Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc: Trang sử mới

một ngày trướcBài gốc

Lãnh đạo các nước dự Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc ngày 27/5 tại Malaysia. (Nguồn: VGP)

Ngày 27/5, tại Kuala Lumpur (Malaysia), trong khuôn khổ chuỗi sự kiện Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46, lãnh đạo các nước thành viên đã có cuộc gặp với đại diện các quốc gia Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) và Trung Quốc.

Điểm nhấn chủ nhà

Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc là sáng kiến do Thủ tướng nước chủ nhà Anwar Ibrahim đề xuất. Đây là động thái hợp lý, xét trên khía cạnh hiện Malaysia là Chủ tịch luân phiên ASEAN năm 2025 và có đủ vị thế quốc tế tổ chức các sự kiện đa phương tầm cỡ. Đồng thời, nước này có 65% dân số theo đạo Hồi (2024) và duy trì mối liên hệ chặt chẽ với các nước vùng Vịnh. Ngoài ra, với 24% dân số là người gốc Hoa, Malaysia đang tiếp tục củng cố, mở rộng hợp tác kinh tế với Trung Quốc.

Trên cơ sở đó, hội nghị hướng tới ba mục tiêu lớn, phản ánh tầm nhìn của Malaysia về vai trò của ASEAN trong thế giới đa cực, đồng thời tạo dấu ấn riêng của nước này với tư cách nước Chủ tịch luân phiên.

Thứ nhất, đó là củng cố vai trò trung tâm, tăng cường vị thế chiến lược của tổ chức Đông Nam Á, cách đưa khối hội nhập sâu hơn vào mạng lưới kinh tế toàn cầu. Đồng thời, điều này phù hợp với tầm nhìn “ASEAN toàn cầu” theo Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, nhấn mạnh xây dựng một ASEAN cởi mở hơn, sẵn sàng thiết lập quan hệ đối tác mới thay vì chỉ tập trung vào các đối tác truyền thống. Thông qua hội nghị với cả GCC và Trung Quốc, khối hướng tới thể hiện vai trò trung tâm trong nền kinh tế toàn cầu, điểm đến lý tưởng cho hợp tác.

Thứ hai, cơ chế ba bên này hướng tới xây dựng liên kết kinh tế giữa các nước phương Nam toàn cầu – Đông Nam Á, Trung Đông và Trung Quốc, vốn chiếm tới gần một phần tư dân số và sản lượng kinh tế toàn cầu. Qua đó, hội nghị tập trung làm sâu sắc hơn nữa hợp tác thương mại, đầu tư và trong một số lĩnh vực quan trọng như năng lượng tái tạo, chuyển đổi số và đầu tư.

Thứ ba, tờ DW (Đức) và Al-Jaazera (Qatar) đánh giá thông qua thúc đẩy hợp tác ba bên, hội nghị hướng tới giảm thiểu tác động của chính sách thuế quan của Mỹ, đa dạng hóa đối tác thương mại và giảm thiểu sự phu thuộc vào thị trường phương Tây. Trong đó, sự tham gia của Trung Quốc đóng vai trò quan trọng, với tư cách là đối tác thương mại hàng đầu của ASEAN (234 tỷ USD quý I/2025) và GCC (298 tỷ USD năm 2023).

Đối với Trung Quốc, hội nghị là cơ hội để củng cố, tăng cường mối liên kết ASEAN và GCC, với Bắc Kinh đóng vai trò trung tâm trong mối quan hệ ba bên. Trong khi đó, vừa đón Tổng thống Donald Trump tới thăm, song các quốc gia GCC vẫn tiếp tục đa dạng hóa quan hệ với các nước lớn, tổ chức khác – ASEAN và Trung Quốc nằm trong số đó.

Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc lần đầu tiên nhận được sự đánh giá cao từ các bên tham gia. (Nguồn: AP)

Bước đầu thuận lợi

Tính đến thời điểm hiện tại, Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc đã gặt hái được thành công nhất định.

Trước hết, sáng kiến tổ chức hội nghị của Malaysia nhận được sự đánh giá cao từ các bên tham gia. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường gọi hội nghị là “ý tưởng đáng chú ý” trong hợp tác khu vực và mang tính thời sự. Còn Đại sứ Qatar tại Malaysia Mohammad Faizal Razali khẳng định sự tham dự của Quốc vương nước này Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani phản ánh sự coi trọng đặc biệt tiềm năng hợp tác giữa các nước khu vực Trung Đông, Trung Quốc và khối ASEAN.

Đặc biệt, Hội nghị đã đạt một số đồng thuận. ASEAN, GCC và Trung Quốc tái khẳng định vai trò “không thể thay thế” của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO); cam kết mạnh mẽ với Chương trình nghị sự về Phát triển bền vững của Liên hợp quốc năm 2030.

Các bên cũng nhất trí tăng cường sức chống chịu của chuỗi cung ứng và thành lập Hội đồng kinh doanh để thúc đẩy đối thoại, nguồn vốn đầu tư và chuỗi giá trị ba bên. ASEAN, Trung Quốc và GCC sẽ nghiên cứu việc giao dịch sử dụng đồng nội tệ, thanh toán xuyên biên giới và phòng chống tham nhũng”, tận dụng cơ hội hợp tác trong chuyển đổi số và công nghệ thông qua một cơ chế liên khu vực để thúc đẩy phát triển kinh tế số. Về nông nghiệp, các bên sẽ hợp tác để phát huy tiềm năng, tiếp tục thúc đẩy nông nghiệp bền vững, cũng như khai thác, mở cửa hơn nữa thị trường thực phẩm Halal.

Theo ông Amir Fareed, Giám đốc chiến lược của Tập đoàn KRA - đơn vị tư vấn chính sách công và rủi ro chính trị trong khu vực ASEAN, Hội nghị cấp cao ASEAN - GCC - Trung Quốc khẳng định vai trò cầu nối chiến lược ngày càng quan trọng của ASEAN trong một thế giới ngày càng phân cực. Điều này mở ra nhiều hướng đi mới cho việc đa dạng hóa kinh tế, đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng, hạ tầng và đầu tư số từ khu vực vùng Vịnh và Trung Quốc.

TS. Julia Roknifard - giảng viên cao cấp tại Khoa Luật và Quản trị thuộc Đại học Taylor’s (Malaysia) cho rằng hội nghị là sự hội tụ của nhiều thế mạnh: GCC có các nước mạnh về xuất khẩu năng lượng; Trung Quốc với thị trường khổng lồ hơn 1,4 tỷ người, đi đầu về năng lượng tái tạo và xe điện; ASEAN phát triển năng động, có thị trường và trung tâm sản xuất lớn. Sự hội tụ này sẽ mang lại lợi ích đáng kể cho tất cả các bên.

ASEAN và GCC đã tổ chức hội nghị cấp cao đầu tiên tại Saudi Arabia vào năm 2023 và hội nghị thứ hai vào ngày 27/5. Liệu Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC-Trung Quốc lần đầu tiên này có được duy trì như một sự kiện thường niên, hướng tới xây dựng liên kết ba bên bền vững, hiệu quả và thực chất hay không.

Minh Vương

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/hoi-nghi-cap-cao-asean-gcc-trung-quoc-trang-su-moi-315937.html