Hơn 80 năm tuổi Đảng và ký ức về mùa Thu cách mạng của cụ Nguyễn Thị Đại

3 giờ trướcBài gốc

Nốt son rực rỡ

Tháng 6 vừa qua, cụ bà Nguyễn Thị Đại (97 tuổi), trú xã Đô Lương (xã Nam Sơn cũ), tỉnh Nghệ An, xúc động đón nhận Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng.

Với bà, phần thưởng cao quý này không chỉ ghi nhận cả đời kiên trung, mà còn gợi lại “nốt son rực rỡ” trong ký ức tuổi trẻ, những ngày tháng cùng chị em nông dân giành chính quyền trong mùa Thu Cách mạng năm 1945.

Cụ bà Nguyễn Thị Đại trú tại xã Đô Lương (Nghệ An) với 97 tuổi đời và 80 năm tuổi Đảng. Ảnh: ĐB

Ngồi trên chiếc ghế gỗ cũ kỹ trong sân nhà nhỏ, mái tóc bạc trắng như cước, bà Đại chậm rãi kể về những ngày đầu đi theo cách mạng. “Hồi đó, chưa biết Đảng hay cách mạng là gì, chỉ biết đi theo cách mạng thì dân cày có ruộng, người nghèo được cơm no áo ấm, thế là tham gia”, cụ Đại kể hồn nhiên.

Cũng theo bà Đại, tuổi thơ của bà gắn liền với những tháng ngày cơ cực. Bà nhớ lại, sau cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh (1930-1931), cha của bà, ông Nguyễn Trọng Cận bị bắt giam ở nhà lao Vinh. Trong căn nhà nghèo có bảy chị em, cô gái Nguyễn Thị Đại, khi ấy mới đôi mươi, đã phải cùng mẹ gánh vác gia đình, chạy ăn từng bữa.

Người em gái kế phải đi ở đợ cho nhà địa chủ trong vùng, còn bà cùng chị em trong xóm đi làm thuê, cấy mướn. “Có hôm đi cấy thuê, phải đến thật sớm mới mong được ăn no một bữa cơm do nhà chủ phát. Về nhà cũng chỉ mang được vài lon gạo nuôi em”, bà nhớ lại.

Chính trong những ngày đói khổ ấy, cô thôn nữ được “giác ngộ” lý tưởng cách mạng. Bà Đại nhớ lại, ban đầu không hề biết những người tuyên truyền cách mạng là đảng viên cộng sản, bởi họ cũng nghèo khó như dân làng. Nhưng trong ánh mắt họ, bà cảm nhận một niềm tin mãnh liệt vào một cuộc đổi đời. Niềm tin ấy đã đưa bà đến với phong trào Việt Minh.

Trong cuốn lịch sử Đảng bộ xã Nam Sơn cũ ghi lại những ngày Cách mạng Tháng Tám của 80 năm về trước. Mùa hè năm 1945, không khí sục sôi cách mạng lan khắp các làng quê tổng Đặng Sơn. Cô gái Nguyễn Thị Đại được giao nhiệm vụ bí mật gặp gỡ, vận động chị em chuẩn bị tham gia mít tinh. Tối tối, khi xóm làng vừa lên đèn, cô lặng lẽ rời nhà để làm nhiệm vụ. “Không hiểu rõ mít tinh là chi, chỉ biết quan trọng lắm nên ai cũng sẵn sàng”, bà kể.

Sáng 18/8/1945, tiếng trống, tiếng mõ rộn vang khắp vùng quê. Dưới sự chỉ đạo của Việt Minh, hàng ngàn người dân từ các tổng Đặng Sơn, Đô Lương, Bạch Hà, Thuần Trung, Yên Lãng nối nhau kéo về phủ lỵ Đô Lương.

“Dòng người như thác đổ, hô vang khẩu hiệu ‘Đả đảo chính phủ bù nhìn!’, ‘Việt Nam độc lập muôn năm!’. Ai nấy tay cầm gậy, mác, liềm, lưng đeo nắm cơm muối, khí thế sục sôi…”, bà Đại nhớ lại.

Gần 100 tuổi, nhưng cụ vẫn còn minh mẫn, đặc biệt khi kể về ký ức đi theo cách mạng từ những lúc tuổi chưa tròn đôi mươi. Ảnh: ĐB

Ngày 24/8/1945, tại đình làng, hương lý, hương hào giao nộp công quỹ, sổ sách cho Ủy ban khởi nghĩa. Các Ủy ban Cách mạng lâm thời lần lượt ra mắt, trong tiếng reo hò phấn khởi của dân làng. “Đó là ngày vui lớn nhất đời tôi, ngày người dân quê nghèo thấy mình làm chủ vận mệnh”, bà Đại rưng rưng.

Tám mươi năm kể từ khoảnh khắc lịch sử ấy, bà Nguyễn Thị Đại vẫn minh mẫn, nụ cười hiền hậu, ánh mắt sáng khi nhắc về quá khứ. Phần thưởng Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng không chỉ là niềm tự hào của riêng bà, mà còn là minh chứng sống động cho một thế hệ kiên trung, hết lòng vì lý tưởng độc lập, tự do. Trong ngôi nhà nhỏ, ký ức mùa Thu lịch sử năm xưa vẫn rực sáng như một “nốt son” không bao giờ phai trong cuộc đời nữ đảng viên ấy.

Tấm gương cho con cháu noi theo

Sau thành công của Cách mạng Tháng Tám, chính quyền cách mạng được thành lập ở các xã. Khi đó, bà Nguyễn Thị Đại là nữ thanh niên tiến bộ, nhanh chóng được tổ chức bồi dưỡng, giao nhiệm vụ công tác phụ nữ xã giai đoạn 1945–1946, rồi chuyển sang làm việc tại xưởng quân giới Anh Sơn. Vừa làm việc, cô gái trẻ vừa miệt mài tham gia các lớp bình dân học vụ. “Học để hiểu Đảng, để hiểu trách nhiệm của mình với cách mạng”, cụ bà kể.

Tháng 6 vừa qua, cụ Đại vinh dự được đón nhận Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng. Trong ảnh, ông Nguyễn Đức Trung, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An trao Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng cho cụ bà Nguyễn Thị Đại vào tháng 6/2025. Ảnh: PB

Ngày 4/1/1947, tại làng Long Sơn, buổi lễ kết nạp diễn ra trong đêm tối, bí mật nhưng trang nghiêm. Bà hồi tưởng: “Tối đó, tôi đi bộ hơn 3 cây số từ làng Nhân Hậu, theo người dẫn đường. Đứng trước lá cờ Đảng, tôi xúc động lắm. Cảm giác được tin tưởng, được trao nhiệm vụ nặng nề mà vinh quang ấy theo tôi cả đời”.

Từ thực tiễn công tác, bà nhanh chóng trưởng thành, đảm nhận các vị trí Phó Bí thư, Bí thư phụ nữ huyện Anh Sơn. Năm 1952, bà được điều động ra Trung ương Hội Phụ nữ Việt Nam, nhưng vì lý do gia đình, bà xin trở về địa phương. Tháng 3/1953, bà được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch xã Tây Sơn. Một năm sau, chồng bà ông Lê Tiến Thắng hy sinh nơi chiến trường, để lại người vợ trẻ với đứa con nhỏ. Nén nỗi đau riêng, bà vẫn miệt mài lãnh đạo phong trào địa phương trong giai đoạn đầy biến động.

Khi cải cách ruộng đất diễn ra, bà Đại tận mắt chứng kiến cảnh người nông dân quê mình trở thành chủ nhân thực sự trên mảnh ruộng. “Ngày thấy dân nghèo cắm thẻ nhận ruộng, tôi xúc động rơi nước mắt. Cái cảm giác đổi đời, thoát kiếp làm thuê, ăn nhờ, thật khó tả”, bà nói.

Ông Nguyễn Đức Trung - Bí thư Tỉnh ủy cùng các đại biểu chụp ảnh lưu niệm cùng 5 đảng viên lão thành cách mạng được trao Huy hiệu Đảng, trong đó có cụ bà Nguyễn Thị Đại (hàng ngồi, thứ 2 từ phải qua). Ảnh: PB

Sau khi xã Tây Sơn đổi tên thành Nam Sơn, nhiệm vụ mới đặt ra là xây dựng hợp tác xã nông nghiệp. Với kinh nghiệm thực tiễn, bà lần lượt giữ chức Phó Chủ nhiệm, rồi Chủ nhiệm Hợp tác xã Đại Thắng. Từ năm 1964 đến 1968, hợp tác xã đã mạnh dạn đổi mới cơ cấu cây trồng, khoanh vùng sản xuất, trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu về phân phối và đời sống người dân. Đến năm 1985, bà nghỉ hưu, khép lại gần 40 năm công tác không mệt mỏi.

Tái giá với người chồng thứ hai là bộ đội miền Nam tập kết, bà Đại có thêm 5 người con. Nay, ở tuổi gần 100, bà sum vầy bên 6 người con, 18 cháu, 19 chắt. Tấm Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng bà đeo trên ngực như minh chứng sống động cho một đời son sắt với Đảng, với dân.

Ông Nguyễn Hữu Đức, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Nam Sơn, nhận xét: “Bà Đại là tấm gương sáng về lòng kiên trung, tinh thần phục vụ cách mạng, sống mẫu mực, giản dị. Dù tuổi cao, bà vẫn động viên con cháu gương mẫu thực hiện chính sách của Đảng, tích cực xây dựng quê hương đổi mới”.

Giữa ngôi nhà nhỏ nơi làng quê xứ Lường, câu chuyện của bà Nguyễn Thị Đại không chỉ là hồi ức lịch sử, mà còn là biểu tượng về sức mạnh, niềm tin và ý chí vượt qua mọi gian khó để góp phần làm rạng rỡ quê hương, đất nước.

Bắc Vũ

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/hon-80-nam-tuoi-dang-va-ky-uc-ve-mua-thu-cach-mang-cua-cu-nguyen-thi-dai-10314390.html