Uriel Nuri khi còn sống đang chăm sóc con báo (Nguồn: Facebook)
Cái chết của Uriel Nuri, một nhân viên chăm sóc động vật tại Vườn thú Kinh Thánh Jerusalem, là một mất mát đau lòng. Nhưng đây không phải là một sự việc cá biệt. Thảm kịch này phản ánh xu hướng đáng lo ngại đang diễn ra tại các vườn thú trên toàn thế giới.
Chỉ vài tuần trước đó, một phụ nữ ở Australia đã mất cánh tay sau khi bị sư tử tấn công tại vườn thú Darling Downs, và một người giám sát tại vườn thú Thiruvananthapuram (Ấn Độ) bị thương nặng ở đầu do hổ tấn công.
Hồi tháng 4, một nhân viên chăm sóc động vật tại vườn thú Mariupol (Ukraine) thiệt mạng do hổ cắn, và vào tháng 2, một con sư tử tại vườn thú Fayoum (Ai Cập) cũng đã giết chết người trông coi.
Dù Vườn thú Kinh Thánh Jerusalem cam kết sẽ điều tra toàn diện về việc con báo xổng chuồng, nguyên nhân cốt lõi lại rất rõ ràng: Động vật không thuộc về những chiếc lồng tại vườn thú.
Báo hoa mai là loài động vật nhạy cảm và phức tạp, vốn sinh sống trong những vùng lãnh thổ rộng lớn ngoài tự nhiên. Khi bị giam cầm trong môi trường nhân tạo, chúng bị biến thành công cụ “giải trí”, mất đi quyền tự do lựa chọn. Từ việc ăn gì, ngủ khi nào, đến giao phối với ai — tất cả đều do con người kiểm soát.
Không thể thực hiện các hành vi bản năng, lại thường xuyên phải chịu đựng ánh mắt soi mói của hàng nghìn khách tham quan mỗi ngày, động vật tại vườn thú thường có biểu hiện bất thường như đi lòng vòng không mục đích, đong đưa đầu liên tục, thậm chí tự gây tổn thương cho bản thân.
Chính sự giam cầm này làm phát sinh những hành vi không thể lường trước, đầy nguy hiểm. Cái chết của Nuri không phải là một sự cố bất ngờ - mà là hệ quả của việc tước đoạt những nhu cầu cơ bản và quyền tự do của một con báo.
Bất chấp những tuyên bố về “bảo tồn”, thực tế cho thấy đây hiếm khi là mục tiêu thực sự của các vườn thú. Phần lớn động vật trong tình trạng nuôi nhốt không phải là loài đang nguy cấp.
Và ngay cả với các loài có nguy cơ tuyệt chủng, hầu như không cá thể nào được đưa trở lại môi trường sống tự nhiên. Thay vào đó, các vườn thú liên tục di chuyển động vật giữa các cơ sở, sinh sản chúng để thu hút khách - không phải để phục vụ mục tiêu bảo tồn thực sự.
Việc sinh sản trong điều kiện nuôi nhốt còn tạo cảm giác an tâm giả tạo về sự sống còn của loài, làm lu mờ những mối đe dọa thực tế như mất môi trường sống, nạn săn bắt trái phép và buôn bán động vật hoang dã.
Nhiều chuyên gia bảo vệ động vật cho rằng nếu các vườn thú thực sự quan tâm đến việc bảo vệ động vật hoang dã, họ nên đầu tư vào việc bảo tồn môi trường sống, các chương trình chống săn trộm, và các sáng kiến cộng đồng giúp con người và động vật cùng tồn tại hòa bình.
Việc giam giữ báo hoa mai có thể đem lại lợi nhuận, nhưng không giúp chúng tồn tại ngoài tự nhiên - nơi chúng thực sự thuộc về: rừng rậm, đồng cỏ, sa mạc hay núi non./.
(TTXVN/Vietnam+)