Hoạt chất trong hạt cà phê xanh có tác dụng giảm cân hiệu quả.
Tìm ra hoạt chất giúp giảm cân
Để đa dạng hóa sản phẩm từ cây cà phê, TS Lê Ngọc Hùng và các cộng sự ở Trung tâm Nghiên cứu và chuyển giao công nghệ, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam, đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu tạo sản phẩm hỗ trợ giảm cân từ hạt cà phê xanh và phụ phẩm của quá trình chế biến cà phê, nâng cao giá trị kinh tế tăng thu nhập trong sản xuất cà phê ở tỉnh Đắk Nông”.
Theo TS Lê Ngọc Hùng, cà phê xanh là loại cà phê thô, nguyên hạt, chưa được rang, nên vẫn còn giữ màu xanh tự nhiên và chứa hàm lượng chất chống oxy hóa đáng kể.
Trong đó, nhóm hoạt chất điển hình được chiết từ hạt cà phê xanh cũng như phụ phẩm trong quá trình trồng và chế biến (gồm lá, vỏ thịt quả, hoa, bã pha cà phê) là Chlorogenic axit (CGAs).
Đây là một hợp chất chống oxy hóa và làm chậm sự giải phóng glucose vào máu sau bữa ăn, vì vậy giúp cơ thể giảm cân, có thể ứng dụng trong sản xuất thực phẩm và dược phẩm.
Trên thế giới, công nghệ chiết và làm giàu CGAs với hàm lượng 40 - 50% từ cà phê xanh đã được ứng dụng. Tại Việt Nam đã có một số nghiên cứu tách chiết CGAs nhưng mới ở quy mô nhỏ và chưa có nghiên cứu sản xuất CGAs quy mô lớn từ hạt cà phê xanh và các phụ phẩm. Trong khi đó, Việt Nam là nước sản xuất và xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Brazil.
CGAs có trong cà phê xanh đem lại nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe con người. Thứ nhất, CGAs giúp làm tăng tỷ lệ trao đổi chất cơ bản (BMR), làm giảm sự giải phóng glucose từ gan vào máu, nhờ đó cơ thể bắt đầu đốt cháy lượng chất béo dư thừa, dẫn đến giảm cân.
Thứ hai, ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, hỗ trợ điều trị tiểu đường: Chúng có tác dụng làm giảm nguy cơ phát triển bệnh tim mạch, cũng như cân bằng bằng nồng độ glucose trong máu, giúp hỗ trợ kiểm soát bệnh tiểu đường.
CGAs còn có tác dụng dưỡng ẩm cho da, cải thiện sức khỏe làn da, hỗ trợ điều trị chứng da khô và da bị bong tróc. CGAs có tác dụng kháng khuẩn, kháng virus và chống viêm; thúc đẩy xương khỏe mạnh, ngăn ngừa co thắt cơ bắp, chống lão hóa cơ xương. Bột CGAs có thể thúc đẩy quá trình tiêu hóa, làm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng và xơ vữa động mạch.
Theo đó, nhóm đã xây dựng quy trình chiết CGAs từ hạt cà phê xanh, lá cà phê, vỏ thịt quả cà phê.
Loại đồ uống tốt cho sức khỏe
Cụ thể, các nguyên liệu từ cà phê Robusta thu hái tại Đắk Nông được nghiền thành bột mịn, sau đó chiết với ethanol 50%, thu dung dịch cao CGAs thô. Cao thô này tiếp tục được tinh chế loại bỏ caffein và protein để thu dung dịch cao chiết CGAs.
Đồng thời, nhóm tiến hành định lượng CGAs trong nguyên liệu và cao chiết tinh chế bằng kỹ thuật HPLC-DAD (sắc ký lỏng hiệu năng cao kết hợp với đầu dò DAD).
Theo kết quả định lượng, hàm lượng CGAs trong nguyên liệu hạt cà phê xanh đạt từ 7,03 - 11,21%; lá: 0,54 - 0,82%; và vỏ thịt: 1,53 - 1,85%. Như vậy, các phụ phẩm lá và vỏ thịt quả cà phê đều có thể được sử dụng làm nguyên liệu chiết cao CGAs.
Trong khi đó, hàm lượng CGAs trong cao chiết tinh chế từ hạt cà phê xanh đạt 51,14%; trong cao chiết lá đạt 51,21%; và trong cao chiết vỏ thịt đạt 50,12%.
Thực nghiệm cho thấy, có thể bổ sung chiết xuất CGAs vào bột cà phê hòa tan nguyên chất (dưới 100mg CGAs cho 1 - 1,5g bột cà phê hòa tan), làm thức uống hỗ trợ giảm cân, giảm béo phì. Nhóm tác giả cũng đã xây dựng quy trình có thể chiết xuất CGAs quy mô 10 kg nguyên liệu/mẻ.
Việc thực hiện thành công đề tài đã mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng. Sản phẩm có hiệu quả kinh tế tốt, lợi nhuận cao, thời gian thu hồi vốn ngắn. Chi phí bảo dưỡng, sửa chữa thiết bị máy móc thấp hơn rất nhiều so với thiết bị nhập khẩu, đồng thời góp phần đa dạng hóa sản phẩm cà phê tại Việt Nam.
Sản phẩm có khả năng ứng dụng rộng rãi, đặc biệt tốt đối với người mắc bệnh trầm cảm, người làm việc trong thời gian dài, căng thẳng, áp lực lớn và khả năng tập trung kém, mệt mỏi, uể oải…
Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng khuyến cáo, cà phê xanh không phải là “thuốc giảm cân”, mà chỉ là thức uống ít calorie thích hợp cho chế độ giảm cân hàng ngày. Để đẩy nhanh quá trình cải thiện vóc dáng, bạn cần kết hợp chế độ dinh dưỡng lành mạnh với các hình thức tập luyện thể thao hàng ngày.
Nhật Phong