Kế hoạch của Tổng thống Mỹ Trump tan vỡ vì cuộc tấn công của Israel

18 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters)

Israel – đồng minh hàng đầu của Mỹ - tấn công hàng chục mục tiêu ở Iran trong sáng sớm nay (13/6). Giới phân tích lo ngại hành động này sẽ dẫn đến một cuộc chiến tranh toàn diện ở cấp khu vực.

Cuộc tấn công xảy ra sau khi Tổng thống Trump nhiều lần khuyên can Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu không tấn công Iran, dù bản thân tổng thống Mỹ đương nhiệm từng đe dọa sẽ ném bom quốc gia vùng Vịnh này nếu tiến trình đàm phán hạt nhân thất bại.

"Ngoại giao của Tổng thống Trump là một trong những nạn nhân đầu tiên của cuộc tấn công hôm nay. Ông ấy đã chật vật với việc dàn xếp thỏa thuận ngừng bắn (ở Dải Gaza), chưa nói đến việc mang lại hòa bình cho bất kỳ cuộc xung đột lớn nào. Iran có vẻ triển vọng nhất, nhưng ông Netanyahu vừa phá hỏng nó", ông Brett Bruen, cựu cố vấn chính sách đối ngoại thời chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama, nói với Reuters.

Cuộc tấn công của Israel cũng được coi là thất bại đối với ông Steve Witkoff – Đặc phái viên Trung Đông và là trợ lý thân cận của Tổng thống Trump. Ông Witkoff đã tích cực làm việc với các nhà đàm phán Iran để tìm kiếm giải pháp ngoại giao nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Tehran.

Ông Witkoff không thuyết phục được Thủ tướng Netanyahu kiên nhẫn chờ thêm, khi tiến trình đàm phán giữa Mỹ và Iran vẫn đang diễn ra.

Một số đồng minh của ông Trump thừa nhận những nỗ lực ngoại giao của nhà lãnh đạo Mỹ đã chững lại trước khi Israel triển khai cuộc tấn công.

Nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump bắt đầu với những điều hứa hẹn mang lại chiến thắng về đối ngoại. Ngay trước lễ nhậm chức của ông Trump, ông Witkoff đã làm việc với chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden để dàn xếp thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas ở Dải Gaza. Nhưng thỏa thuận đó tan vỡ sau vài tuần.

Mỹ cho đến nay cũng đạt được rất ít tiến triển trong nỗ lực dàn xếp thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine, dù Tổng thống Trump tuyên bố khi tranh cử rằng ông có thể chấm dứt cuộc xung đột này rất sớm.

Chính quyền Mỹ đương nhiệm cũng chưa có động thái rõ ràng nào để có thể mở rộng Hiệp định Abraham – thỏa thuận mang tính bước ngoặt mà Mỹ đạt được trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump nhằm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Israel và một số nước láng giềng Ả-rập.

Hình ảnh hiện trường các địa điểm ở Iran sau khi bị Israel tấn công sáng 13/6. (Ảnh: Getty)

Nhiều mâu thuẫn và ẩn số

Theo bài viết của Reuters, những tranh cãi về vấn đề đối ngoại đã xuất hiện trong chính quyền hiện tại. Hàng chục quan chức của Hội đồng An ninh quốc gia, Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao bị sa thải vì mâu thuẫn nội bộ.

Trước khi Israel mở chiến dịch tấn công, một số quan chức chính quyền đã bắt đầu đặt câu hỏi rằng liệu ông Witkoff - người thiếu kinh nghiệm ngoại giao nhưng được giao nhiệm vụ phụ trách đàm phán – có ở lại quá lâu không.

Khi Israel thực hiện vụ tấn công ngày 13/6, một số thành viên cấp cao của đảng Dân chủ bày tỏ thất vọng vì ông Trump đã từ bỏ thỏa thuận hạt nhân giữa Mỹ với Iran và các cường quốc châu Âu năm 2015.

Ông Trump và đảng Cộng hòa cho rằng đó là một thỏa thuận tồi với Mỹ, không thể ngăn Tehran sở hữu bom hạt nhân. Còn đảng Dân chủ đổ lỗi cho ông Trump vì vẫn chưa đạt được giải pháp thay thế đáng tin cậy.

"Đây là thảm họa do chính ông Trump và ông Netanyahu gây ra, và giờ đây khu vực đứng trước nguy cơ rơi vào một cuộc xung đột chết chóc mới”, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Chris Murphy viết trong bài đăng trên mạng xã hội X.

Chưa rõ cuộc không kích của Israel và hành động đáp trả của Iran có gây ra xung đột khu vực hay không. Dù vậy, giới phân tích cho rằng Tehran có thể coi các tài sản của Mỹ ở khu vực là mục tiêu chính đáng. Một khả năng là lực lượng Houthi thân Iran có thể tiếp tục tấn công tàu đi qua Biển Đỏ.

Cũng chưa biết Israel có thể ngăn cản vĩnh viễn chương trình hạt nhân của Iran hay không.

Giới phân tích nghi ngờ khả năng Israel đủ sức phá hủy nhà máy làm giàu nhiên liệu hạt nhân Fordow nằm sâu dưới lòng đất của Iran. Dù Israel có thể gây thiệt hại lớn cho Iran, các chuyên gia cho rằng những đòn giáng mang tính quyết định của Israel đòi hỏi hỗ trợ quân sự của Mỹ.

Một dấu hỏi khác là Tehran sẽ phản ứng như thế nào. Israel tuyên bố chiến dịch tấn công của họ sẽ tiếp tục trong những ngày tới.

Tất cả những điều này sẽ tạo nên bối cảnh cực kỳ bất lợi cho mong muốn của Tổng thống Mỹ Trump về việc trở thành người kiến tạo hòa bình toàn cầu như ông mong muốn.

Thu Loan

Theo Reuters, CNN

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/ke-hoach-cua-tong-thong-my-trump-tan-vo-vi-cuoc-tan-cong-cua-israel-post1750920.tpo