Hợp tác xã là 'hạt nhân' trong thành công của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao

3 giờ trướcBài gốc

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ NN&MT), trong năm 2025 đã có 11 mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp được triển khai tại 5 tỉnh ĐBSCL, với quy mô hơn 543 ha và sự tham gia của 355 hộ nông dân. Kết quả cho thấy việc áp dụng đồng bộ cơ giới hóa, canh tác theo quy trình chuẩn giúp giảm giống gieo sạ 50-65%, giảm phân bón hơn 31%, giảm từ 1-3 lần số lần phun thuốc, thu gom 100% rơm rạ, và đặc biệt, lợi nhuận tăng thêm 4,6-15,8 triệu đồng/ha so với sản xuất ngoài mô hình. Đây là tiền đề để mở rộng ra toàn vùng.

Mô hình trồng lúa theo Đề án 1 triệu ha tại các tỉnh ĐBSCL.

Tính đến nay, 100% nông dân được tổ chức sản suất theo HTX, có liên kết đầu vào và tiêu thụ, cơ giới hóa: 100% làm đất và gieo sạ (drone, sạ hàng…), trên 200.000 hộ áp dụng ít nhất 1 tiêu chí trong quy trình, bảo vệ môi trường và tăng trưởng xanh đạt 70% thu rơm vụ Đông-Xuân, thu nhập tăng thêm từ 13,4% trở lên; có 5.269 ha được chứng nhận Gạo Việt xanh phát thải thấp tương đương 19.200 tấn gạo.

Định hướng vụ Đông Xuân 2025-2026, các địa phương sẽ tiếp tục mở rộng diện tích, đẩy mạnh cơ giới hóa, liên kết doanh nghiệp, HTX, gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ.

Cũng tại sự kiện, ông Ngô Công Thức, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang, cho biết, năm 2025, sản xuất nông nghiệp An Giang tiếp tục được duy trì ổn định và phát triển tốt. Theo đó, tốc độ tăng trưởng ngành nông nghiệp trong 9 tháng ước đạt ước đạt 3,71% và cả năm khả năng đạt 3,96% đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) cả năm 2025 của An Giang ở mức 8,5%.

Trong vụ Hè-Thu vừa qua, An Giang thực hiện thí điểm 2 mô hình sản xuất lúa theo quy trình 1 triệu ha tại xã Bình Thạnh Đông và xã Tân Hội, đem lại kết quả tích cực.

Kết quả cho thấy, mô hình giúp giảm chi phí trung bình hơn 4,1 triệu đồng/ha, tăng năng suất gần 0,8 tấn/ha, lợi nhuận tăng thêm từ 5-8 triệu đồng/ha, mô hình giúp giảm phát thải trung bình khoảng 8 tấn khí CO2 tương đương/ha.

Tương tự, tại tỉnh Cà Mau, Đề án 1 triệu ha được triển khai trên địa bàn 2 xã: Vĩnh Thanh và Đá Bạc. Những kết quả thu được sau vụ lúa sản xuất theo mô hình này từ 2 xã đều rất khả quan, không chỉ giúp nông dân nâng cao lợi nhuận mà còn giúp giảm thiểu tác động đến môi trường sinh thái, hướng đến sản xuất nông nghiệp an toàn, bền vững.

Một trong những mô hình tiêu biểu là HTX dịch vụ nông nghiệp Hồng Phát (xã Vĩnh Thanh, Cà Mau), nơi 24 thành viên đã áp dụng quy trình kỹ thuật tiên tiến trên 50 ha. Ông Nguyễn Hồng Phúc, Giám đốc HTX, cho biết: “Chúng tôi sử dụng giống lúa OM18 cấp xác nhận, sạ hàng với mật độ tối ưu 70 kg/ha, giảm phân vô cơ và áp dụng tưới nước ngập khô xen kẽ. Tất cả các khâu từ gieo sạ, bón phân, phun thuốc đến thu hoạch đều được cơ giới hóa và hỗ trợ bởi thiết bị bay không người lái.”

Kết quả, năng suất đạt gần 7 tấn/ha, chi phí sản xuất giảm khoảng 3 triệu đồng/ha, lợi nhuận tăng 5-8 triệu đồng/ha so với canh tác truyền thống, đồng thời giảm phát thải khoảng 8 tấn CO₂ tương đương/ha. “Mô hình vừa nâng cao thu nhập vừa bảo vệ môi trường, là cơ hội để nông dân chuyển đổi tư duy sản xuất bền vững”, ông Phúc nhấn mạnh.

Tại hội nghị, ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT Công ty Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (Cần Thơ), khẳng định Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao là “giải pháp đột phá” giúp ngành hàng lúa gạo Việt Nam ổn định, bền vững. Ông cho biết sau gần 2 năm triển khai, mô hình giúp giảm 30% chi phí đầu vào, tăng năng suất tối thiểu 10% (tương đương 500-1.000 kg/ha), làm tăng thu nhập trung bình 10 triệu đồng/ha/năm cho nông dân. Ông kiến nghị Chính phủ sớm phê duyệt các dự án thuộc Đề án để tạo cơ sở pháp lý cho doanh nghiệp và HTX liên kết, đồng thời giúp ngân hàng mạnh dạn cho vay vốn.

Theo thống kê, hiện 100% nông dân trong vùng thí điểm đã được tổ chức sản xuất thông qua HTX, liên kết đầu vào và tiêu thụ sản phẩm. Trên 200.000 hộ đã áp dụng ít nhất một tiêu chí trong quy trình canh tác xanh, trong đó có 5.269 ha được chứng nhận “Gạo Việt xanh phát thải thấp” tương đương 19.200 tấn gạo, góp phần nâng cao thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế.

Thứ trưởng Bộ NN&MT Trần Thanh Nam đánh giá: “Sau hơn 2 năm triển khai thí điểm, mô hình đã chứng minh hiệu quả rõ rệt: năng suất tăng, chi phí giảm, phát thải giảm, lợi nhuận nông dân được cải thiện. Quan trọng hơn, tư duy sản xuất của nông dân đã thay đổi mạnh mẽ, gắn sản xuất với cơ giới hóa và tiêu chuẩn môi trường.”

Định hướng vụ Đông Xuân 2025-2026, Bộ NN&MT sẽ tiếp tục mở rộng diện tích, đẩy mạnh cơ giới hóa và liên kết doanh nghiệp - HTX, gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ để hình thành vùng sản xuất lúa hàng hóa bền vững, nâng cao thu nhập cho nông dân, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu chất lượng cao và giảm phát thải khí nhà kính.

Hồng Hương

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/hop-tac-xa/hop-tac-xa-la-hat-nhan-trong-thanh-cong-cua-de-an-1-trieu-ha-lua-chat-luong-cao-1109526.html