Sáng 7/7, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị toàn quốc xin ý kiến về hồ sơ trình Chính phủ dự thảo nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Ngân sách nhà nước năm 2025.
Kịp thời đưa Luật Ngân sách nhà nước mới đi vào cuộc sống
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết Luật Ngân sách nhà nước số 89/2025/QH15 là một dự án luật quan trọng, có phạm vi rất rộng, tác động tới toàn bộ các ngành, lĩnh vực và các địa phương.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi phát biểu khai mạc hội nghị.
Tại Luật này, Quốc hội đã giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chi tiết 4 nội dung, giao Chính phủ quy định chi tiết 26 nội dung. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã xác định chủ trì xây dựng 3 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và 6 nghị định của Chính phủ. Dự thảo Nghị định xin ý kiến tại hội nghị này là một nghị định với phạm vi quy định chi tiết 20/26 nội dung Quốc hội đã giao Chính phủ, thay thế Nghị định số 163/2016/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Ngân sách nhà nước năm 2015.
Ngay trong quá trình trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật, Bộ Tài chính đã chủ động xây dựng hồ sơ trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Ngân sách nhà nước năm 2025 và gửi xin ý kiến các bộ, cơ quan trung ương, địa phương cũng như đăng tải lấy ý kiến rộng rãi trên cổng thông tin điện tử của Chính phủ, Bộ Tài chính.
Sau khi Quốc hội thông qua Luật, căn cứ ý kiến góp ý của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Bộ Tài chính đã khẩn trương rà soát, tiếp thu, hoàn thiện một bước hồ sơ dự thảo nghị định để tiếp tục xin ý kiến trực tiếp tại hội nghị hôm nay.
Nhấn mạnh đây là một nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng nhằm cụ thể các nhiệm vụ đã được Quốc hội giao cho Chính phủ tại Luật, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi bày tỏ mong muốn nhận được nhiều ý kiến đóng góp sâu sắc, thiết thực từ các đại biểu về các quy định cụ thể nhằm hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ, bảo đảm tính khả thi và phù hợp với thực tiễn hiện nay.
Giới thiệu nội dung của dự thảo nghị định, ông Nguyễn Minh Tân - Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách nhà nước cho biết, dự thảo nghị định tập trung giải quyết một số vấn đề trọng tâm.
Một là, quy định chi tiết công tác xây dựng dự toán, chấp hành, quyết toán và công khai ngân sách nhà nước; khắc phục những điểm hạn chế, bất cập để rà soát, sửa đổi cho phù hợp với quy định tại Luật Ngân sách nhà nước số 89/2025/QH15 và phù hợp với thực tiễn.
Hai là, việc sử dụng vốn đầu tư phát triển ngân sách địa phương cho các dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng; hỗ trợ địa phương khác.
Ba là, tổng hợp hướng dẫn xây dựng kế hoạch tài chính 5 năm.
Ông Nguyễn Minh Tân - Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách nhà nước giới thiệu một số nội dung mới của dự thảo Nghị định.
Bổ sung các thẩm quyền cho địa phương, xóa bỏ nhiều thủ tục
Trong đó, những nội dung mới được bổ sung tại dự thảo bao gồm bổ sung quy định thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh về quyết định chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi ngân sách địa phương; quy định các nguyên tắc để HĐND cấp tỉnh quyết định các chế độ chi ngân sách ở địa phương.
Dự thảo cũng bổ sung quy định về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong việc giao dự toán thu, chi ngân sách cho từng Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương theo từng lĩnh vực; nhiệm vụ thu, chi, bội chi, vay và mức bổ sung từ ngân sác trung ương cho từng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, trong đó chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên chi tiết lĩnh vực giáo dục - đào tạo và dạy nghề, lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Dự thảo lần này đã bổ sung mới quy định về nguyên tắc, trình tự và thủ tục hỗ trợ ngân sách cấp dưới khi hụt thu do nguyên nhân khách quan; quy định xử lý kết dư ngân sách nhà nước của các cấp ngân sách để thực hiện các nội dung chi và hạch toán khoản kết dư ngân sách nhà nước còn lại vào thu ngân sách năm sau.
Đặc biệt, về phân cấp, phân quyền, dự thảo quy định cụ thể trình tự, thủ tục điều chỉnh nhiệm vụ thu, chi trong quá trình chấp hành ngân sách nhà nước.
Theo đó, trường hợp điều chỉnh dự toán thu, chi của một số Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác của trung ương và một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, nhưng không làm tăng tổng mức vay, bội chi ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính chủ trì xây dựng phương án điều chỉnh dự toán, trình Chính phủ quyết định điều chỉnh, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp điều chỉnh dự toán thu, chi ngân sách địa phương, cơ quan tài chính địa phương chủ trì xây dựng phương án điều chỉnh dự toán thu, chi, báo cáo UBND cùng cấp quyết định điều chỉnh, báo cáo Thường trực HĐND cùng cấp và báo cáo HĐND cùng cấp tại kỳ họp gần nhất.
Bên cạnh đó, dự thảo bỏ các quy định liên quan đến số kiểm tra, về Kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước 3 năm; bỏ quy định khoản phí do cơ quan nhà nước thu nộp ngân sách nhà nước được khấu trừ các khoản khoán chi phí hoạt động; bỏ quy định các nguyên tắc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và quan hệ giữa các cấp ngân sách trong thời kỳ ổn định ngân sách...
Toàn cảnh hội thảo ngày 7/7.
Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận về các nội dung cần thiết phải quy định cụ thể tại nghị định, đồng thời đề xuất và kiến nghị cụ thể từng nội dung quy định tại các điều, khoản của nghị định nhằm đảm bảo các quy định là phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu quản lý ngân sách nhà nước trong tình hình mới.
Theo các đại biểu, dự thảo đã sửa đổi cơ bản, triệt để những vướng mắc trước đây trong việc thực hiện Luật Ngân sách nhà nước cũ, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương, mở ra nhiều vấn đề cho địa phương thực hiện, như quy định về cho sử dụng quỹ tạm ứng, thời gian hoàn ứng… Qua đó, tạo sự chủ động, linh hoạt hơn cho các cấp, ngành, địa phương trong lập dự toán, điều hành, quản lý, quyết toán và công khai ngân sách nhà nước; giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, nhất là khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Hoàng Yến