Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII họp, cho ý kiến vấn đề tiếp tục sắp xếp, tinh gọn các cơ quan hệ thống chính trị, sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Bước chuyển lớn trong cải cách tổ chức bộ máy
Trên cơ sở Báo cáo số 405-BC/BTCTW ngày 12/6/2025 của Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thống nhất cao với tình hình, tiến độ thực hiện việc sắp xếp bộ máy và đơn vị hành chính theo các nghị quyết, kết luận trước đó. Bộ Chính trị đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực và kết quả vượt tiến độ của các cơ quan Trung ương, tỉnh ủy, thành ủy trong triển khai nhiệm vụ.
Kết luận số 167-KL/TW nêu rõ yêu cầu mang tính quyết định: Từ ngày 01/7/2025, toàn bộ các tổ chức, cơ quan, đơn vị cấp tỉnh, cấp xã – bao gồm cả các đơn vị hành chính mới hợp nhất, sáp nhập – phải chính thức đi vào hoạt động.
Việc sắp xếp đồng thời ở hai cấp được xác định là một bước chuyển lớn, vừa thể hiện tính thống nhất, đồng bộ trong cải cách tổ chức, vừa bảo đảm nguyên tắc kế thừa ổn định, không gián đoạn chức năng quản lý nhà nước tại các địa phương.
Đây là bước đi cụ thể nhằm thực hiện tinh thần các nghị quyết quan trọng của Trung ương về đổi mới tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, đồng thời tạo tiền đề vững chắc cho mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Để chuẩn bị tốt cho sự kiện này, Bộ Chính trị yêu cầu toàn hệ thống chính trị vào cuộc với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm cao. Người đứng đầu cấp ủy, bộ, ngành, địa phương phải dành toàn bộ thời gian lãnh đạo, chỉ đạo công tác chuẩn bị, không đi công tác nước ngoài từ nay đến hết tháng 7/2025.
Việc bố trí nhân sự, trụ sở làm việc, cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật phải hoàn tất trước thời điểm vận hành. Đồng thời, các tỉnh ủy, thành ủy cần duy trì bộ phận thường trực hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương và đơn vị trực thuộc trong quá trình chuyển tiếp, đảm bảo thông suốt và hiệu quả.
Bộ Chính trị cũng yêu cầu tổ chức Hội nghị tập huấn toàn quốc vào ngày 14 và ngày 15/6/2025 để hướng dẫn, trao đổi, giải đáp các nội dung liên quan đến phân cấp, phân quyền, tổ chức bộ máy và cơ chế vận hành chính quyền hai cấp. Những đợt tập huấn này nhằm giúp các địa phương nắm bắt, thống nhất cách hiểu, cách làm, đồng thời góp phần tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trước thềm vận hành mô hình mới.
Cùng với đó, các bộ, ngành Trung ương được giao nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách. Cụ thể, phải ban hành thông tư hướng dẫn thực hiện các nghị định mới về phân cấp, phân quyền theo lĩnh vực quản lý, đảm bảo hoàn tất trước ngày 20/6/2025.
Những văn bản hướng dẫn không còn phù hợp phải được rà soát để sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ trước ngày 25/6/2025, tạo hành lang pháp lý thống nhất, đồng bộ cho các địa phương triển khai.
Chủ động giải quyết nhân sự, tài sản, chính sách cán bộ
Kết luận số 167-KL/TW của Bộ Chính trị cũng đặt ra những yêu cầu rất cụ thể về công tác cán bộ. Ngay sau khi Bộ Chính trị và Ban Bí thư thông qua phương án nhân sự, các quyết định chỉ định Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND và HĐND cấp tỉnh, cấp xã, Trưởng đoàn và Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội, lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc... phải được công bố và trao vào ngày 30/6/2025.
Việc sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính sẽ không thành công nếu chậm trễ trong bố trí nhân sự chủ chốt, do đó các cơ quan liên quan cần chủ động hoàn tất phương án, sẵn sàng các điều kiện cho lễ công bố đồng loạt trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, việc xử lý tài sản công sau sắp xếp cũng được đặt ra như một yêu cầu cấp bách. Các địa phương phải tiến hành tổng rà soát toàn bộ trụ sở, đất đai, tài sản công dôi dư, xác định rõ phương án sử dụng, tránh để lãng phí, bỏ hoang. Ưu tiên chuyển đổi công năng các trụ sở cũ phục vụ mục tiêu công như giáo dục, y tế, văn hóa cộng đồng…
Cùng với đó, chính sách chi trả, hỗ trợ đối với cán bộ, công chức, viên chức chịu ảnh hưởng cũng cần thực hiện đầy đủ, đúng thời hạn, thể hiện trách nhiệm của Đảng và Nhà nước với đội ngũ cán bộ trong quá trình sắp xếp.
Trong lĩnh vực tổ chức đảng, Ban Tổ chức Trung ương có trách nhiệm hướng dẫn việc kết thúc hoạt động các tổ chức đảng cũ, đồng thời ra quyết định thành lập các đảng bộ mới ở cấp xã, cấp tỉnh. Việc này phải được thực hiện đồng bộ với việc tổ chức Lễ công bố quyết định của Quốc hội về sáp nhập đơn vị hành chính và ra mắt các tổ chức đảng, chính quyền mới, dự kiến tổ chức vào ngày 30/6/2025 tại các địa phương. Đây không chỉ là lễ công bố về mặt hành chính, mà còn là sự kiện chính trị quan trọng, thể hiện ý chí và quyết tâm đổi mới của toàn Đảng, toàn dân.
Đối với các tỉnh, thành phố không thuộc diện hợp nhất cấp tỉnh nhưng có sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, việc công bố quyết định, chỉ định nhân sự lãnh đạo, chuyển sinh hoạt đảng cho cán bộ, đảng viên cũng phải được thực hiện đồng bộ, chặt chẽ, không để trống quyền lực, không để chồng chéo trong chỉ đạo, điều hành.
Kết luận cũng nêu rõ yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát trong toàn hệ thống chính trị. Ủy ban Kiểm tra các cấp cần chủ động vào cuộc để kịp thời phát hiện, uốn nắn các sai sót, bảo đảm tiến độ, chất lượng và yêu cầu chính trị trong triển khai.
Song song với đó, công tác tuyên truyền, vận động quần chúng cũng được giao cho Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Dân vận Trung ương và Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp thực hiện. Việc vận hành mô hình tổ chức bộ máy mới không chỉ là sắp xếp hành chính đơn thuần, mà còn là bước chuyển quan trọng trong tổ chức quyền lực nhà nước, cần có sự đồng thuận và tin tưởng sâu rộng trong toàn xã hội.
Kết luận số 167-KL/TW là dấu mốc đặc biệt trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Quyết tâm cao của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và toàn hệ thống chính trị thể hiện rõ định hướng cải cách tổ chức bộ máy phải đi liền với hiệu quả vận hành, với sự tin cậy của nhân dân, với yêu cầu hiện đại hóa nền hành chính quốc gia.
Mốc thời gian 01/7/2025 không chỉ là một cột mốc kỹ thuật, mà còn là biểu tượng cho giai đoạn chuyển mình của bộ máy chính quyền địa phương, hướng đến một nền quản trị hiệu lực, hiệu quả, dân chủ và phục vụ.
Hoàng Minh