Khi vỉa hè trở thành bãi đỗ xe

3 giờ trướcBài gốc

Ô tô đỗ trên vỉa hè trong KĐT Trung Hòa - Nhân Chính. Ảnh Minh Nhật

Loay hoay tìm bãi đỗ xe

Trong những năm gần đây, cùng với tốc độ đô thị hóa nhanh, số lượng phương tiện giao thông cá nhân ở Hà Nội tăng mạnh, gây sức ép nặng nề lên hệ thống hạ tầng giao thông vốn đã chật chội. Theo thống kê, tính đến tháng 7/2025, toàn TP có hơn 8,18 triệu phương tiện, tăng khoảng 4-5% mỗi năm. Tuy nhiên, diện tích đất dành cho giao thông tĩnh – bao gồm các bãi đỗ xe và điểm trông giữ xe công cộng chỉ đáp ứng được 8-10% nhu cầu đỗ xe hiện nay.

Phần lớn phương tiện buộc phải “tự tìm bãi đỗ” ở các khu đất trống, khu đất xen kẹt, đất dự án chậm triển khai, hay tận dụng các khu vực công cộng như lòng đường, vỉa hè, sân bệnh viện, trường học, công viên, trung tâm thương mại, khu dân cư hoặc trụ sở cơ quan. Việc hạ tầng giao thông tĩnh phát triển chậm hơn nhiều so với tốc độ gia tăng phương tiện đang khiến Hà Nội đối mặt với áp lực rất lớn về trật tự giao thông đô thị, đặc biệt là trong khu vực Vành đai 3 – nơi mật độ dân cư và phương tiện dày đặc nhất.

Trước tình hình đó, TP đã phải cho phép tạm thời sử dụng một phần hè phố và lòng đường để làm điểm trông giữ xe. Theo Sở Xây dựng Hà Nội, tính đến tháng 7/2025, TP đã cấp phép cho 222 vị trí trông giữ phương tiện dưới lòng đường với tổng diện tích hơn 43.600 m², trong khi cấp phường cũng cho phép tạm thời sử dụng khoảng 422 điểm trên hè phố, chiếm diện tích khoảng 93.300 m². Đây là giải pháp tình thế trong bối cảnh các dự án bãi đỗ xe theo quy hoạch vẫn chậm được triển khai.

Tuy nhiên, việc tận dụng vỉa hè và lòng đường để trông giữ xe chỉ là biện pháp ngắn hạn. Thực tế, tình trạng lấn chiếm vỉa hè, đỗ xe bừa bãi, gây cản trở giao thông và mất mỹ quan đô thị vẫn diễn ra phổ biến. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc đi lại của người đi bộ mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn và ùn tắc giao thông.

Nhằm khắc phục tình trạng trên, UBND TP Hà Nội đã chỉ đạo Công an TP triển khai nhiều kế hoạch cao điểm tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm về trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị và trật tự công cộng. Các đợt cao điểm tập trung vào việc xử lý hành vi dừng, đỗ phương tiện không đúng quy định, đặc biệt tại các tuyến phố trung tâm và khu vực có mật độ phương tiện cao.

Từ tháng 12/2024 đến giữa tháng 7/2025, lực lượng Cảnh sát giao thông – trật tự đã kiểm tra và xử lý 16.888 trường hợp vi phạm hành vi dừng, đỗ xe sai quy định; đồng thời kiểm tra, hướng dẫn 399 bãi và điểm trông giữ xe áp dụng hình thức thu phí không dùng tiền mặt. Ngoài ra, đã có 22 trường hợp bị xử phạt tổng số tiền lên đến 275 triệu đồng vì sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè không có giấy phép hoặc sai nội dung giấy phép được cấp.

Quy định cần biết về đỗ xe trên vỉa hè

Từ ngày 1/1/2025, Nghị định 168/2024/NĐ-CP (Nghị định 168) chính thức có hiệu lực, quy định rõ ràng và nghiêm khắc hơn đối với hành vi đỗ xe trái phép trên vỉa hè. Theo đó, hành vi này mặc định là vi phạm pháp luật giao thông đường bộ, bởi vỉa hè được ưu tiên dành cho người đi bộ. Nghị định nêu rõ, xe ô tô đỗ trên vỉa hè trái quy định sẽ bị phạt từ 800.000 đến 1.000.000 đồng; đối với xe máy, mức phạt là từ 400.000 đến 600.000 đồng. Ngoài phạt tiền, người điều khiển ô tô còn có thể bị trừ điểm giấy phép lái xe. Nếu hành vi đỗ xe trái quy định gây ùn tắc giao thông, mức phạt có thể tăng lên từ 4 đến 6 triệu đồng.

Nghị định 168 cũng quy định hai trường hợp ngoại lệ hiếm hoi mà người dân được phép đỗ xe trên vỉa hè. Trường hợp thứ nhất là khi khu vực đó có biển báo hoặc tổ chức giao thông cho phép. Ví dụ, biển báo ký hiệu “P” cùng mũi tên chỉ xuống vỉa hè hoặc vạch kẻ trắng chỉ định khu vực đỗ xe được cơ quan chức năng phê duyệt. Trường hợp thứ hai là tại các khu vực có quy định riêng, đảm bảo không cản trở người đi bộ, thường áp dụng tại những tuyến phố có vỉa hè đủ rộng và được chính quyền địa phương cho phép sử dụng một phần làm bãi đỗ xe. Tuy nhiên, các trường hợp này rất hạn chế và yêu cầu người điều khiển phương tiện phải quan sát kỹ biển báo, vạch kẻ đường và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định cụ thể. Nếu không có chỉ dẫn rõ ràng, tốt nhất là không nên đỗ xe trên vỉa hè để tránh vi phạm.

Luật Trật tự, An toàn giao thông đường bộ cũng cấm đỗ xe tại hàng loạt vị trí như miệng cống thoát nước, trước cổng cơ quan, tại điểm dừng xe buýt, trên cầu, trong hầm đường bộ hay trong phạm vi 5 mét từ ngã tư. Những vị trí này không chỉ bị phạt nặng nếu vi phạm mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn hoặc cản trở lưu thông nghiêm trọng. Với việc áp dụng hệ thống trừ điểm giấy phép lái xe, hành vi vi phạm nhiều lần sẽ bị tích điểm, có thể dẫn đến việc tạm giữ hoặc tước quyền sử dụng bằng lái trong một thời gian nhất định.

Để hạn chế nguy cơ bị phạt, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên nắm rõ quy định về khoảng cách đỗ xe hợp lệ. Khi đỗ sát lề đường, bánh xe phải cách mép vỉa hè không quá 0,25 mét, đồng thời phải chừa lại ít nhất 1,5 mét cho người đi bộ. Bên cạnh đó, việc tìm hiểu trước các khu vực được phép đỗ xe, sử dụng ứng dụng tìm bãi đỗ công cộng, hoặc đăng ký sử dụng các bãi xe thông minh cũng là giải pháp hiệu quả giúp người dân tránh vi phạm.

Thực tế, mô hình bãi đỗ xe thông minh đang được Hà Nội nghiên cứu mở rộng. Một số dự án đầu tư bãi đỗ xe ngầm, bãi đỗ cao tầng đã được phê duyệt, song việc triển khai vẫn chậm do vướng mắc về quỹ đất và thủ tục đầu tư. Trong thời gian tới, TP sẽ tiếp tục kêu gọi xã hội hóa đầu tư, khuyến khích DN tham gia phát triển hạ tầng giao thông tĩnh, nhằm giảm áp lực cho các khu vực nội đô.

Việc siết chặt xử phạt, kết hợp với phát triển hệ thống bãi đỗ xe hiện đại, được kỳ vọng sẽ giúp Hà Nội từng bước khắc phục tình trạng đỗ xe tràn lan, lấn chiếm vỉa hè. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả lâu dài, quan trọng nhất vẫn là ý thức của người dân. Mỗi người cần tự giác chấp hành quy định, tôn trọng không gian công cộng và hướng đến một môi trường giao thông văn minh, trật tự.

Minh Nhật

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/khi-via-he-tro-thanh-bai-do-xe-436761.html