Indonesia, Việt Nam bứt phá vươn lên trong cuộc đua xe điện

4 giờ trướcBài gốc

Đông Nam Á từ “vạch xuất phát thấp” vươn lên dẫn dắt xu thế

Những con số mới nhất từ các tổ chức uy tín như Ember Energy, PwC, BloombergNEF hay Liên đoàn Giao thông và Môi trường châu Âu (T&E) cho thấy, một thực tế là bản đồ xe điện thế giới đang dịch chuyển và Đông Nam Á đã trở thành một cực tăng trưởng mới đầy năng động. Một trong những dấu mốc gây chú ý nhất năm 2025 là việc Indonesia lần đầu tiên vượt Mỹ về tỷ lệ xe điện trong tổng doanh số ô tô mới.

Xe điện VinFast đang vươn lên trên thị trường xe điện đang tăng trưởng mạnh mẽ tại Indonesia

Theo nghiên cứu của tổ chức tư vấn năng lượng Ember Energy có trụ sở tại London, xe điện hiện chiếm hơn 15% tổng lượng xe mới bán ra tại Indonesia trong năm 2025. Con số này không chỉ đưa quốc gia đông dân thứ tư thế giới vượt qua Mỹ, mà còn phản ánh tốc độ chuyển đổi đáng kinh ngạc của một thị trường từng được xem là “đi sau” trong tiến trình điện hóa giao thông.

Bức tranh càng trở nên ấn tượng hơn khi đặt trong bối cảnh chung của thị trường ô tô Indonesia. Báo cáo PwC ASEAN-6 eReadiness 2025 cho thấy, tính đến hết quý III-2025, thị trường xe hạng nhẹ (LV) của Indonesia đã suy giảm tới 11%, chịu tác động từ việc tăng thuế xe hạng sang, cắt giảm chi tiêu công và đồng

rupiah suy yếu. Tuy nhiên, trái ngược hoàn toàn, ngành xe điện (EV) lại tăng trưởng mạnh mẽ tới 49% trong cùng kỳ. Điều này khẳng định cơ hội rất lớn để Indonesia tăng tốc phát triển xe điện, đặc biệt khi được hậu thuẫn bởi các chính sách ưu đãi thuế và chiến lược đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực pin. Thực tế, doanh số xe điện hiện chiếm khoảng 18% tổng lượng xe bán ra tại Indonesia, cao hơn mức trung bình 17% của ASEAN. Indonesia cũng nổi lên là một trong những thị trường có tốc độ điện khí hóa nhanh nhất khu vực, bên cạnh Thái Lan và Việt Nam với mức tăng trưởng lần lượt là 45% và 84%.

Động lực cho sự bứt phá này đến từ sự kết hợp hài hòa giữa chính sách và thị trường. Chính phủ Indonesia đã triển khai hàng loạt ưu đãi như giảm thuế giá trị gia tăng cho các mẫu xe điện đáp ứng yêu cầu tỷ lệ nội địa hóa, đồng thời nới lỏng điều kiện cấp phép nhập khẩu đối với các doanh nghiệp cam kết đầu tư nhà máy sản xuất trong nước. Các chính sách này không chỉ kích cầu tiêu dùng mà còn tạo ra làn sóng đầu tư sản xuất quy mô lớn, với sự hiện diện của nhiều “ông lớn” tại thị trường này như VinFast, BYD, Chery.

Không dừng lại ở thị trường nội địa, Indonesia còn trở thành một trong những điểm đến xuất khẩu xe điện lớn nhất của Trung Quốc, chỉ xếp sau Mexico, Brazil... Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu xe điện Trung Quốc sang Indonesia hiện đứng thứ hai thế giới, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của quốc gia này trong chuỗi cung ứng xe điện toàn cầu.

Đáng chú ý, khảo sát của PwC cho thấy mức độ hài lòng của người tiêu dùng Indonesia đối với xe điện đạt tới 99%, cao nhất trong ASEAN. Người dùng đánh giá cao chi phí vận hành thấp hơn, thời gian sạc được cải thiện và tuổi thọ pin ngày càng tốt. Dù vậy, giá bán vẫn là rào cản lớn, khi gần một nửa người tiêu dùng tiềm năng tại ASEAN-6 mong muốn mức giá dưới 46.000 USD, thậm chí 15% kỳ vọng phân khúc xe điện giá rẻ dưới 11.000 USD.

Không chỉ Indonesia, toàn bộ khu vực Đông Nam Á đang tăng tốc mạnh mẽ trong tiến trình điện hóa giao thông. Theo Ember, xe điện hiện chiếm khoảng 40% doanh số ô tô mới tại Singapore và Việt Nam, vượt xa Anh (33%) và Liên minh châu Âu (EU, 26%). Trong 3 quý đầu năm 2025, thị phần xe điện tại Thái Lan đạt 21%, cao hơn cả Đan Mạch.

Những con số này cho thấy một sự dịch chuyển nhanh chóng từ “vạch xuất phát thấp” sang vị thế dẫn dắt xu hướng. Nếu năm 2019 chỉ có 4 quốc gia, tất cả đều ở châu Âu, đạt thị phần xe điện trên 10%, thì đến năm 2025, con số này đã tăng lên 39 quốc gia, trong đó có 12 nước nằm ngoài châu Âu. Quá trình điện hóa giao thông rõ ràng không còn là câu chuyện riêng của các nền kinh tế phát triển. Đáng chú ý, tỷ lệ thâm nhập xe điện tại các nền kinh tế Đông Nam Á mới nổi hiện đã vượt Nhật Bản, nơi xe điện chỉ chiếm khoảng 2% doanh số xe mới. Điều này cho thấy sự thay đổi căn bản trong cấu trúc thị trường và tư duy tiêu dùng tại khu vực.

Việt Nam “nhảy vọt” trong kỷ nguyên xe điện

Trong bức tranh chung xe điện Đông Nam Á, Việt Nam nổi lên như một hiện tượng đặc biệt. Chỉ trong vài năm ngắn ngủi, thị trường xe điện Việt Nam đã có bước nhảy vọt hiếm thấy trên thế giới. Nếu năm 2021, xe điện chỉ chiếm chưa tới 0,05% thị trường, thì đến nay, Việt Nam đã vươn lên nhóm dẫn đầu khu vực và thế giới về tốc độ tăng trưởng.

Theo T&E và Clean Technica, Việt Nam hiện là thị trường có tốc độ tăng trưởng doanh số xe điện nhanh nhất trong nhóm các nền kinh tế mới nổi, với mức tăng khoảng 42% từ năm 2024 đến nay, vượt cả Trung Quốc, Thái Lan, Mỹ và EU. Nền tảng cho sự bứt phá này đến từ sự thay đổi mạnh mẽ của cấu trúc kinh tế - xã hội. Tầng lớp trung lưu tại Việt Nam dự kiến chiếm hơn 55% dân số vào năm 2030, tạo ra một thị trường tiêu dùng nội địa khổng lồ. Quy mô nền kinh tế cũng không ngừng mở rộng. GDP Việt Nam năm 2025 ước đạt 510 tỷ USD, xếp thứ 32 thế giới và thứ 4 ASEAN; GDP bình quân đầu người đạt khoảng 5.000 USD, chính thức vượt ngưỡng thu nhập trung bình thấp. Những yếu tố này tạo ra “lực cầu” mạnh mẽ cho thị trường ô tô nói chung và xe điện nói riêng.

Đáng chú ý, hành vi tiêu dùng tại Việt Nam đang thay đổi nhanh chóng. Ô tô không còn là “tài sản xa xỉ” mà dần trở thành “phương tiện cá nhân”. Trong kỷ nguyên xanh hóa, nhiều người mua chiếc ô tô đầu tiên đã chọn xe điện, bỏ qua giai đoạn xe xăng truyền thống. Người tiêu dùng trẻ không còn bận tâm bởi bảo dưỡng động cơ đốt trong, mà ưu tiên trải nghiệm công nghệ, màn hình lớn, trợ lý ảo và các tính năng thông minh.

Sự thành công của xe điện tại Việt Nam là kết quả của sự kết hợp giữa chính sách hỗ trợ và nhu cầu thị trường. Chính phủ đã triển khai nhiều biện pháp như miễn lệ phí trước bạ, hỗ trợ phát triển hạ tầng trạm sạc, khuyến khích sản xuất trong nước, phù hợp với cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 tại COP26. Ngân hàng thế giới (WB) đánh giá, đây là động lực quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang phương tiện không phát thải.

Bên cạnh lợi ích môi trường, xe điện còn mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho người tiêu dùng với chi phí vận hành thấp hơn 30-40%, ít tốn bảo dưỡng, đồng thời góp phần cải thiện chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng. BloombergNEF xếp Việt Nam vào nhóm thị trường xe điện mới nổi tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á trong 3 năm qua, đứng thứ 3 thế giới sau Brazil.

Sự bứt phá của Indonesia và Việt Nam cho thấy một xu thế rõ ràng: cuộc đua xe điện toàn cầu đang bước sang giai đoạn mới, nơi các thị trường mới nổi không chỉ là “bãi đáp” tiêu thụ mà còn trở thành trung tâm sản xuất, xuất khẩu và đổi mới công nghệ. Từ vị thế “đi sau”, Đông Nam Á đang vươn lên thành một trong những khu vực dẫn dắt tiến trình điện hóa giao thông.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và chuyển dịch năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang nhiên liệu thân thiện môi trường như điện trở thành ưu tiên toàn cầu, sự vươn lên mạnh mẽ của giao thông điện tại Indonesia và Việt Nam không chỉ mang ý nghĩa kinh tế, mà còn góp phần định hình một mô hình phát triển xanh, bền vững và bao trùm hơn. Cuộc đua xe điện vì thế không còn là câu chuyện của riêng các cường quốc công nghiệp, mà đã trở thành sân chơi chung, nơi những “người đến sau” hoàn toàn có thể bứt phá và vươn lên dẫn đầu hướng tới tương lai xanh - sạch.

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/indonesia-viet-nam-but-pha-vuon-len-trong-cuoc-dua-xe-dien-post634063.antd