Khi hội đồng trường chỉ để 'ngồi cho đủ mâm'

7 giờ trướcBài gốc

Cần sẵn sàng trong mọi tình huống

Tại hội nghị giáo dục ĐH vừa được tổ chức, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đã rất quyết liệt khi nói về việc bỏ hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập. Theo Bộ trưởng, Nghị quyết 71 (đột phá GD&ĐT) của T.Ư yêu cầu không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế). Thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định, bộ sẽ có quy định tiêu chí, tiêu chuẩn về người đứng đầu cơ sở giáo dục ĐH. Từ 1/1/2026, các cơ sở giáo dục ĐH công lập không còn hội đồng trường, Bộ GD&ĐT ban hành tiêu chuẩn điều kiện người đứng đầu để các trường thực hiện. Các đơn vị theo hướng dẫn chọn ra người gánh vác tốt nhất cho vị trí này.

Theo ông Sơn, đây là thời điểm tốt nhất để tái cấu trúc hệ thống giáo dục ĐH. “Thầy cô khối trường ĐH công lập sẵn sàng mọi khả năng, “vui” trong mọi tình huống, lấy công tâm làm đầu. Nếu lúc nào cũng nghĩ tôi sẽ ngồi đâu, thì thái độ này không phù hợp”, ông Sơn nói. Ông mong rằng với tinh thần của những đảng viên lãnh đạo cơ sở, vì việc công, từ nay đến tháng 11, tập thể cán bộ giảng viên trong mỗi cơ sở giáo dục ĐH phải phối hợp, đoàn kết. “Tôi mong rằng lãnh đạo mỗi trường xử lí thế nào cho phù hợp, có trách nhiệm vì việc chung, không phải tranh đấu vì quyền lợi”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói.

Sinh viên nhập học năm 2025-2026 tại Hà Nội. Ảnh: NGHIÊM HUÊ

Tại tờ trình Chính phủ báo cáo đánh giá sơ kết thực hiện Luật Giáo dục ĐH giai đoạn 2019-2024, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện có 167/171 cơ sở giáo dục ĐH công lập (không tính các trường thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an) đã hoàn thành việc thành lập, kiện toàn hội đồng trường theo quy định của Luật Giáo dục ĐH và Nghị định 99 (Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Giáo dục ĐH) nhưng hiệu quả hoạt động còn nhiều bất cập. Bộ nhận định qua thực tiễn hội đồng trường ở một số trường ĐH hoạt động còn yếu, mang tính hình thức, chưa thực hiện đúng, đầy đủ quyền hạn và trách nhiệm theo quy định của luật. Điều này dẫn tới vai trò của hội đồng trường bị coi nhẹ hoặc ở một số nơi xảy ra xung đột, mâu thuẫn giữa hội đồng trường, chủ tịch hội đồng trường với hiệu trưởng.

Bỏ là đúng, nhưng…

Trao đổi với phóng viên, một chuyên gia giáo dục ĐH khẳng định, quyết định bỏ hội đồng trường là đúng. Vì thời gian qua, thiết chế này tồn tại trong các cơ sở giáo dục ĐH công lập không thực quyền. Trên lí thuyết, thành phần tham gia hội đồng trường rất đa dạng, nhiều bên liên quan: Đảng ủy, thầy cô giáo, sinh viên, doanh nghiệp… nhưng họ không có mục tiêu chung, nên chỉ “ngồi cho đủ mâm”. Ví dụ, bàn về vấn đề tuyển sinh của nhà trường, phần lớn thành viên trong hội đồng trường không liên quan, ban giám hiệu “múa thế nào” thì hội đồng trường “gật” thế.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho hay, việc bỏ hội đồng trường sẽ mang lại sự thống nhất và hiệu quả hơn trong quản trị ĐH, giải quyết một số bất cập hiện tại.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kĩ thuật TPHCM chia sẻ, theo Nghị quyết 71 của T.Ư, việc bỏ hội đồng trường được đề xuất nhằm tinh gọn bộ máy và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, đặc biệt với mô hình bí thư cấp ủy kiêm hiệu trưởng. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn gây tranh cãi. Việc bỏ hội đồng trường sẽ mang lại sự thống nhất và hiệu quả hơn trong quản trị ĐH, giải quyết một số bất cập hiện tại.

Tuy nhiên, PGS Đỗ Văn Dũng cũng đưa ra một số dự báo để nhà quản lí lưu ý khi triển khai bỏ hội đồng trường. Việc này có thể dẫn đến rủi ro lớn về dân chủ, giám sát và tự chủ, đặc biệt ảnh hưởng đến các trường thành viên, giảm tự chủ ĐH và quyền tự quyết. Vì hội đồng trường là nền tảng đảm bảo tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Đồng thời có thể mất cơ chế giám sát và phản biện. Khi không còn hội đồng trường làm đối trọng, có nguy cơ “độc quyền chuyên chế”, thiếu kiểm tra, dễ dẫn đến lạm quyền hoặc quyết định thiếu dân chủ. Điều này ảnh hưởng đến văn hóa học thuật, tự do học thuật và bình đẳng thể chế giữa trường độc lập (vẫn giữ hội đồng trường) và thành viên.

Với các ĐH Quốc gia, việc bỏ hội đồng trường sẽ đẩy toàn bộ chức năng lên hội đồng ĐH quốc gia, tạo áp lực lớn, không phù hợp với đặc thù riêng của từng trường thành viên, dẫn đến kém linh hoạt và hiệu quả thấp. Ông Dũng cho rằng, việc bỏ hội đồng trường mang lại sự thống nhất và hiệu quả ngắn hạn nhưng tiềm ẩn rủi ro. Nhà quản lí phải lường trước được những nội dung này để có được quy định, quy chuẩn phù hợp.

Nghiêm Huê

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/khi-hoi-dong-truong-chi-de-ngoi-cho-du-mam-post1780712.tpo