Xét học bạ vào đại học: Cơ hội hay bất cập?

5 giờ trướcBài gốc

Tại Hội nghị Giáo dục Đại học (ĐH) diễn ra mới đây, Bộ GD&ĐT chính thức đề xuất lấy ý kiến về một trong những vấn đề được dư luận quan tâm mạnh mẽ: Có nên duy trì hay bỏ phương thức xét tuyển đại học bằng học bạ THPT từ tuyển sinh năm 2026.

Tuy nhiên, đề xuất này đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều từ học sinh, các trường phổ thông cũng như các cơ sở đào tạo ĐH về tính khả thi.

Học sinh chia phe

Em Lưu Hoàng Trúc Quỳnh, học sinh lớp 12 Trường THPT Nguyễn Du (phường Hòa Hưng, TP.HCM), cho rằng nên bỏ xét học bạ nếu dùng đơn lẻ vì không công bằng do mỗi trường, mỗi giáo viên có cách chấm điểm khác nhau. Tuy nhiên, Quỳnh ủng hộ nếu học bạ được kết hợp với thi đánh giá năng lực hoặc chứng chỉ ngoại ngữ để đánh giá toàn diện hơn.

Tương tự, em Nguyễn Hoàng Lĩnh Nam, học cùng trường, đánh giá điểm học bạ không phản ánh đúng năng lực. Tuy nhiên, việc thay đổi đột ngột sẽ gây khó khăn cho những học sinh đã chuẩn bị theo hướng xét học bạ. “Nếu bỏ, nên áp dụng từ học sinh lớp 10 để các em có thời gian chuẩn bị” - Nam đề xuất.

Ở chiều ngược lại, Anh Minh, học sinh Trường THPT Phan Đăng Lưu (phường Bình Lợi Trung, TP.HCM) lại ủng hộ duy trì xét học bạ. Vì theo em, phương thức này đánh giá được quá trình học tập lâu dài, giúp giảm áp lực và mở thêm cơ hội vào đại học. Minh cũng đồng tình việc kết hợp thêm các tiêu chí như đánh giá năng lực hoặc chứng chỉ tiếng Anh.

Một tiết học của học sinh lớp 12 Trường THPT Nguyễn Du, phường Hòa Hưng. Ảnh: NGUYỄN QUYÊN

3 lí do cần xét học bạ nhưng phải kiểm soát chặt

Bà Đỗ Thị Việt Phương, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Võ Trường Toản (phường Tân Thới Hiệp, TP.HCM), cho rằng xét học bạ giúp giảm áp lực thi cử, phù hợp với định hướng đánh giá năng lực học sinh cả quá trình. Hiện, phương thức xét tốt nghiệp đang kết hợp giữa điểm thi và điểm học bạ. “Vấn đề không phải là bỏ hay giữ, mà là kiểm soát thật chặt) - bà Phương nhấn mạnh.

Bà Phương cũng thừa nhận có sự chênh lệch trong cách cho điểm giữa các trường, nhưng cho rằng hoàn toàn có thể xử lý nếu Bộ GD&ĐT và các trường đại học phối hợp giám sát.

Ví dụ: Thống kê độ lệch giữa điểm học bạ và điểm thi, nếu bất thường thì thanh tra, điều chỉnh chỉ tiêu hoặc kết hợp xét học bạ với phỏng vấn, chứng chỉ. Theo Phó Hiệu trưởng Trường THPT Võ Trường Toản, khi triển khai học bạ số, việc giám sát sẽ minh bạch hơn.

"Càng nhiều cơ hội cho học sinh càng tốt. Vấn đề là kiểm soát, không phải loại bỏ. Mặt khác, nếu đột ngột bỏ xét học bạ mà không có lộ trình, học sinh sẽ bị thiệt, vì nhiều em đã xác định học tốt ba năm để xét học bạ" - bà Phương nói.

Bà Mai Thị Ngọc Nhung, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Phan Đăng Lưu (TP.HCM) cũng cho rằng nên giữ phương thức xét học bạ vì nó tạo cơ hội cho học sinh khá, trung bình. Theo bà, học sinh cũng chuộng phương thức này vì được chọn lọc nguyện vọng phù hợp, giảm áp lực thi cử và có sự chủ động.

Tuy nhiên, bà Nhung lưu ý về sự chênh lệch điểm số giữa các trường và đề xuất Bộ GD&ĐT cần xây dựng tiêu chí chấm điểm thống nhất, đảm bảo công bằng, minh bạch trong tuyển sinh.

"Bộ GD&ĐT không nên đột ngột loại bỏ phương thức xét học bạ, vì học sinh đã chuẩn bị từ nhiều năm. Nếu có điều chỉnh, cần lộ trình rõ ràng để các em kịp thích nghi" - bà Nhung nói.

Thí sinh, phụ huynh tìm hiểu thông tin tuyển sinh ở Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM). Ảnh: BK

Về vấn đề này, ở góc độ cơ sở đào tạo, theo ThS Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường ĐH Công Thương TP.HCM, lại cho rằng giữ phương thức xét tuyển học bạ THPT là phù hợp.

ThS Sơn nêu ba lí do, thứ nhất, xét tuyển học bạ cả ba năm cấp 3 sẽ giúp đánh giá quá trình học tập suốt ba năm THPT, không chỉ đơn thuần là kết quả của một kỳ thi cuối năm. Điều này giúp nhìn nhận được sự nỗ lực và tiến bộ của thí sinh trong suốt thời gian học, thay vì chỉ đánh giá qua một kỳ thi duy nhất

Lí do thứ hai, làm giảm căng thẳng cho thí sinh. Ở Việt Nam, áp lực thi cử vốn đã rất lớn. Nếu chỉ dựa vào kỳ thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển, thí sinh dễ gặp rủi ro vì những yếu tố thiếu may mắn trong ngày thi. Hình thức xét tuyển học bạ giúp giảm bớt áp lực này, đồng thời mở thêm cơ hội cho những em có quá trình học tập tốt nhưng chưa thể hiện được hết năng lực trong một kỳ thi duy nhất.

Thứ ba, xét tuyển học bạ THPT cũng khuyến khích các em học sinh chú trọng hơn vào học tập trong suốt năm học thay vì chỉ tập trung vào kỳ thi cuối năm, điều này thúc đẩy sự phát triển toàn diện và khả năng học hỏi liên tục ở bậc phổ thông.

Tuy nhiên, ThS Sơn cũng cho rằng cần phải xem lại cách đánh giá của các thầy cô trong quá trình học tập của các em ở phổ thông. Vì thực tế, điểm học bạ THPT được các thầy cô cho chưa khách quan, thậm chí có sự bất công trong cách đánh giá của các thầy cô. Có trường THPT, giáo viên đánh giá gắt gao nhưng có trường thì nhẹ nhàng, nhất là các trường THPT tư thục.

Năm 2025, thống kê từ Bộ GD&ĐT, cả nước có 17 phương thức xét tuyển được sử dụng tại các cơ sở đào tạo. Trong đó, xét học bạ chiếm 42,4%; thi tốt nghiệp THPT chiếm 39,1%; các phương thức khác chiếm 18,5%.

Ở đợt 1, xét tuyển chung toàn quốc, điểm chuẩn trung bình giảm từ 22,05 (2024) xuống 19,11 (2025), thấp hơn khoảng 3 điểm. Có 773.167 thí sinh được xét trúng tuyển, 625.477 xác nhận nhập học, đạt 80,9% số trúng tuyển.

Cả nước có 74 ngành có điểm chuẩn từ 28/30 trở lên, có 50 ngành sư phạm và 17 ngành kỹ thuật then chốt, công nghệ chiến lược (trí tuệ nhân tạo, vi mạch bán dẫn, tự động hóa…).

NGUYỄN QUYÊN - PHẠM ANH

Nguồn PLO : https://plo.vn/xet-hoc-ba-vao-dai-hoc-co-hoi-hay-bat-cap-post871808.html