Israel chống đánh bắt cá trái phép: Bảo vệ tài nguyên và an ninh biển

4 giờ trướcBài gốc

Các tàu đánh cá tại cảng Haifa.

Trong bối cảnh nhiều quốc gia ven Địa Trung Hải đang đối mặt với tình trạng cạn kiệt nguồn lợi thủy sản, Israel nổi lên như một trường hợp đặc biệt khi triển khai hàng loạt biện pháp mạnh nhằm ngăn chặn hoạt động đánh bắt cá trái phép, không khai báo và không theo quy định (IUU). Với đường bờ biển dài chỉ hơn 270 km, Israel vẫn xem biển như không gian chiến lược vừa mang giá trị sinh thái, vừa gắn liền với an ninh quốc gia.

Israel áp dụng một hệ thống quản lý nghề cá chặt chẽ vào loại bậc nhất khu vực Trung Đông. Mọi tàu cá hoạt động trong Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước này đều phải có giấy phép hợp lệ, được gắn thiết bị định vị và chịu sự giám sát thường xuyên của Cục Thủy sản và Nuôi trồng Thủy sản quốc gia. Các quy định nêu rõ giới hạn sản lượng, thời gian và khu vực được phép đánh bắt, nhằm bảo đảm sự phục hồi của quần thể cá trong tự nhiên.

Trong những năm gần đây, Chính phủ Israel đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý biển. Hệ thống giám sát tàu cá bằng vệ tinh và dữ liệu AIS (Automatic Identification System) được tích hợp cùng mạng radar của Hải quân, cho phép phát hiện sớm các tàu không khai báo hoặc có hành vi khả nghi. Ngoài ra, lực lượng kiểm ngư và hải quân thường xuyên sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) để kiểm tra hoạt động ngoài khơi, đặc biệt tại các vùng biển giáp ranh với Gaza và Liban.

Theo Bộ Nông nghiệp Israel, các tàu vi phạm có thể bị phạt hàng chục nghìn shekel, tịch thu thiết bị hoặc thu hồi giấy phép vĩnh viễn. Mức xử phạt cao không chỉ nhằm răn đe, mà còn thể hiện quyết tâm bảo vệ nghiêm ngặt nguồn tài nguyên biển đang chịu nhiều áp lực từ biến đổi khí hậu và khai thác quá mức.

Một khía cạnh đáng chú ý trong chính sách liên quan đến hoạt động đánh bắt trên vùng biển ngoài khơi Dải Gaza là vấn đề quyền tiếp cận và khai thác của ngư dân Palestine. Đây không chỉ là nguồn sinh kế chính của hàng nghìn gia đình. Tuy nhiên, khu vực này hiện chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Israel, với các hạn chế nghiêm ngặt về phạm vi đánh bắt – có thời điểm chỉ cho phép trong vòng 6 hải lý, và đôi khi được nới tới 15 hải lý tùy theo tình hình an ninh do phía Israel xác định.

Chính sách này thường gây tranh cãi khi Israel cho rằng đó là biện pháp an ninh cần thiết, trong khi nhiều tổ chức nhân đạo và quốc tế khẳng định rằng việc giới hạn này xâm phạm quyền khai thác tài nguyên biển của Palestine và đe dọa sinh kế của cộng đồng ngư dân ở Gaza.

Dù vậy, giới chức Israel cho biết họ vẫn phối hợp với LHQ và Ai Cập trong việc đảm bảo nguồn cung thực phẩm và hỗ trợ kỹ thuật để ngư dân Gaza có thể hoạt động trong khu vực an toàn, không vi phạm các giới hạn được đặt ra.

Israel cũng là thành viên của nhiều sáng kiến khu vực Địa Trung Hải, hợp tác cùng Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Lương thực – Nông nghiệp LHQ (FAO) trong việc chia sẻ dữ liệu, xây dựng hệ thống nhận dạng tàu cá và thiết lập tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc thủy sản. Các dự án hợp tác này giúp Israel cải thiện năng lực giám sát và thúc đẩy nghề cá bền vững.

Theo các chuyên gia môi trường, nhờ áp dụng công nghệ cao và chính sách quản lý nghiêm, trữ lượng một số loài cá như cá mú, cá tráp và mực đã có dấu hiệu phục hồi tại vùng biển phía đông Địa Trung Hải – nơi từng bị khai thác cạn kiệt trong thập niên 1990–2000.

Tuy được đánh giá cao về hiệu quả quản lý, chính sách chống đánh bắt trái phép của Israel cũng đặt ra nhiều thách thức xã hội. Giới ngư dân trong nước, đặc biệt tại các làng ven biển như Acre hay Ashdod, thường than phiền rằng quy định cấp phép và hạn ngạch quá chặt khiến họ khó duy trì thu nhập ổn định. Chính phủ Israel đã triển khai một số chương trình hỗ trợ tài chính, đào tạo nghề và khuyến khích chuyển đổi sang du lịch biển hoặc nuôi trồng thủy sản công nghệ cao.

Các nhà nghiên cứu môi trường nhận định, Israel đang tìm cách xây dựng “mô hình kép” – vừa duy trì kiểm soát an ninh biển, vừa phát triển kinh tế xanh. Điều này thể hiện qua chiến lược “Blue Economy 2030”, hướng tới khai thác tài nguyên biển có trách nhiệm, giảm phát thải và mở rộng khu bảo tồn biển lên ít nhất 10% diện tích vùng ven bờ vào năm 2030.

Bài và ảnh: Thanh Bình (Phóng viên TTXVN tại Israel)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/israel-chong-danh-bat-ca-trai-phep-bao-ve-tai-nguyen-va-an-ninh-bien-20251108122134532.htm