Võ sư Lý Huỳnh tên thật là Lý Kim Tuyền, sinh năm 1942 tại tỉnh Vĩnh Long. Ông là võ sư chưởng môn của lò võ Huỳnh Tiền nức tiếng tại Sài Gòn. Lò võ này đào tạo ra rất nhiều tên tuổi lớn của làng võ.
Không chỉ được mệnh danh là "Báo đen" của làng võ, Lý Huỳnh còn là ngôi sao võ thuật được xếp vào nhóm "Nam Kỳ tứ tú", tức bốn võ sư nổi tiếng nhất miền Nam trước năm 1975.
Võ sư Lý Huỳnh thời trẻ.
Tập luyện và thi đấu võ thuật từ nhỏ, khi đã thành danh trên các võ đài, Lý Huỳnh thường được nhắc tới với chiêu võ độc "Liên hoàn bát cước" (Tung người đá 8 cước trên không trung).
Từ năm 1957 đến 1964, ông thượng đài 6 trận, thắng 3 trận, trong đó có trận đấm ngã đối thủ Lyauté Francoise - võ sĩ da đen vô địch quân đội Pháp. Ngoài ra, ông cũng thắng nhiều võ sĩ nổi tiếng Anh Thạch, Mạch Trung Phương.
Không chỉ giới hạn ở thi đấu trên võ đài, Lý Huỳnh còn đóng nhiều bộ phim võ thuật. Từ năm 1972 đến 1989, ông trở thành người Việt đầu tiên đưa võ vào điện ảnh Việt Nam thành công, trong đó phải kể đến loạt tác phẩm như Long hổ sát đấu, Quái nữ Việt Quyền Đạo, Báu kiếm rửa hận thù, Hải vụ 709.
Sau khi chuyển sang đóng phim và làm nhà sản xuất, NSND Lý Huỳnh hướng con trai Lý Hùng và con gái Lý Hương theo nghiệp diễn. Tuy nhiên, khác với các diễn viên phim tình cảm cùng thời, Lý Hùng và Lý Hương có ưu thế võ thuật vì được rèn luyện trong lò võ của cha từ nhỏ.
Lý Huỳnh là cha của tài tử Lý Hùng.
Nói đến võ sư Lý Huỳnh, không thể không nhắc về sự kiện năm 1972. Năm đó báo chí khắp cả nước đưa tin Lý Huỳnh muốn thách đấu Lý Tiểu Long. Thời điểm này, Lý Tiểu Long đã là ngôi sao võ thuật hàng đầu thế giới, việc một võ sư Việt Nam thách đấu ông quả thực gây sốc, thậm chí bị cho là viển vông.
Nguồn cơn của sự việc xảy ra khi võ sư Hàn Anh Kiệt (Hong Kong) đến Việt Nam để làm phim. Ông nổi tiếng khi từng làm đạo diễn kiêm chỉ đạo võ thuật trong bộ phim Đường Sơn đại huynh do Lý Tiểu Long thủ vai chính. Ngoài ra ông còn tham gia một vai diễn thi đấu đối kháng với Lý Tiểu Long trong phim.
Nghe danh tài năng của Lý Huỳnh, Hàn Anh Kiệt tới xem và yêu cầu biểu diễn thế đá "Liên hoàn bát cước". Chứng kiến cú đá này, đạo diễn tới vỗ vai, khen ngợi Lý Huỳnh và hỏi: "Anh giỏi như thế thì có dám thi đấu với Lý Tiểu Long hay không?". Lý Huỳnh liền đáp thẳng không ngại ngần: “Tôi sẵn sàng đấu với Lý Tiểu Long”.
Vì buổi ghi hình có sự góp mặt đông đảo báo giới nên ngay sau đó thông tin được lan truyền rộng rãi, thu hút sự quan tâm của khán giả khắp nơi. Tuy nhiên, không bao lâu sau lời thách đấu đó, Lý Tiểu Long đột ngột qua đời tại Hong Kong (Trung Quốc). Vì thế lời thách đấu của Lý Huỳnh trở thành dĩ vãng.
"Tôi cũng tiếc là chuyện không thành do khách quan, nhưng với tôi đó là kỷ niệm rất đẹp", Lý Huỳnh từng kể.
Nổi lên từ một bộ phim nước ngoài, nhưng chính tài năng của Lý Huỳnh khiến ông trở thành một gương mặt sáng giá của nền điện ảnh Việt Nam thời bấy giờ.
Với những đóng góp cho nghệ thuật, Lý Huỳnh được phong tặng danh hiệu NSND vào năm 2012.
Lý Huỳnh được nhiều người trân quý gọi là "đại võ sư", "cây đại thụ làng điện ảnh".
Trong suốt nhiều năm cống hiến cho nghệ thuật, NSND Lý Huỳnh tham gia gần 60 bộ phim ở cả vai trò diễn viên lẫn đạo diễn. Vai diễn nào cũng để lại những dấu ấn khó phai trong lòng khán giả. Sau này, do tuổi cao sức yếu nên nam nghệ sĩ giao việc phim ảnh lại cho hai con là Lý Hùng và Lý Hương.
Tháng 10/2020, huyền thoại võ thuật qua đời tại nhà riêng ở TP.HCM sau nhiều năm bệnh nặng.
Ngọc Thanh