026, cơ chế thuế khoán chấm dứt, toàn bộ hộ kinh doanh có doanh thu chịu thuế đều thực hiện tự kê khai, tự nộp thuế theo doanh thu thực tế phát sinh. Cơ quan thuế đóng vai trò hướng dẫn, giám sát, kiểm tra sau – thay vì ấn định thu ngay từ đầu như phương pháp khoán. Đây là phương pháp quản lý thuế hiện đại, minh bạch, phù hợp xu hướng quốc tế và phù hợp xu thế kinh tế số, môi trưởng chuyển đổi số.

Sông Trà

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/hoan-thien-phuong-phap-quan-ly-thue-hien-dai-post916339.html