Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel tới Nga đúng vào dịp kỷ niệm 65 năm ngày hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao (8/5/1960-8/5/2025) đã thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận quốc tế.
Sự kiện này không chỉ đánh dấu mốc quan trọng trong quan hệ song phương mà còn khẳng định sức sống của một mối quan hệ đặc biệt được vun đắp qua nhiều thập kỷ, vượt qua những thăng trầm của lịch sử.
Giáo sư Víctor Jeifets của Khoa Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học St. Petersburg (Nga) đánh giá mối quan hệ giữa Cuba và Nga là minh chứng sinh động về cách hai quốc gia có thể duy trì một liên minh chiến lược chặt chẽ mà vẫn bảo vệ được chủ quyền và độc lập của mỗi bên.
Ông nhấn mạnh rằng Cuba từng là đồng minh tự chủ của Liên Xô trước đây, và tính độc lập này vẫn là nền tảng quan trọng trong quan hệ với Nga hiện nay. Theo ông, hai bên luôn duy trì được cơ chế đối thoại cởi mở mà không đánh mất bản sắc riêng của mỗi quốc gia.
Trong khi đó, nhà phân tích chính trị Cuba Arturo López Levy, hiện giảng dạy tại Đại học Holy Names (Mỹ), mô tả mối quan hệ này bằng cụm từ “tình anh em” đầy ý nghĩa.
Ông cho rằng đây là mối quan hệ không có tiền lệ trong lịch sử quan hệ quốc tế, vừa mang tính chất bất đối xứng giữa một cường quốc và một quốc gia nhỏ, vừa thấm đẫm tình hữu nghị chân thành.
Theo ông Levy, dù đã trải qua nhiều cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, từ sự kiện khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 cho đến sự sụp đổ của Liên Xô trước đây vào năm 1991, sợi dây liên kết giữa hai nước chưa bao giờ thực sự bị đứt đoạn.
Trong bối cảnh hiện nay, chuyến thăm của Chủ tịch Cuba Díaz-Canel tập trung vào ba lĩnh vực hợp tác trọng tâm.
Thứ nhất là lĩnh vực năng lượng, với các cuộc đàm phán về nguồn cung dầu mỏ - vấn đề sống còn đối với La Habana trong bối cảnh vòng vây cấm vận ngày càng siết chặt.
Thứ hai là du lịch, với nỗ lực phục hồi làn sóng khách du lịch Nga sau những ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19.
Thứ ba là hợp tác trong lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là Trí tuệ Nhân tạo (AI) và dược phẩm sinh học, những lĩnh vực mà Cuba đã xây dựng được thế mạnh đáng kể.
Giáo sư Jeifets nhấn mạnh: “Hợp tác cần phải vượt ra khỏi các lĩnh vực truyền thống như năng lượng và du lịch, tiến tới những lĩnh vực mới như công nghệ cao và chuyển đổi số.”
Từ góc nhìn của Mỹ Latinh, nhà xã hội học Argentina Jorge Elbaum (Đại học Buenos Aires) khẳng định liên minh Nga-Cuba là một tia hy vọng cho toàn khu vực.
Ông mô tả đây là minh chứng sống động về một mô hình hợp tác quốc tế dựa trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ.
Tuy nhiên, theo phân tích của chuyên gia quân sự Roberto García Hernández, hai nước đang phải đối mặt với nhiều thách thức không nhỏ.
Đó là chiến dịch thông tin sai lệch về xung đột tại Ukraine, những áp lực bao vây cấm vận ngày càng gia tăng, và nhu cầu cấp thiết phải đa dạng hóa các cơ chế thanh toán quốc tế không phụ thuộc vào đồng USD.
Sự hiện diện của Chủ tịch Cuba trong lễ duyệt binh tại Quảng trường Đỏ sắp tới gửi đi thông điệp mạnh mẽ về sự đoàn kết giữa các quốc gia đang cùng nhau đấu tranh cho một trật tự thế giới công bằng hơn. Trong ảnh: Màn trình diễn của Không quân Nga. (Ảnh: Tâm Hằng/TTXVN)
Nhìn lại chặng đường 65 năm qua, từ thời điểm Cuba trở thành “cửa ngõ” của Liên Xô trước đây tại Tây Bán cầu trong những năm 1960, đến nay mối quan hệ giữa hai nước đã phát triển thành một quan hệ đối tác toàn diện trên mọi lĩnh vực.
Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel khẳng định trong chuyến thăm này: “Chỉ có tinh thần đoàn kết và hợp tác chân thành mới giúp chúng ta cùng nhau vượt qua mọi thách thức.”
Trong bối cảnh trật tự thế giới đang có những chuyển biến sâu sắc, quan hệ Nga-Cuba tiếp tục là một mô hình tham chiếu giá trị cho các nước đang phát triển trong việc xây dựng các mối quan hệ quốc tế bình đẳng, cùng có lợi.
Chuyến thăm của ông Díaz-Canel tới Moskva cũng trùng với lễ kỷ niệm 80 năm Chiến thắng phátxít (9/5/1945-9/5/2025), một sự kiện mang ý nghĩa lịch sử đặc biệt đối với cả Nga và Cuba.
Sự hiện diện của Chủ tịch Cuba trong lễ duyệt binh tại Quảng trường Đỏ không chỉ là biểu tượng của tình hữu nghị truyền thống, mà còn gửi đi thông điệp mạnh mẽ về sự đoàn kết giữa các quốc gia đang cùng nhau đấu tranh cho một trật tự thế giới công bằng hơn, đa cực hơn.
Trong tương lai, quan hệ Nga-Cuba được kỳ vọng sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, không chỉ dựa trên nền tảng hợp tác kinh tế-thương mại mà còn trên cơ sở chia sẻ tầm nhìn chiến lược về một thế giới đa cực, tôn trọng luật pháp quốc tế và chủ quyền của mỗi quốc gia.
Đây chính là di sản quý giá mà 65 năm quan hệ ngoại giao đã để lại, và cũng là kim chỉ nam cho sự phát triển của mối quan hệ đặc biệt này trong những thập kỷ tới./.
(TTXVN/Vietnam+)