Anh, Canada, Australia, Bồ Đào Nha công nhận nhà nước Palestine
Ngày 21/9, Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố trong một video, nói rằng: "Để khôi phục hy vọng hòa bình và giải pháp hai nhà nước cho cả người Palestine và người Israel, Anh chính thức công nhận Nhà nước Palestine." Ông Starmer cũng tuyên bố rằng cuộc khủng hoảng nhân đạo do con người gây ra ở dải Gaza và chiến dịch ném bom leo thang của chính phủ Israel là "hoàn toàn không thể chấp nhận được" và "phải chấm dứt".
Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine vào ngày 21/9.
Trong tuyên bố của mình, Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết, việc Canada công nhận Nhà nước Palestine là một phần trong nỗ lực chung của quốc tế nhằm bảo vệ tính khả thi của giải pháp hai nhà nước. Ông Carney cho biết việc chính phủ Israel tiếp tục mở rộng các khu định cư ở Bờ Tây đang làm suy yếu triển vọng thành lập một nhà nước Palestine.
Chính phủ Australia đã ra thông cáo báo chí nêu rõ Australia, cùng với Canada và Vương quốc Anh, đã công nhận Nhà nước Palestine, nhằm tạo động lực mới cho "giải pháp hai nhà nước".
Tổng thống Bồ Đào Nha Marcelo Rebelo de Sousa tuyên bố rằng việc công nhận Nhà nước Palestine là vấn đề lương tâm và nguyên tắc của Bồ Đào Nha. Bồ Đào Nha luôn ủng hộ sự cùng tồn tại của Palestine và Israel với tư cách là các quốc gia có chủ quyền để giải quyết xung đột lịch sử giữa hai nước.
Palestine kêu gọi Mỹ đứng về ‘phía đúng của lịch sử’
Liên quan đến việc Anh, Canada, Australia và Bồ Đào Nha công nhận nhà nước Palestine, Palestine gọi đây là bước tiến quan trọng hướng tới hòa bình.
Tổng thống Mahmoud Abbas khẳng định đây là bước đi cần thiết cho nền hòa bình công bằng, lâu dài. Ông nhấn mạnh ưu tiên hiện nay là ngừng bắn, đưa hàng viện trợ vào Gaza, trả tự do cho người bị giam giữ và Israel rút quân hoàn toàn. Ông cũng hoan nghênh tuyên bố công nhận nhà nước Palestine của Bồ Đào Nha.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas hoan nghênh các nước công nhận nhà nước Palestine.
Phó Tổng thống Palestine Hussein al-Sheikh hoan nghênh việc Anh, Canada và Australia công nhận Nhà nước Palestine. Ông cho biết sự công nhận này là "một chiến thắng của nhân dân Palestine trong cuộc đấu tranh giành quyền lợi, thoát khỏi đau khổ, di tản và áp bức và là một chiến thắng cho nhân loại, công lý, hòa bình và quyền tự quyết của các dân tộc."
Vào ngày 21/9, Bộ Ngoại giao Palestine gọi quyết định của Anh, Canada và Australia là "dũng cảm và can đảm". Tuyên bố kêu gọi các quốc gia chưa công nhận Nhà nước Palestine, đặc biệt là Mỹ, hãy đứng về "phía đúng của lịch sử" và đảm bảo xóa bỏ mọi bất công đối với người dân Palestine.
Tối 21/9, Hamas ra tuyên bố khẳng định việc Anh, Canada và Australia công nhận Nhà nước Palestine là một bước đi quan trọng trong việc khẳng định quyền sở hữu đất đai của người Palestine và thành lập một nhà nước độc lập với Đông Jerusalem là thủ đô. Tuyên bố cũng nhấn mạnh rằng bước tiến quan trọng này phải đi kèm với các biện pháp cụ thể và kêu gọi cộng đồng quốc tế, bao gồm cả Liên Hợp Quốc, buộc Israel phải chịu trách nhiệm về các tội ác chống lại loài người của mình.
Thủ tướng Israel cảnh báo: 'Hãy chờ xem'
Ngày 21/9, liên quan đến tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine của Anh, Canada và Australia, Thủ tướng Israel Netanyahu cho biết động thái này "đe dọa sự tồn vong của Israel" và ông sẽ đáp trả việc ba nước này công nhận Nhà nước Palestine sau khi trở về từ Mỹ vào tuần tới. Ông Netanyahu tuyên bố rằng một nhà nước Palestine sẽ không được thành lập ở phía tây sông Jordan. Ông cũng tuyên bố sẽ tiếp tục thiết lập các khu định cư Do Thái ở Bờ Tây.
Có thông tin cho rằng ông Netanyahu dự kiến sẽ đến New York vào ngày 25/9 để tham dự phiên thảo luận chung của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc và gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 29/9.
Thủ tướng Israel Netanyahu phản đối quyết định công nhận nhà nước Palestine của các nước. Nguồn: Getty.
Cùng ngày, Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel Ben-Gvir tuyên bố rằng việc Anh, Canada và Australia công nhận Nhà nước Palestine đòi hỏi Israel phải thực hiện các biện pháp đối phó ngay lập tức, cụ thể là thiết lập chủ quyền ở Bờ Tây. Ông sẽ đệ trình đề xuất cho Israel thiết lập chủ quyền ở Bờ Tây lên cuộc họp nội các sắp tới của Israel.
Bộ Ngoại giao Israel đã ra tuyên bố vào cùng ngày, nêu rõ Israel "kiên quyết bác bỏ" việc Anh, Canada và Australia công nhận Nhà nước Palestine. Việc Anh, Canada và Australia công nhận Nhà nước Palestine "làm suy yếu thêm sự ổn định khu vực và làm suy yếu các cơ hội hòa bình trong tương lai". Bộ Ngoại giao Israel nhấn mạnh rằng nếu Anh và các quốc gia khác công nhận Nhà nước Palestine thực sự mong muốn ổn định tình hình ở Trung Đông, họ nên tập trung gây sức ép buộc Hamas thả những người bị giam giữ và giải giáp vũ khí ngay lập tức.
Ngoài ra, Tổng thống Israel Isaac Herzog, Chủ tịch Quốc hội Israel, Bộ trưởng Văn hóa và Thể thao, cùng một số nhà lập pháp Israel đều bày tỏ sự phản đối việc Anh, Canada và Australia công nhận Nhà nước Palestine.
Nhà Trắng: Tổng thống Donald Trump không hài lòng
Ngoài Anh, Canada, Australia và Bồ Đào Nha tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine vào ngày 21/9, dự kiến sẽ có thêm nhiều quốc gia khác làm theo tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào ngày hôm nay 22/9. Tây Ban Nha, Ireland và Na Uy cũng đã công nhận Nhà nước Palestine vào tháng 5 năm ngoái.
Trong khi các đồng minh phương Tây của Mỹ liên tiếp tuyên bố công nhận hoặc chuẩn bị công nhận Nhà nước Palestine, Mỹ đã phớt lờ ý chí của cộng đồng quốc tế và thậm chí còn đưa ra những lời đe dọa.
Liên quan đến kế hoạch của một số nước phương Tây công nhận Nhà nước Palestine tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt gần đây tuyên bố rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump không hài lòng với lãnh đạo các nước này. Hồi tháng 7, liên quan đến tuyên bố ủng hộ Nhà nước Palestine của Canada, ông Trump nói: "Điều này sẽ khiến chúng tôi rất khó đạt được thỏa thuận thương mại với họ". Ngày 18 tháng 7, trong cuộc gặp với Thủ tướng Anh Keir Starmer tại Chequers, dinh thự của Thủ tướng Anh, ông Trump đã bày tỏ sự phản đối đối với kế hoạch công nhận Nhà nước Palestine của Anh.
Israel mở rộng chiến dịch, hơn 550.000 dân Gaza sơ tán
Kể từ khi bùng nổ vòng xung đột quy mô lớn mới giữa Israel và Palestine vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, các hoạt động quân sự của Israel tại dải Gaza đã khiến hơn 65.000 người thiệt mạng. Khi cuộc xung đột kéo dài, số người chết ở Gaza tiếp tục tăng, trong khi tình trạng di dời dân thường ngày càng trầm trọng.
Người Palestine di chuyển từ miền bắc xuống miền trung Dải Gaza ngày 21.9
Vào ngày 21/9, Quân đội Israel thông báo rằng quân đội thuộc Sư đoàn 36 đã bắt đầu tiến vào Thành phố Gaza như một phần của Chiến dịch Gideon's Chariot 2 (Chiến xa Gideon), nhằm mở rộng phạm vi hoạt động. Một phát ngôn viên của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết, tính đến nay, hơn 550.000 thường dân đã rời khỏi thành phố Gaza và di cư về phía nam. IDF cũng đã tăng cường hoạt động tại nhiều khu vực. Quân đội thuộc Sư đoàn 162, 98 và 36 đã tiến vào thành phố Gaza thành công và đang nhắm mục tiêu vào các thành trì chủ chốt của Hamas.
Hồng Hạnh