Người dân Israel biểu tình tại Tel Aviv, ngày 9-8. Ảnh: AFP
Ngày 9-8, các ngoại trưởng của Australia, Đức, Italy, New Zealand và Anh đã ra tuyên bố bày tỏ sự phản đối kịch liệt đối với kế hoạch của Israel tại Dải Gaza. Các ngoại trưởng cho rằng chiến dịch quân sự của Israel sẽ làm trầm trọng thêm tình hình nhân đạo thảm khốc, gây nguy hiểm đến tính mạng của con tin và làm tăng nguy cơ sơ tán hàng loạt dân thường. Ngoại trưởng các nước này nhấn mạnh kế hoạch của Israel có nguy cơ vi phạm luật nhân đạo quốc tế, và khẳng định bất kỳ nỗ lực sáp nhập hoặc mở rộng khu định cư nào cũng vi phạm luật pháp quốc tế. Cùng với việc kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và vĩnh viễn, các quốc gia nói trên cũng cam kết ủng hộ giải pháp hai nhà nước và yêu cầu phi quân sự hóa hoàn toàn Hamas, loại bỏ nhóm này khỏi mọi hình thức quản lý tại Dải Gaza.
Hôm 8-8, Đức tuyên bố đã tạm dừng xuất khẩu vũ khí sang Israel. Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhấn mạnh, dù Berlin ủng hộ cuộc đấu tranh chống lại phong trào Hamas của nhà nước Israel và ưu tiên việc trả tự do cho các con tin nhưng vẫn chưa rõ động thái quân sự mới của Tel Aviv sẽ đạt được những mục tiêu đó như thế nào. Trong thông cáo trên trang web của chính phủ liên bang ngày 8-8, nhà lãnh đạo Đức tuyên bố: "Trong những trường hợp như vậy, Chính phủ Đức sẽ không cho phép xuất khẩu bất kỳ thiết bị quân sự nào có thể được sử dụng ở Dải Gaza, cho tới khi có thông báo mới".
Cùng ngày, Ủy ban Bộ trưởng Arab-Hồi giáo về Gaza đã kêu gọi cộng đồng quốc tế có hành động quyết liệt nhằm chấm dứt các chính sách xâm lược bất hợp pháp của Israel tại Dải Gaza. Trong tuyên bố chung được đưa ra tại Hội nghị Thượng đỉnh bất thường, các bộ trưởng đã quy trách nhiệm hoàn toàn cho Israel về tội ác diệt chủng đang diễn ra đối với người dân Palestine. Tuyên bố nhấn mạnh yêu cầu các thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) cần có biện pháp can thiệp ngay lập tức để buộc Israel chấm dứt các hành vi vi phạm đối với dân thường và cơ sở hạ tầng ở Gaza, Bờ Tây và Đông Jerusalem. Đặc biệt, Israel phải cho phép viện trợ nhân đạo quy mô lớn vào Gaza một cách vô điều kiện, bao gồm lương thực, thuốc men và nhiên liệu.
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan, trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Ai Cập Badr Abdelatty tại El Alamein, đã vạch trần chiến lược của Israel. Ông Fidan cho biết Israel đang thực hiện chính sách ép buộc người Palestine rời bỏ vùng đất của họ thông qua nạn đói, với mục đích cuối cùng là chiếm đóng vĩnh viễn Gaza. Trong khi đó, Ngoại trưởng Ai Cập Abdelatty cảnh báo tình hình hiện tại không chỉ đe dọa người dân Palestine mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến các quốc gia láng giềng. Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) đã lên tiếng mạnh mẽ, coi kế hoạch của Israel là "một sự leo thang nguy hiểm và không thể chấp nhận được," đồng thời kêu gọi các cường quốc và HĐBA có hành động khẩn cấp để ngăn chặn âm mưu chiếm đóng thành phố Gaza. Iran cũng lên tiếng phản đối mạnh mẽ. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, Esmaeil Baghaei, kêu gọi Liên hợp quốc và các chính phủ khác hành động để ngăn chặn hành động của Israel.
Văn phòng Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas ngày 8-8 cho biết sau quyết định của Nội các An ninh Israel phê duyệt kế hoạch nhằm kiểm soát thành phố Gaza, Chính quyền Palestine (PA) sẽ yêu cầu HĐBA LHQ hành động khẩn cấp và mang tính ràng buộc để ngăn chặn kế hoạch này. Theo tuyên bố của Văn phòng Tổng thống Palestine, PA cũng kêu gọi tổ chức các cuộc họp khẩn cấp của Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) để phối hợp lập trường thống nhất của các quốc gia Arab - Hồi giáo và cộng đồng quốc tế nhằm bảo vệ người dân Palestine.
Tổng thống Abbas đã kêu gọi Tổng thống Mỹ Donald Trump can thiệp để ngăn chặn Israel thực hiện quyết định mở rộng kiểm soát tại thành phố Gaza, đồng thời hối thúc nhà lãnh đạo Mỹ thực hiện lời hứa chấm dứt tình trạng xung đột và hướng tới hòa bình lâu dài. Phát biểu tại LHQ, Đặc phái viên Palestine Riyad Mansour cho hay Tổng thống Abbas đang liên lạc với các nhà lãnh đạo thế giới để tránh "những thảm họa tiếp theo" sau 22 tháng xung đột tiếp diễn tại Gaza.
Về phía LHQ, Tổng Thư ký Antonio Guterres cho rằng kế hoạch kiểm soát thành phố Gaza của Israel là một "sự leo thang nguy hiểm", có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình cảnh của người dân Palestine. Đây là một bước leo thang nguy hiểm và có thể làm trầm trọng thêm những hậu quả thảm khốc đối với hàng triệu người Palestine.
Trước đó, sáng 8-8, Nội các An ninh Israel đã thông qua kế hoạch của Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhằm kiểm soát toàn bộ thành phố Gaza. Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói rằng theo kế hoạch, nhằm "đánh bại" Hamas tại Dải Gaza, quân đội Israel "sẽ chuẩn bị kiểm soát thành phố Gaza trong khi phân phối viện trợ nhân đạo cho dân thường bên ngoài các vùng chiến".
Bên cạnh những thách thức về quân sự, chính phủ Israel còn phải đối mặt với áp lực lớn từ dư luận trong nước. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy phần lớn người dân Israel ủng hộ việc chấm dứt chiến sự để đổi lấy việc thả con tin. Một khảo sát gần đây của Trung tâm aChord thuộc Đại học Hebrew ở Jerusalem cho thấy 79% người Israel coi việc chấm dứt chiến tranh ở Gaza là nhiệm vụ cấp bách nhất. Gia đình của các con tin cũng lo sợ các hoạt động quân sự có thể khiến người thân của họ gặp nguy hiểm.
Kế hoạch kiểm soát Gaza đã châm ngòi làn sóng phẫn nộ ở Israel. Ngày 9-8, hàng chục nghìn người Israel tập trung tại Tel Aviv để phản đối kế hoạch này. Những người biểu tình vẫy cờ Israel và mang các biểu ngữ có hình ảnh con tin, trong khi một số khác mang các tấm biển thể hiện sự tức giận với chính phủ. Giới chức Israel không công bố ước tính quy mô của đám đông, song hoạt động được đánh giá là lớn hơn nhiều so với những cuộc biểu tình phản đối chiến dịch tại Dải Gaza gần đây. AFP ước tính số người tham dự biểu tình lên tới hàng chục nghìn. Một nhóm đại diện cho gia đình các con tin cho biết có tới 100.000 người đã xuống đường.
AN BÌNH