Học sinh, phụ huynh bắt nhịp với việc 'học thật, thi thật'

19 giờ trướcBài gốc

Phản chiếu độvênh của học bạ và điểm thi thực

Kết thúc kỳ thi tốtnghiệp THPT 2025, bên cạnh những thí sinh đạt điểm cao, còn đó, những thí sinhkhông đạt kết quả như mong muốn của mình. Trong đó, có rất nhiều phụ huynh, họcsinh “sốc” khi điểm thi thực tế thấp hơn nhiều so với điểm học bạ, điểm thi thửcủa các em. Có những thí sinh thi thử được 27, 28 điểm, hoặc có một bộ học bạ đẹpvới những điểm 9, điểm 10 tuyệt đối, nhưng kết quả thi tốt nghiệp THPT của cácem chỉ dừng ở mức trung bình.

Sau khi BộGD&ĐT công bố bảng tương quan giữa điểm học bạ và điểm thi tốt nghiệp THPT,không môn nào đạt mức tương quan mạnh (>0,7). Đặc biệt, môn Toán có độ vênhlớn: điểm học bạ trung bình là 7,51, nhưng điểm thi chỉ 4,78. Điều này đặt ranhiều hoài nghi về độ thực chất của điểm học bạ và sự công bằng khi xét tuyển đạihọc.

Số liệu từ bảngtương quan học bạ - điểm thi mà Bộ GD&ĐT công bố, dễ nhận thấy tất cả cácmôn thi đều có hệ số tương quan với điểm học bạ. Tuy nhiên, không có môn thinào có hệ số tương quan đủ mạnh (>0,7), phần lớn chỉ ở mức trung bình, ngoạitrừ môn Toán.

Theo đó, điểmtrung bình môn Toán của kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 là 4,78. Trong khi điểm họcbạ môn Toán đạt trung bình 6,7 ở lớp 10, 6,89 ở lớp 11 và 7,51 ở lớp 12. Hệ sốtương quan lần lượt là 0,67 - 0,68 - 0,63. Điều này làm dấy lên lo ngại về tính“ảo” của điểm học bạ, khi kết quả quá cao nhưng không phản ánh đúng năng lực thựctế qua kỳ thi chuẩn hóa. Ngoài Toán, tất cả các môn còn lại đều có hệ số tươngquan dưới 0,6. Một số môn thậm chí có tương quan rất thấp như: Công nghệ - Côngnghiệp, Công nghệ - Nông nghiệp, Lịch sử và Địa lý. Hệ số tương quan thấp nhất ởlớp 12 cho thấy điểm học bạ có khoảng cách không nhỏ khi điểm trung bình học tậpcủa học sinh cả nước ở mức rất cao nhưng điểm trung bình thi tốt nghiệp lại ở mứcrất thấp (<5). Môn Tiếng Anh và Ngữ văn là hai ví dụ điển hình: điểm trungbình học bạ lên tới 8,2 - 8,3 nhưng điểm thi tốt nghiệp chỉ đạt 6,5 - 6,8,chênh từ 1,5 đến gần 2 điểm.

Từ thực tế khoảngcách lớn giữa điểm trung bình môn thi tốt nghiệp và điểm trung bình học bạ,trong đó điểm học bạ cao hơn rõ rệt - phản ánh tình trạng “lạm phát điểm số” ởbậc phổ thông chưa được cải thiện dù đã được cảnh báo từ nhiều năm qua. Sựchênh lệch này có thể ảnh hưởng đến tính công bằng trong tuyển sinh đại học, nhấtlà với các trường dùng kết hợp điểm học bạ và làm giảm niềm tin vào chất lượngđánh giá nội bộ của các trường THPT. Và trước những tín hiệu mới này, phụ huynhvà thầy cô đã có những đón nhận tích cực...

Cô giáo Hoàng ThịLoan (THPT Bình Minh, Hà Nội) nhận định, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 không chỉđánh giá kiến thức nền tảng mà còn kiểm định khả năng vận dụng, tư duy phản biệnvà giải quyết tình huống thực tiễn của học sinh. Đề thi năm nay đề cao các phẩmchất cốt lõi là yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm cùng cácnăng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạođược đặt lên hàng đầu, hướng tới đào tạo công dân toàn diện, đáp ứng yêu cầu củakỷ nguyên số, hội nhập quốc tế. Cô Loan cũng cho biết, mặc dù sau khi thi xongnhiều học sinh, phụ huynh nhận định đề thi khó, tuy nhiên, điểm số thực tế đãchứng minh có nhiều thí sinh xuất sắc hoàn thành bài thi một cách trọn vẹn.

Chị Nguyễn Thị Thủy(sinh sống tại khu vực Cầu Giấy, Hà Nội) có con thi tốt nghiệpTHPT 2025 cho biết: “Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có nhiều thay đổi vềcấu trúc đề thi, đề thi môn Ngữ văn, Toán học, Tiếng Anh cho thấy, các con cầnrèn luyện thêm về tư duy, cách vận dụng kiến thức”. Chị Thủy đánh giá, đề thinăm nay, đòi hỏi các em học sinh phải “học thật, thi thật” đúng với năng lực củamình.

Chị tâm sự: “Banđầu, tôi vẫn lo lắng vì các năm trước có những “cơn mưa điểm 10”, “mưa điểm 9”,đề thi không phân hóa rõ năng lực của các con, nhưng sau kỳ thi, tôi hoàn toànyên tâm”. Con chị đạt được một số điểm như mong muốn, đúng với nănglực học tập của em trong ba năm học ở bậc THPT.

Những tín hiệu bắtkịp xu hướng từ kỳthi 2025

Theo số liệu do BộGD&ĐT công bố, kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có 1.165.289 thí sinh đăngký dự thi tốt nghiệp THPT, trong đó môn Ngữ văn phổ điểm tương đối ổn định,nhưng không có điểm 10 (năm 2024 có 2 điểm 10). Môn Tiếng Anh có điểm trungbình là 5,38, trong đó có 141 điểm 10, có 2 điểm 0. Theo đại diện Bộ GD&ĐT,phổ điểm môn Tiếng Anh “đẹp” là một bất ngờ với cả hội đồng phân tích phổ điểm.Hà Nội, TP HCM là hai địa phương có nhiều điểm 10 Tiếng Anh nhất.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 năm nay có những tín hiệu tích cực về cách ra đề thi, phổ điểm của thí sinh. (Ảnh minh họa trong bài: PV)

Thực tế, dù năm2025, đề thi có những biến chuyển so với các năm trước, nhưng điểm thi của thísinh vẫn tương đối ổn định. Điều này một phần là do học sinh được học và thicác môn mình lựa chọn, đúng sở trường. Việc đi theo đúng năng lực, thế mạnhgiúp các em học tập hiệu quả, tâm lý ổn định hơn và kết quả thi phản ánh đúngnăng lực.

Trong buổi họpbáo thông tin về kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT PhạmNgọc Thưởng nhấn mạnh, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 nói chung đang đúngphương hướng đổi mới của Bộ GD&ĐT, thực hiện theo Nghị quyết 29-NQ/TW về đôỉmới căn bản, toàn diện GD&ĐT. Nhiều năm nay, đề thi và quá trình dạy học làđể đánh giá năng lực của thí sinh, hướng tới việc học sinh nắm bắt và biết giảiquyết những vấn đề thực tiễn trong cuộc sống.

Đề thi tốt nghiệp THPT 2025 hướng đến việc giảiquyết, ứng dụng vấn đề trong thực tiễn đời sống. Nhiều thí sinh, phụ huynh,giáo viên than đề thi khó, lo lắng phổ điểm năm nay sẽ không cao bằng những nămtrước ở một số môn. Nhưng nếu điểm thi đó là năng lực thật, thì các em vẫn cónhững bước đi tiếp theo đầy trưởng thành, vẫn có thể vào đại học, cao đẳng mộtcách vui vẻ, hạnh phúc...

GS.TS Nguyễn Ngọc Hà - Phó Cục trưởng Cục Quảnlý chất lượng (Bộ GD&ĐT) cho rằng, cấu trúc và nội dung đề thi năm nay thayđổi hoàn toàn so với các năm trước. Việc thay đổi cấu trúc định dạng đề thitương đồng với sự đổi mới giáo dục. Độ khó của đề thi là điểm Ban Chỉ đạo thiđã trao đổi, quán triệt trước khi bắt tay vào công tác ra đề. Là năm đầu tiênthi tốt nghiệp THPT theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 nên việc đổi mơíđề thi là không đột ngột, việc đổi mới bao gồm độ khó của đề thi.

Năm 2024, BộGD&ĐT đã ban hành cấu trúc, định dạng đề thi và công bố đề tham khảo để họcsinh và giáo viên làm quen, có định hướng trong dạy - học. Trước khi hội đồnglàm đề thi thực hiện công việc, Bộ GD&ĐT đã tổ chức đợt thử nghiệm đề thidiện rộng trên cả 3 miền. Mục đích là đánh giá khả năng đáp ứng của thí sinh nhằmđiều chỉnh thích hợp về độ khó của đề thi. Năm nay là năm đầu tiên việc ra đềthi không dựa theo ngân hàng đề thi như các năm trước, với Chương trình giáo dụcphổ thông 2018, thay vì sử dụng ngân hàng đề thi, “ma trận” đề thi được tạo lậpmột cách ngẫu nhiên để bảo đảm sự công bằng cho các thí sinh.

Chia sẻ với phóngviên Báo Pháp luật Việt Nam, PGS.TS Trần Thành Nam - Phó Hiệu trưởng Trường Đạihọc Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) nhận định, Việc Bộ GD&ĐT định hướngđề thi tốt nghiệp THPT theo hướng đánh giá năng lực thực chất và tăng mức độphân hóa là một bước tiến phù hợp với xu thế quốc tế. Đề thi đã chuyển sangđánh giá năng lực rất rõ ràng; có những ngữ cảnh thực tế, kiểm tra khả năng vậndụng, phân tích, phản biện của người học.

Kỳ thi THPT nămnay là kỳ thi có sự phân hóa rõ nét, đề thi đánh giá tốt nghiệp THPT như nămnay là sự điều chỉnh tích cực, theo nghĩa vừa đáp ứng được mục tiêu tốt nghiệpTHPT, đồng thời có sự phân hóa để lựa chọn được học sinh giỏi.

Để bắt nhịp vơíxu hướng thời đại, theo PGS TS Trần Thành Nam, phụ huynh, học sinh cần thíchnghi với việc học thật, thi thật, lấy chất liệu thực tiễn, gợi mở tư duy, yêu câùhọc sinh liên hệ cuộc sống thay vì học thuộc lòng máy móc, hướng tới đào tạongười có năng lực làm việc. Ngoài ra, phụ huynh phải xác định học là việc cả đời,cần nuôi dưỡng niềm đam mê tự tìm tòi, học hỏi, sáng tạo, để các em có thểthích ứng với thị trường lao động trong tương lai.

Bên cạnh đó, cũngphải tiếp tục điều chỉnh đề thi theo hướng đánh giá tư duy, năng lực vận dụngkiến thức gắn với thực tiễn, tạo những thay đổi mạnh mẽ thúc đẩy đổi mới dạy họctrong nhà trường phổ thông.

Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất về giáo dục Việt Nam trong vài năm trở lại đây là Thông tư 24/2024 của Bộ GD&ĐT có hiệu lực từ ngày 8/2/2025 quy định về quy chế thi tốt nghiệp THPT với nhiều điểm mới, trong đó giảm số môn thi và buổi thi. Cụ thể, thí sinh làm bài thi 4 môn thay vì 6 môn như trước, trong đó chỉ còn 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn; 2 môn lựa chọn nằm trong các môn Hóa học, Vật lý, Sinh học, Địa lý, Lịch sử, Giáo dục kinh tế và Pháp luật, Tin học, Công nghệ và Ngoại ngữ. Đây là lần đầu tiên Tin học, Công nghệ (công nghiệp, nông nghiệp) trở thành môn thi tốt nghiệp.Số buổi thi tốt nghiệp THPT cũng giảm chỉ còn 3 thay vì 4 buổi như trước. Bộ GD&ĐT giảm 1 buổi thi, giảm 2 môn thi so với các năm trước sẽ giúp kỳ thi từ năm 2025 hạn chế áp lực cho thí sinh, giảm chi phí cho xã hội. Việc xét công nhận tốt nghiệp THPT thay đổi theo hướng tăng tỷ lệ sử dụng kết quả học tập của học sinh THPT lên 50% và điểm thi tốt nghiệp chiếm 50%.

Ngọc Hương

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/hoc-sinh-phu-huynh-bat-nhip-voi-viec-hoc-that-thi-that.html