Khi đổi mới sáng tạo trở thành 'sức mạnh mềm' của Hà Nội

2 giờ trướcBài gốc

Không chỉ dẫn đầu về các chỉ số đổi mới sáng tạo, Thành phố còn kiến tạo một môi trường thi đua khoa học, công nghệ sôi động, tạo ra những đột phá thực chất trong quản lý, sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội.

Tư duy mới, động lực mới

Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2021- 2025, Thành ủy Hà Nội đã thể hiện tầm nhìn chiến lược khi ban hành Chương trình số 07-CTr/TU về “Đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”.

Việc triển khai Chương trình 07 là bước ngoặt thể hiện quyết tâm của Thành phố trong việc đưa khoa học công nghệ trở thành một trong ba trụ cột chính của phát triển kinh tế tri thức, cùng với chuyển đổi số và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đổi mới sáng tạo trở thành "sức mạnh mềm" trong tăng trưởng kinh tế của Hà Nội.

Từ chủ trương đó, Hà Nội đã cụ thể hóa bằng 62 cơ chế, chính sách, chương trình, kế hoạch và đề án nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc, khuyến khích các phong trào thi đua sáng tạo phát triển mạnh mẽ.

Đặc biệt, việc ban hành Quyết định số 16/2023/QĐ-UBND về công nhận sáng kiến cơ sở và tặng Bằng “Sáng kiến Thủ đô” đã tạo nên cú hích lớn trong việc phát huy trí tuệ, sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và cộng đồng doanh nghiệp.

Không dừng lại ở các nghị quyết hay phong trào, Hà Nội đã chứng minh đổi mới sáng tạo là năng lực thực tiễn, được đo bằng kết quả cụ thể. Hiện nay, Thủ đô có 148 doanh nghiệp khoa học công nghệ, chiếm 21% tổng số doanh nghiệp KH&CN của cả nước, đồng thời có 16 quỹ đầu tư đổi mới sáng tạo đã được thành lập, trở thành kênh hỗ trợ tài chính quan trọng cho khởi nghiệp công nghệ.

Đáng chú ý, tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo tại Hà Nội đạt mức rất cao, với 67% trong lĩnh vực chế biến thực phẩm, 84,6% trong điện tử CNTT, và 79,5% trong thương mại dịch vụ.

Những con số trên phản ánh sức sống của hệ sinh thái sáng tạo, nơi công nghệ được ứng dụng không chỉ trong các ngành mũi nhọn mà lan tỏa đến mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội.

Nền tảng tạo nên đột phá

Chính nhờ kết quả vượt bậc, Hà Nội hai năm liên tiếp (2023 - 2024) đứng đầu cả nước về Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII). Mới nhất, tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia năm 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố top 5 địa phương dẫn đầu cả nước về đổi mới sáng tạo, trong đó Hà Nội dẫn đầu với 65,68 điểm.

Thành phố Hà Nội cũng liên tục dẫn đầu cả nước về số đơn đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích, và đứng thứ hai toàn quốc về số bằng độc quyền sáng chế được cấp.

Song song với đó, số lượng công bố quốc tế của các nhà khoa học Hà Nội tăng đều qua từng năm, đạt hơn 8.000 công bố trong năm 2024, chứng minh năng lực nghiên cứu ngày càng mạnh mẽ và vị thế học thuật ngày càng được khẳng định trên bản đồ khoa học thế giới.

Cũng cần nói thêm, nếu coi đổi mới sáng tạo là “ngọn lửa phát triển”, thì phong trào thi đua “Sáng kiến, sáng tạo Thủ đô” chính là ngọn lửa được thổi bùng từ ý Đảng đến lòng dân. Phong trào này được phát động theo Kế hoạch số 04/KH-HĐTĐKT năm 2021 và nhanh chóng lan tỏa sâu rộng, trở thành điểm nhấn trong các phong trào thi đua yêu nước của Hà Nội.

Không chỉ dẫn đầu về các chỉ số đổi mới sáng tạo, Thành phố Hà Nội còn kiến tạo một môi trường thi đua khoa học, công nghệ sôi động, tạo ra những đột phá thực chất trong quản lý, sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội.

Giai đoạn 2021-2024, Thành phố đã tổ chức 8 đợt xét công nhận hiệu quả áp dụng của 5.583 sáng kiến và đề tài nghiên cứu, trong đó nhiều sáng kiến mang lại hiệu quả rõ rệt về năng suất, chất lượng dịch vụ, cải thiện điều kiện làm việc và bảo vệ môi trường.

Đặc biệt, năm 2024, 44 sáng kiến của 66 cá nhân đã được vinh danh Bằng “Sáng kiến Thủ đô”, khẳng định trí tuệ và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Phong trào này không chỉ khơi dậy tinh thần “dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm”, mà còn góp phần thay đổi văn hóa làm việc trong các cơ quan nhà nước, hướng đến phục vụ người dân và doanh nghiệp hiệu quả hơn.

Đáng nói, những kết quả trong phong trào đổi mới sáng tạo không chỉ thể hiện bằng danh hiệu, mà còn được đo bằng năng suất và chất lượng tăng trưởng. Tỷ trọng đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) trong tăng trưởng GRDP giai đoạn 2012-2023 đạt bình quân 52,39%, cao hơn mức bình quân của cả nước. Điều đó chứng tỏ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang thực sự trở thành động lực chính của nền kinh tế Hà Nội.

Đặc biệt, trong lĩnh vực nông nghiệp, Hà Nội đã ứng dụng mạnh mẽ công nghệ sinh học, tự động hóa và chuyển đổi số vào sản xuất giống cây, con; bảo quản, chế biến nông sản. Nhờ vậy, năng suất và giá trị sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao tăng mạnh, đóng góp quan trọng vào quá trình xây dựng nông thôn mới nâng cao và phát triển kinh tế xanh.

Ở cấp độ quốc gia, Hà Nội cũng vươn lên mạnh mẽ trong Chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh (DTI), từ vị trí 38/63 năm 2021 lên thứ 6 toàn quốc năm 2024, trong đó năm 2023 xếp thứ 4. Tỷ trọng kinh tế số, năng suất lao động và mức độ hài lòng của người dân với dịch vụ công đều đạt mức cao, thể hiện rõ bước tiến của Thủ đô trong hành trình chuyển đổi số toàn diện.

Khẳng định vị thế trung tâm đổi mới sáng tạo

Không chỉ thúc đẩy sáng tạo trong nghiên cứu và quản lý, Hà Nội còn coi bảo hộ tài sản trí tuệ là “lá chắn” bảo vệ thành quả sáng tạo. Đến năm 2024, 307 sản phẩm OCOP của Thành phố thuộc diện được hỗ trợ bảo hộ sở hữu trí tuệ, trong đó 198 sản phẩm đã được hỗ trợ, vượt xa mục tiêu đề ra.

Hà Nội cũng đang hướng tới trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực Đông Nam Á. Mục tiêu này hoàn toàn có cơ sở khi Thành phố sở hữu lực lượng nghiên cứu mạnh, nguồn nhân lực trí thức dồi dào, cùng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phát triển nhanh.

Nhìn tổng thể, Hà Nội không chỉ đi đầu trong chỉ số đổi mới sáng tạo (PII) và chuyển đổi số (DTI), mà còn đang định hình mô hình phát triển dựa trên tri thức, công nghệ và sáng tạo.

Những thành quả đạt được trong phong trào thi đua “Sáng kiến, sáng tạo Thủ đô” cho thấy đổi mới sáng tạo không còn là khẩu hiệu tuyên truyền, mà đã trở thành hành động cụ thể, tạo ra giá trị thật.

Trong tương lai, với việc tiếp tục phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đầu tư hạ tầng số, và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, Hà Nội sẽ không chỉ là trung tâm của cả nước, mà còn là đầu tàu khu vực, nơi khởi nguồn của những đột phá công nghệ và sáng tạo vì con người.

Hà Nội hôm nay không chỉ là trung tâm chính trị, văn hóa và kinh tế của cả nước, mà còn là “thủ đô sáng tạo”, nơi những ý tưởng được biến thành hành động, nơi khoa học và công nghệ được coi là “sức mạnh mềm” của phát triển.

Đông Phong

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/dia-phuong/khi-doi-moi-sang-tao-tro-thanh-suc-manh-mem-cua-ha-noi-1110714.html