Theo báo cáo thường niên công bố ngày 26/6/2025, do Viện Năng lượng phối hợp với các đơn vị tư vấn KPMG và Kearney thực hiện, năm 2024 ghi nhận lượng khí thải CO₂ từ ngành năng lượng toàn cầu đạt mức cao nhất từ trước đến nay, vượt qua con số 40,8 gigaton CO₂ tương đương từng được xác lập năm 2023. Mức tăng năm qua vào khoảng 1%.
Ảnh minh họa.
Lý do chính được cho là sự gia tăng đồng loạt từ tất cả các nguồn năng lượng – bao gồm cả dầu mỏ, khí đốt, than đá, năng lượng hạt nhân, thủy điện và năng lượng tái tạo – dẫn đến tổng nguồn cung năng lượng toàn cầu tăng 2% trong năm. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2006, tất cả các nhóm năng lượng cùng tăng trưởng trong một năm.
Mặc dù năng lượng gió và mặt trời ghi nhận mức tăng ấn tượng 16%, nhanh gấp 9 lần so với tốc độ tăng trưởng tổng cầu năng lượng, nhưng điều này vẫn chưa đủ để kiềm chế xu hướng gia tăng của khí thải carbon.
Trong nhóm nhiên liệu hóa thạch, khí đốt tự nhiên tăng mạnh nhất với 2,5%, tiếp theo là than đá tăng 1,2% và dầu mỏ tăng dưới 1%. Than tiếp tục giữ vị trí là nguồn năng lượng có sản lượng lớn nhất toàn cầu.
Song song với kỷ lục về khí thải, năm 2024 cũng được ghi nhận là năm nóng nhất trong lịch sử, khi nhiệt độ trung bình toàn cầu lần đầu vượt ngưỡng 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp – một cột mốc đáng báo động trong tiến trình ứng phó với biến đổi khí hậu.
Ông Romain Debarre, chuyên gia của Kearney, nhận định năm 2024 là “một bước ngoặt của năng lượng toàn cầu” trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, làm phức tạp thêm các nỗ lực chuyển đổi năng lượng.
Trong khi đó, bà Wafa Jafri, đối tác tại KPMG, cho biết: “Mặc dù COP28 đã đề ra mục tiêu đầy tham vọng là tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu vào năm 2030, nhưng tiến trình hiện nay vẫn còn thiếu đồng đều giữa các khu vực và chưa đạt tốc độ kỳ vọng”.
Tại COP28, các nước đã cùng nhau ký một hiệp ước lịch sử nhằm chuyển dịch khỏi nhiên liệu hóa thạch, hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Tuy nhiên, thực tế triển khai đang cho thấy nhiều rào cản về tài chính, chính sách và công nghệ.
Cùng thời điểm, Dự báo của Đài quan sát Mauna Loa (Hawaii) và Cơ quan Khí tượng Vương quốc Anh công bố đầu năm 2025 chỉ ra rằng nồng độ CO₂ trong khí quyển vẫn đang tiếp tục tăng nhanh. Mức trung bình năm nay dự kiến đạt 426,6 phần triệu (ppm), tăng 2,26 ppm so với năm 2024 – một xu hướng được đánh giá là “không bền vững” nếu muốn giữ mục tiêu giới hạn nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C như đã cam kết trong Thỏa thuận Paris.
Theo cảnh báo từ Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC), để hạn chế tình trạng ấm lên toàn cầu, tốc độ tăng CO₂ trong khí quyển cần được kìm hãm xuống dưới 1,8 ppm/năm và phải có chiều hướng đảo ngược trong thời gian tới.
Thực tế, các số liệu cho thấy khí thải vẫn tiếp tục tăng đều, không có dấu hiệu chững lại, phản ánh rõ nét khoảng cách giữa cam kết toàn cầu và hành động thực tiễn.
BN