Kế hoạch hòa bình cho Gaza của ông Trump

5 giờ trướcBài gốc

Kế hoạch đầy tham vọng

Kế hoạch này kêu gọi Israel thả 250 tù nhân Palestine bị kết án chung thân, cũng như 1.700 người Palestine bị giam giữ kể từ khi chiến tranh bắt đầu, để đổi lấy việc Hamas thả 48 con tin, trong đó 20 người được cho là vẫn còn sống. Các thành viên Hamas có thể được ân xá sau đó nếu họ "cam kết chung sống hòa bình và giải giáp vũ khí".

Theo kế hoạch, Israel sẽ dần rút khỏi Gaza khi Lực lượng Ổn định Quốc tế (ISF) tạm thời, do các đối tác Arab dẫn đầu, tiếp quản an ninh tại vùng lãnh thổ bị tàn phá này. Trong khi đó, một ủy ban Palestine, do một cơ quan quốc tế có tên gọi là "Hội đồng Hòa bình" giám sát, sẽ điều hành Gaza cho đến khi một Chính quyền Palestine được cải tổ sẵn sàng tiếp quản. Đề xuất này thừa nhận nguyện vọng về một nhà nước Palestine và cố gắng đưa ra "con đường đáng tin cậy hướng tới quyền tự quyết và tư cách nhà nước của Palestine".

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại buổi họp báo công bố kế hoạch hòa bình 20 điểm.

Thủ tướng Netanyahu ủng hộ kế hoạch này, nhưng Israel vẫn chưa chính thức chấp thuận, vì việc phê duyệt cần phải được bỏ phiếu chính thức trong nội các. Bản thân kế hoạch vẫn chưa được hoàn thiện, vì Hamas sẽ có thời gian để phản hồi và tìm kiếm những thay đổi.

Kế hoạch của ông Trump đòi hỏi sự tham gia quốc tế ở mức độ to lớn và có thể kéo dài trong nhiều năm. Trước hết, Tổng thống Mỹ cần các quốc gia Arab gây áp lực buộc Hamas chấp nhận đề xuất này.

Nhưng, đó mới chỉ là khởi đầu. Cái gọi là "Hội đồng Hòa bình" sẽ giám sát một "ủy ban Palestine kỹ trị, phi chính trị" chịu trách nhiệm quản lý hằng ngày Gaza. Hội đồng này sẽ do chính ông Trump đứng đầu, cùng cựu Thủ tướng Anh Tony Blair và "các thành viên và nguyên thủ quốc gia khác".

Điều quan trọng là đề xuất của ông Trump thiếu các chi tiết then chốt trong hầu hết các phần quan trọng. Mốc thời gian duy nhất được phân định rõ ràng là kết thúc chiến tranh, giải thoát các con tin Israel và trả tự do cho những người Palestine bị giam giữ. Nhưng, tất cả những điều này đều diễn ra trong vài ngày đầu tiên của đề xuất, và điều đó chỉ xảy ra nếu được cả Israel và Hamas chấp thuận.

Khả năng chấp nhận của Hamas

Ông Trump và ông Netanyahu giờ đây đã chuyển trọng tâm sang phản ứng của Hamas. Ông Trump đã đặt ra thời hạn "3 hoặc 4 ngày" kể từ 30/9 để Hamas đưa ra phản hồi về kế hoạch 20 điểm của ông, nhằm mục đích chấm dứt cuộc chiến kéo dài 2 năm ở Gaza và cho phép một chính quyền quốc tế dường như vô thời hạn đối với vùng lãnh thổ bị tàn phá, hoặc "trả giá bằng địa ngục".

Các nhà trung gian chính là Qatar và Ai Cập dự kiến sẽ họp với Hamas tại Doha để thảo luận về đề xuất này. Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh của Hamas, nơi có một số lãnh đạo của nhóm này đang sinh sống, cũng sẽ tham gia các cuộc đàm phán đó.

Kế hoạch này dường như đã vượt qua một số ranh giới đỏ mà Hamas đã tuyên bố trước đây, bao gồm việc giải giáp vũ khí của nhóm và cấm Hamas tham gia việc quản lý Gaza trong tương lai. Theo đề xuất, tất cả cơ sở hạ tầng trên và dưới lòng đất của Hamas sẽ bị phá hủy, với sự giám sát của các giám sát viên độc lập và “không được xây dựng lại".

Abu Shabab, chỉ huy Lực lượng Bình dân do Israel vũ trang.

Kế hoạch hòa bình của ông Trump đã dồn Hamas vào chân tường, khiến nhóm chiến binh này phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan. "Có lý do để cho rằng Hamas sẽ từ chối điều đó", cựu Giám đốc tình báo Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Tamir Hayman và Ofer Guterman, một nhà nghiên cứu cấp cao về giải quyết xung đột tại Viện Nghiên cứu an ninh quốc gia (INSS) ở Tel Aviv, cho biết.

Theo Hayman và Guterman, "nếu Hamas từ chối thỏa thuận, sáng kiến này, như đã lưu ý, sẽ trao cho Israel quyền tự do tiếp tục triển khai quân đội để giải phóng các khu vực do Hamas kiểm soát". Trong khi hầu hết cộng đồng quốc tế, bao gồm các quốc gia Arab và Hồi giáo, đang gây sức ép buộc Israel ngừng giao tranh, họ cũng khẳng định rõ ràng rằng Hamas phải giải giáp ngay lập tức.

Trong một cuộc phỏng vấn với CNN gần đây, Ghazi Hamad, quan chức cấp cao của Hamas, đã nhấn mạnh rằng yêu cầu đó khác xa so với ý định của nhóm. “(Cánh vũ trang) của Hamas là một lực lượng vũ trang hợp pháp và chính đáng, được sử dụng thường xuyên để chống lại sự chiếm đóng”, ông nói. Nếu một nhà nước Palestine được thành lập, Hamad nói thêm, nhánh vũ trang này của Hamas sẽ được hướng đến quân đội Palestine.

Ngược lại, nếu Hamas đồng ý, điều này sẽ làm phức tạp mọi thứ cho ông Netanyahu. Việc chấm dứt chiến tranh và đưa các con tin trở về nhận được sự ủng hộ to lớn trong nước, nhưng lại không nhận được sự ủng hộ từ các nhà lập pháp cực hữu, những người đóng vai trò then chốt trong việc duy trì quyền lực của Thủ tướng Netanyahu. Nếu đề xuất này được thông qua và chiến tranh kết thúc, họ có thể sẽ lật đổ chính phủ của ông. Ông Netanyahu nhận được sự ủng hộ của phe đối lập cho một lệnh ngừng bắn toàn diện, nhưng điều đó sẽ khiến số phận của ông nằm trong tay các đối thủ chính trị.

Một thách thức không nhỏ cho tính khả thi của kế hoạch 20 điểm của ông Trump chính là tình trạng lực lượng dân quân vũ trang và các băng đảng được Israel hậu thuẫn đang giành quyền kiểm soát một số khu vực của Gaza, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo ở đây và có khả năng đe dọa mọi nỗ lực thiết lập trật tự nếu kế hoạch của ông Trump về Gaza được thực hiện. Israel trong nhiều tháng đã trang bị vũ khí và huấn luyện các nhóm ở Gaza với tư cách là lực lượng hỗ trợ địa phương và là một giải pháp thay thế cho Hamas.

Cái gọi là Lực lượng Bình dân (Popular Forces) dưới sự chỉ huy của một chỉ huy tên là Yasser abu Shabab đã hoạt động ở phía Nam Gaza trong nhiều tháng, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Israel xung quanh các địa điểm phân phối viện trợ do Quỹ Nhân đạo Gaza điều hành. Ngoài Lực lượng Bình dân còn có tới hàng chục lực lượng dân quân mới xuất hiện trên khắp Gaza.

Trương Hùng (Tổng hợp)

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/su-kien-binh-luan-antg/ke-hoach-hoa-binh-cho-gaza-cua-ong-trump-i783682/