Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển mô hình du lịch nông nghiệp sinh thái, một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện Luật Thủ đô 2024, đưa Hà Nội phát triển theo hướng bền vững và hiện đại.
Mô hình nho hạ đen ở Vĩnh Thanh thu hút khách du lịch tới tham quan. Ảnh: Minh Ngọc
Tiềm năng phát triển du lịch sinh thái
Hà Nội hiện sở hữu một lượng lớn diện tích bãi nổi, bãi sông nằm trong khu vực có đê. Sông Hồng đoạn chảy qua Hà Nội có nhiều bãi bồi là tiềm năng phát triển sản xuất nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái. Chẳng hạn, sông Hồng đoạn chảy qua Hà Nội (từ xã Cổ Đô đến xã Đại Xuyên) được phù sa bồi đắp tạo nên 13 bãi nổi, bãi bồi, với hệ sinh thái tự nhiên và thảm thực vật phong phú; bãi giữa sông Hồng rộng khoảng 23ha. Dọc hai bên sông Hồng có nhiều di tích lịch sử, văn hóa, như: Đình Chèm, đền Ghềnh, làng gốm Bát Tràng...
Nằm ở phía bên tả ngạn sông Hồng, trang trại sinh thái Chimi Farm 4 (xã Vĩnh Thanh) là địa điểm vui chơi, nghỉ dưỡng ưa thích của người dân quanh vùng cũng như nhiều du khách từ nội đô đến trong dịp cuối tuần. Ông Vũ Văn Lực, chủ trang trại cho biết, trang trại của gia đình rộng 2,5ha, trồng 1.000 gốc nho khác nhau. Dịp cuối tuần, du khách thường mua những mặt hàng nông sản đặc trưng của trang trại về làm quà, nên việc tiêu thụ sản phẩm tương đối thuận lợi. Thời gian tới, trang trại sẽ đầu tư nâng cấp hạ tầng, đa dạng hóa các chương trình trải nghiệm để thu hút du khách tới tham quan và mua sắm sản phẩm.
Khu du lịch sinh thái trên địa bàn xã Nam Phù. Ảnh: Phương Xuyến
Nằm trên triền đê sông Hồng, thuộc xã Thanh Trì, với diện tích hơn 7ha, mô hình nông nghiệp sinh thái Vạn An - Hải Đăng được xây dựng với những chủ đề hoạt động phong phú, đa dạng, khai thác các yếu tố văn hóa, truyền thống, kết hợp với trải nghiệm thực tế phong phú… Hằng năm, khu du lịch đón tiếp hàng nghìn học sinh tới tham quan. Giám đốc trang trại Vạn An - Hải Đăng Nguyễn Thị Thanh Hằng cho hay, đến với trang trại, du khách không chỉ được hòa mình vào với thiên nhiên, không khí trong lành, được trải nghiệm các trò chơi dân gian, mà còn được thưởng thức các sản phẩm nuôi trồng bằng công nghệ nông nghiệp hiện đại. Trong đó, nhiều sản phẩm đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm).
Mô hình nông nghiệp sinh thái Vạn An - Hải Đăng ở xã Thanh Trì thu hút rất đông học sinh đến trải nghiệm. Ảnh: Phương Xuyến
Ngoài phát triển các mô hình du lịch nông nghiệp sinh thái trải nghiệm, vùng bãi của xã Thanh Trì, Nam Phù… còn trồng rau an toàn ứng dụng công nghệ cao với quy mô khoảng 140ha, thu hút đông đảo người dân tới tham quan và mua sản phẩm tại vườn. Hay các khu trải nghiệm nông nghiệp sạch kết hợp tham quan vườn cây, ao cá, trang trại nuôi thú của Hợp tác xã An Khang Liên Hà - Sông Hồng Village (xã Ô Diên) cũng thu hút nhiều khách đến tham quan, trải nghiệm…
Đó là những thế mạnh, tiềm năng, thuận lợi cho phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa và du lịch nông nghiệp sinh thái tại địa phương.
Mô hình nho hạ đen kết hợp với du lịch ở xã Đan Phượng cho hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: Ánh Ngọc
Tiền đề khai thác hiệu quả vùng đất ven sông
Ngày 9-7, tại kỳ họp thứ hai mươi lăm, HĐND thành phố Hà Nội khóa XVI đã thông qua Nghị quyết quy định hình thức sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê trên địa bàn thành phố. Nghị quyết đã cụ thể hóa các quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 32, Luật Thủ đô 2024, nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật về đê điều và quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, nhất là tại khu vực bãi sông, bãi nổi hiện nay. Đây là tiền đề để phát huy được tiềm năng của hơn 30.000ha đất đai màu mỡ vùng bãi.
Mô hình rau thủy canh ở xã Thanh Trì. Ảnh: Phương Xuyến
Để các mô hình nông nghiệp sinh thái ven sông phát huy hiệu quả, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp công nghệ cao Đức Phát (xã Thanh Trì) Nguyễn Mạnh Hồng cho rằng, các sở, ngành cần tham mưu cho thành phố quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng cho các vùng đất bãi, như: Đường giao thông nội đồng, điện sản xuất, nhà sơ chế rau, củ, quả... để giảm chi phí, nâng cao giá trị nông sản, tạo ra nhiều mô hình nông nghiệp xanh, hiện đại, góp phần bảo vệ môi trường.
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại, Nghị quyết này đã tạo điều kiện khơi thông nguồn lực, khai thác, sử dụng quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê hợp lý, hiệu quả, an toàn. Tuy nhiên, việc khai thác cần tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật liên quan đến đê điều, thủy lợi, phòng chống thiên tai, đất đai và xây dựng. Đồng thời, phải phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ, quy hoạch Thủ đô và các quy hoạch liên quan...
Hà Nội có tiềm năng phát triển các mô hình nông nghiệp sinh thái ven sông. Ảnh: Tùng Nguyễn
Còn theo Giảng viên cao cấp Học viện Nông nghiệp Việt Nam, GS.TS Nguyễn Kim Chung, việc HĐND thành phố Hà Nội ban hành Nghị quyết về quản lý, sử dụng quỹ đất bãi bồi, bãi nổi ven sông là yếu tố then chốt để thúc đẩy kinh tế tư nhân và kinh tế tập thể. Chỉ khi nào chúng ta đưa nguồn tài nguyên đất này vào khai thác và quản lý một cách hiệu quả, mới có thể tạo ra những sản phẩm độc đáo, mang một nét riêng của Thủ đô. Đồng thời, đóng góp vào sự phát triển chung của Hà Nội và cả nước.
Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam Đào Ngọc Nghiêm cho biết, các quy định về sử dụng đất nông nghiệp ở bãi nổi, bãi sông chính sẽ khơi dậy tiềm năng phát triển của các dòng sông. Hà Nội hoàn toàn có thể kỳ vọng về một thành phố ven sông, với những không gian rộng mở từ các mô hình du lịch nông nghiệp sinh thái kết hợp với không gian văn hóa truyền thống dọc tuyến sông Hồng qua các xã, phường. Qua đó, góp phần mang đến diện mạo mới cho Thủ đô…
Ngọc Quỳnh