Thực tế cho thấy, Học sinh giỏi Quốc gia (HSG Quốc gia) có được nhận tiền thưởng, song mức thưởng cụ thể không đồng đều giữa các địa phương.
Mức thưởng bắt buộc theo quy định của Nhà nước
Theo Nghị định 110 có hiệu lực từ 1/11/2020 của Chính phủ, học sinh đạt giải trong kỳ thi chọn HSG Quốc gia do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức được thưởng tiền từ ngân sách nhà nước. Cụ thể, khoản 4, Điều 5 của Nghị định quy định mức thưởng như sau: Giải Nhất: 4 triệu đồng, Giải Nhì: 2 triệu đồng, Giải Ba: 1 triệu đồng.
Đây là mức thưởng tối thiểu, có tính bắt buộc, áp dụng thống nhất trên toàn quốc. Trường hợp giải thưởng được trao cho đội tuyển hoặc nhóm học sinh, mức thưởng có thể nhân đôi; học sinh là người dân tộc thiểu số hoặc người khuyết tật có thể được hưởng từ 1,5 đến 2 lần mức thưởng nêu trên, tùy từng trường hợp. Dù vậy, so với công sức đầu tư nhiều năm cho việc học và bồi dưỡng đội tuyển, mức thưởng từ ngân sách Nhà nước hiện nay chủ yếu mang tính động viên tinh thần.
Thưởng bổ sung từ địa phương
Bên cạnh khoản thưởng theo Nghị định 110, Nhà nước cho phép Hội đồng Nhân dân các tỉnh, thành phố ban hành nghị quyết khen thưởng bổ sung cho học sinh đạt giải HSG Quốc gia. Trên cơ sở đó, Ủy ban nhân dân (UBND) các địa phương tổ chức chi trả từ ngân sách địa phương.
Thực tế cho thấy, nhiều tỉnh, thành đã ban hành chính sách thưởng riêng, động viên HSG Quốc gia của tỉnh, thành. Tại Hà Nội, học sinh đạt giải HSG Quốc gia hiện được thưởng khoảng 10–20 triệu đồng, tùy loại giải và năm ngân sách. TP.HCM áp dụng mức thưởng tương đương, dao động 10–20 triệu đồng cho học sinh đạt giải quốc gia.
Một số địa phương khác có mức thưởng cao hơn. Hải Phòng quy định mức thưởng cho học sinh đạt giải nhất HSG Quốc gia từ 20–30 triệu đồng, ngoài khoản thưởng theo nghị định.
Bắc Ninh ban hành nghị quyết thưởng cho HSG Quốc gia với mức 20-40 triệu đồng, tùy loại giải. Tại Đà Nẵng, mức thưởng cho HSG Quốc gia phổ biến mức 10-40 triệu đồng. Ninh Bình cũng có chính sách thưởng bổ sung, với mức dao động 5-30 triệu đồng cho mỗi giải quốc gia.
Học sinh giỏi Quốc gia được nhận tiền thưởng, song mức thưởng cụ thể không đồng đều giữa các địa phương. (Ảnh minh họa)
HSG Quốc gia đã nhận giấy khen nhưng chưa được nhận tiền thưởng
Gần đây, dư luận chú ý đến vụ việc tại tỉnh Phú Thọ, nơi nhiều học sinh đạt giải HSG Quốc gia của tỉnh Phú Thọ (cũ) năm học 2024–2025 chỉ nhận được giấy khen nhưng chưa nhận được tiền thưởng dù đã được tổ chức lễ tuyên dương từ tháng 2/2025.
Theo đó, năm học 2024-2025, tỉnh Phú Thọ (cũ) có 98 học sinh thuộc 10 đội tuyển dự thi HSG Quốc gia, trong đó 78 em đạt giải. Đa số đến từ trường THPT chuyên Hùng Vương, chỉ một em học trường THPT Việt Trì.
Theo thông tin từ địa phương, các học sinh trên không nhận được tiền thưởng do tỉnh Phú Thọ (cũ) không có chính sách khen thưởng riêng cho giáo viên, học sinh đạt giải quốc gia, quốc tế. Thực tế từ năm 2018, tỉnh từng có quy định về việc khen thưởng 3-8 lần mức lương cơ sở cho nhóm này. Tuy nhiên, quy định mới về công tác thi đua, khen thưởng ban hành hồi tháng 7/2024 đã bỏ điều khoản này nên tỉnh không có căn cứ để chi thưởng.
Cuối tháng 10/2025, HĐND tỉnh Phú Thọ (mới) ban hành mức thưởng, quy định HSG Quốc gia được nhận 10-30 triệu đồng. Về nguyên tắc, nghị quyết mới ban hành không áp dụng với học sinh, giáo viên đạt giải năm ngoái. Tuy nhiên, Sở Giáo dục và Đào tạo đang cùng các ban, ngành đề xuất lãnh đạo tỉnh xem xét để khích lệ học sinh và sẽ thông tin khi có kết quả.
Có thể khẳng định,HSG Quốc gia chắc chắn được nhận tiền thưởng theo quy định của Nhà nước. Tuy nhiên, mức tiền thực tế mà mỗi học sinh nhận được phụ thuộc lớn vào chính sách của địa phương, do HĐND và UBND tỉnh, thành quyết định.
Sự chênh lệch về mức thưởng giữa các địa phương phản ánh điều kiện ngân sách, định hướng đầu tư cho giáo dục mũi nhọn và cách mỗi tỉnh, thành ghi nhận thành tích học thuật. Đồng thời, thực tế cũng đặt ra yêu cầu về tính minh bạch, ổn định và kịp thời trong việc thực hiện chính sách khen thưởng, nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng cho học sinh đạt thành tích cao ở cấp quốc gia.
Kỳ thi chọn Học sinh giỏi Quốc gia THPT năm học 2025 - 2026 được tổ chức trong hai ngày 25 và 26/12/2025, với sự tham gia của hơn 6.750 thí sinh đến từ các địa phương trên cả nước, tăng 270 thí sinh so với năm học trước.
Thí sinh dự thi ở 13 môn học, trong đó các môn có số lượng đông gồm Ngữ văn (709 thí sinh), Tiếng Anh (689), Sinh học (678), Toán (679), Địa lí (682), Vật lí (676) và Hóa học (662). Các môn Ngoại ngữ khác gồm Tiếng Pháp (248), Tiếng Trung Quốc (197), Tiếng Nhật (117) và Tiếng Nga (98); môn Tin học có 642 thí sinh.
Kỳ thi được tổ chức tại 39 hội đồng coi thi với 421 phòng thi. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã huy động 1.338 giám thị từ các địa phương tham gia công tác coi thi. Đề thi được vận chuyển tới các hội đồng thi thông qua hệ thống bảo mật của Ban Cơ yếu Chính phủ, bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Lệ Thu