Chiều 29/9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, hội nghị đã thảo luận các dự án Luật thuộc nhóm lĩnh vực văn hóa, xã hội, gồm: dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) và dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi).
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành nội dung. Ảnh: Hồ Long
Tăng cường vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong phân luồng học sinh
Quan tâm đến dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, ĐBQH Nguyễn Thị Sửu (TP. Huế) lưu ý, về cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân, dự thảo Luật đã bổ sung trung học nghề vào giáo dục nghề nghiệp. Nội dung này được bổ sung là hợp lý, theo hướng hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, cần làm rõ tiêu chí, tiêu chuẩn đầu ra giữa trung học nghề và trung cấp, tránh dẫn đến trùng lặp và khó khăn trong phân luồng, chuyển tiếp.
Đại biểu Nguyễn Thị Sửu đề nghị giao Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định tiêu chuẩn, chương trình chuẩn đầu ra, các trình độ trong giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm minh bạch, phân biệt giữa trung học nghề và trung cấp.
ĐBQH Nguyễn Thị Sửu (TP. Huế) phát biểu. Ảnh: Hồ Long
ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương (Khánh Hòa) dành sự quan tâm đến công tác phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và trung học phổ thông; cho rằng, đây là một trong những nhiệm vụ chiến lược nhằm cơ cấu nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu nghề nghiệp, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và quốc gia.
Theo đại biểu, khoản 2, Điều 9 của dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về hướng nghiệp và phân luồng trong giáo dục, thể hiện rõ mục tiêu của phân luồng là hướng nghiệp, phù hợp với năng lực, sở trường và năng khiếu của người học và điều tiết cơ cấu lao động theo yêu cầu phát triển đất nước... Tuy nhiên, quy định này còn khái quát, chung chung.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phân luồng trong giáo dục, đại biểu đề nghị, cần quy định rõ hơn về công tác triển khai hướng nghiệp phù hợp với năng khiếu, sở trường, năng lực của học sinh từ giai đoạn giáo dục mầm non, tiểu học, không chỉ dừng lại ở trung học cơ sở và trung học phổ thông. Thực hiện hướng nghiệp theo từng cấp học.
Cùng với đó, cần nghiên cứu bổ sung quy định về công tác phối hợp, trách nhiệm hợp tác với các tổ chức hướng nghiệp độc lập, các tổ chức tư vấn hướng nghiệp... nhằm hỗ trợ học sinh và phụ huynh có thêm thông tin tư vấn, quyết định chọn nghề phù hợp.
Cơ quan soạn thảo cần rà soát, xem xét bổ sung quy định về công tác định hướng nghề nghiệp cho các đối tượng học sinh năng khiếu, học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn và các đối tượng học sinh khác.
Đại biểu kiến nghị, cần rà soát, bổ sung quy định từ các Điều 61 đến Điều 65, nghiên cứu quy định chính sách đặc biệt để hỗ trợ các đối tượng học sinh nêu trên trong việc phân luồng, lựa chọn nghề nghiệp phù hợp.
ĐBQH Đàng Thị Mỹ Hương (Khánh Hòa) phát biểu. Ảnh: Hồ Long
Đại biểu cũng cho rằng, nên tăng cường vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong công tác phân luồng học sinh. Cụ thể, tại Điều 105, dự thảo luật cần quy định rõ hơn về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh và cấp xã trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác phân luồng học sinh phù hợp với nhu cầu lao động của địa phương và vùng; gắn phân luồng với thị trường lao động số hóa. Quy định việc phải xây dựng hệ thống dữ liệu về phân luồng của địa phương và báo cáo định kỳ về Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương cũng đề xuất, cần nghiên cứu tích hợp công nghệ số trong hệ thống phân luồng; có thể xây dựng hệ thống đánh giá năng lực học sinh, tư vấn hướng nghiệp thông qua nền tảng số, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về năng lực, sở thích học sinh để hỗ trợ phân luồng hiệu quả. Cơ sở dữ liệu này cần liên thông giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, địa phương, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp để làm căn cứ phân luồng…
Đồng thời, dự thảo Luật phải có quy định về bảo vệ dữ liệu của học sinh trong quá trình thu thập, phân tích và phân luồng. Quy định rõ về cơ chế quản lý, khai thác, chia sẻ dữ liệu để tránh lạm dụng hoặc vi phạm quyền riêng tư. Nhà nước cần có chính sách tài chính riêng cho việc chuyển đổi số trong công tác phân luồng.
Với việc bổ sung những quy định nêu trên, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương nhấn mạnh, "phân luồng học sinh sẽ không chỉ là chủ trương mà trở thành một quy trình số hóa, minh bạch, có trách nhiệm, gắn chặt giữa giáo dục - gia đình - địa phương - thị trường lao động".
Công an cấp xã tiếp nhận và hỗ trợ người cai nghiện ma túy tự nguyện
Cho ý kiến về dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi), ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) nêu rõ, tại khoản 3, Điều 33, dự thảo Luật quy định “Giám đốc Công an cấp tỉnh quyết định đưa người nghiện ma túy đi cai nghiện tự nguyện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập, trường giáo dưỡng”.
Đại biểu cho rằng, việc sử dụng cụm từ “đưa người nghiện đi cai nghiện tự nguyện” chưa phù hợp. Bởi lẽ, bản chất việc cai nghiện tự nguyện gồm nhiều hình thức, trong đó có cả điều trị thay thế Methadone mang tính chất “hợp đồng dân sự”, và là sự tự nguyện giữa hai bên (người nghiện và cơ sở cung cấp dịch vụ cai nghiện tự nguyện).
Bên cạnh đó, giao Giám đốc Công an cấp tỉnh quyết định việc này không phù hợp với tính chất, mức độ sự việc. Nếu thực hiện như dự thảo Luật, mỗi một trường hợp đăng ký cai nghiện tự nguyện ít nhất phải mất từ 2 – 3 ngày để được vào cơ sở, trong thời gian đó, không có chế tài quản lý rất dễ xảy ra tình trạng bỏ trốn, gây nhiều khó khăn cho các lực lượng chức năng.
ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) phát biểu. Ảnh: Hồ Long
Đại biểu đề xuất, nên quy định công an cấp xã tiếp nhận và hỗ trợ người nghiện thực hiện việc cai nghiện ma túy tự nguyện tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập, trường giáo dưỡng.
Tại khoản 1, Điều 36, dự thảo Luật về thi hành quyết định đưa đến cơ sở cai nghiện ma túy quy định “trong thời hạn 24 giờ kể từ khi Công an cấp xã tổ chức thi hành quyết định, Công an cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức đưa người nghiện ma túy đến cơ sở cai nghiện ma túy công lập (đối với cai nghiện tự nguyện)”.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà lưu ý, việc quy định như vậy là chưa hợp lý, bản chất cai nghiện tự nguyện là người nghiện tự nguyện thực hiện việc cai nghiện. Việc quy định, huy động rất nhiều lực lượng tham gia mang tính “áp giải” dẫn đến tình trạng không đúng bản chất, gây áp lực lớn (không cần thiết) cho các lực lượng, nhất là ở Công an cấp tỉnh.
Liên quan đến công tác quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện, sau cai nghiện ma túy, đại biểu nhất trí dự thảo Luật đã quy định Công an xã là đơn vị chủ trì. Tuy nhiên, cần bổ sung rõ nội dung về việc tham mưu với UBND xã và phối hợp với các phòng, đơn vị cấp xã liên quan.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà phân tích, việc quản lý người nghiện, người sau cai nghiện ma túy có sự tham gia của nhiều đơn vị, tổ chức, cá nhân, đặc biệt là các tổ chức chính trị - xã hội, các thôn/khu trưởng, quần chúng nhân dân tại địa phương; Công an cấp xã không đủ thẩm quyền để chỉ đạo, đôn đốc, giao trách nhiệm với tất cả các lực lượng này.
"Nếu chuyển các nội dung này về do lực lượng Công an chủ trì và trực tiếp thực hiện các hoạt động, biện pháp giáo dục, quản lý sẽ dễ gây ra việc “khoán trắng” cho lực lượng Công an. Hơn nữa nội dung này đã được chỉ rõ tại Kết luận số 132-KL/TW ngày 18/3/2025 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 36-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy", đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà lưu ý.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách đã phát biểu rất sôi nổi, thẳng thắn, với tinh thần xây dựng trách nhiệm cao, quan điểm rõ ràng, lập luận sâu sắc, toàn diện, đa chiều, đóng góp thiết thực để tiếp tục hoàn thiện, nâng cao chất lượng các dự thảo Luật cả về nội dung, quy định và kỹ thuật lập pháp.
Hoàng Ngọc