'Khó khăn kép' bủa vây: Hộ kinh doanh mong chờ một giải pháp căn cơ

một giờ trướcBài gốc

Nhiều hộ kinh doanh tại miền Trung hầu như mất trắng do kho chứa hàng bị ngập sâu. (Nguồn: Vietnam+)

Các cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ đang nỗ lực từng bước thích ứng với các quy định về quản lý thuế và hóa đơn điện tử chặt chẽ và công bằng hơn. Song, thiên tai bất ngờ ập đến bồi thêm cú sốc khiến hoạt động kinh doanh của họ càng thêm khó khăn.

Bối cảnh áp lực từ thị trường và chính sách ngày càng tăng, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp cho rằng cần có các giải pháp hỗ trợ cấp bách.

Mới đây, Bộ Tài chính đã tiếp thu ý kiến, đề xuất điều chỉnh nâng ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế cho hộ kinh doanh từ 200 triệu đồng lên 500 triệu đồng/năm, tạo ra một tín hiệu tích cực nhằm hỗ trợ 90% số hộ kinh doanh trên cả nước. Tuy nhiên, người kinh doanh vẫn cần những chính sách đồng bộ và linh hoạt hơn để vượt qua giai đoạn thách thức này.

Loay hoay chính sách

Đối với nhiều doanh nghiệp truyền thống, việc thích nghi với các quy định thuế mới, đặc biệt là hóa đơn điện tử, đang là một bài toán lớn. Bà Cao Hương Thảo, chủ một doanh nghiệp văn phòng phẩm tại Hà Nội, chia sẻ về sự phức tạp khi phải kê khai và xuất hóa đơn hàng ngày, theo quy định cần chính xác theo thời gian thực để tránh tình trạng "lệch kho" hoặc "âm kho".

"Hàng ngày, doanh nghiệp phải xuất hóa đơn xuất ra để đảm bảo không bị “âm” ở trong kho. Song cũng khá phức tạp do một số lượng khách hàng mua lẻ không nhỏ không quan tâm lấy hóa đơn thuế. Nhưng, doanh nghiệp, cửa hàng vẫn phải xuất hóa đơn VAT trong ngày và phải xuất cho hết. Phức tạp lắm, có doanh nghiệp hoặc cửa hàng bán lẻ phải xuất hết cả đêm,’ bà Thảo chia sẻ.

Bên cạnh các quy trình thủ tục, bà Thảo cho biết các doanh nghiệp truyền thống đang rất chật vật với sự cạnh tranh khốc liệt về giá với nhau, đặc biệt là từ thương mại điện tử. Đặc biệt là đối với các đơn hàng khối lượng lớn, người mua hàng vẫn giữ thói quen giao dịch ưu tiên cho các mối quan hệ, tuy nhiên điều này cũng dần bị thay thế bởi yếu tố giá. Trên thị trường, các khách hàng, kể cả các doanh nghiệp lớn có xu hướng "xẻ nhỏ gói thầu", chọn chi tiết đến từng mặt hàng, nhà cung cấp nào bán rẻ thì họ chấm để mua.

Ngoài ra, bà Thảo băn khoăn với sự siết chặt quy định về hóa đơn đầu ra cũng tạo ra một vấn đề nan giải. Để tránh bị tính thuế cao (thuế giá trị gia tăng 8% đầu vào), nhiều khách hàng đã chọn thanh toán tiền mặt. Tuy nhiên, bà Thảo tin tưởng khi các quy định kiểm soát dòng tiền qua ngân hàng sắp được áp dụng nghiêm ngặt hơn, các hộ kinh doanh buộc phải làm đúng quy trình đưa chi phí thuế phát sinh vào giá bán.

Bà Trần Thủy Bình, Giám đốc một công ty tư vấn thuế thẳng thắn xác nhận: “Từ trước đến giờ, các bên mua-bán lẻ thường không xuất hóa đơn... Bây giờ, Nhà nước siết lại thì họ sẽ lấy hóa đơn và bên bán lẻ sẽ chạc phí thêm 8%. Hệ quả là mặt bằng giá cả bán lẻ bị đẩy lên với mức tăng tối thiểu là 10% để bù đắp các chi phí thuế mới này.

Thảm họa lũ lụt

Không chỉ đối mặt với các vấn đề nội tại về quản lý và thị trường, các hộ kinh doanh tại miền Trung còn phải chịu đựng cú sốc từ thảm họa thiên tai. Ông Nguyễn Sinh, Giám sát nhà phân phối mặt hàng bánh kẹo tại khu vực miền Trung chia sẻ tình trạng thiệt hại tàn khốc do đợt mưa lũ lịch sử ngày 18/11, đơn cử tại xã Tuy Phước Đông, tỉnh Gia Lai .

"Mực nước dâng quá nhanh, trong vòng 5-10 phút là lũ đã lên cả mét nước, khiến người dân không kịp sơ tán tài sản. Về hàng hóa, đa phần các nhà phân phối hầu như mất trắng do kho chứa hàng bị ngập sâu. Mức độ thiệt hại về tài chính là cực kỳ lớn và tạo ra khủng hoảng thanh khoản dây chuyền. Một nhà phân phối thực phẩm có doanh thu trung bình 1,5 tỷ đồng/tháng với lượng hàng tồn kho lớn để phục vụ kinh doanh vào dịp cuối năm đã mất đến hàng tỷ đồng,” ông Sinh chia sẻ.

Theo ông Sinh, việc thiệt hại hàng hóa khiến các hộ kinh doanh nhỏ mất khả năng thanh toán hoặc công nợ kéo dài (các khoản nợ nhập hàng trước đó) đối với các công ty/nhà cung cấp.

Tình trạng này gây ra nợ xấu dây chuyền nghiêm trọng, đe dọa cả các nhà cung cấp lớn hơn. Ông Sinh chia sẻ về tâm lý hoang mang của bà con: "Nhiều chủ hàng gọi điện tới cứ khóc… chị mất nhiều quá!"

Việc thiệt hại hàng hóa khiến các hộ kinh doanh nhỏ mất khả năng thanh toán hoặc công nợ kéo dài (các khoản nợ nhập hàng trước đó) đối với các công ty/nhà cung cấp. (Nguồn: Vietnam+)

Đối với các vùng bị thiệt hại do bão lũ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành công điện khẩn cấp yêu cầu Bộ Tài chính triển khai ngay các chính sách tài khóa hỗ trợ. Cụ thể, yêu cầu các Cục Thuế tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp khi làm thủ tục miễn, giảm, gia hạn nộp thuế tương ứng với phần thiệt hại đồng thời hỗ trợ khôi phục hồ sơ thuế bị mất do lũ lụt.

Cụ thể, thực hiện chủ trương hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn, Thuế tỉnh Đắk Lắk đã ban hành công văn hướng dẫn miễn, giảm, gia hạn thuế, tiền thuê đất, tiền phạt chậm nộp cho các tổ chức, cá nhân, DN bị tổn thất do thiên tai bão, lũ. Thuế tỉnh Gia Lai cũng chủ động triển khai chính sách hỗ trợ về thuế nhằm giúp doanh nghiệp, hộ và cá nhân kinh doanh sớm vượt qua khó khăn, khôi phục sản xuất.

Theo đó, người nộp thuế bị tổn thất vật chất do thiên tai được gia hạn thời gian nộp thuế tối đa 2 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế đồng thời được miễn tiền chậm nộp trong suốt thời gian được gia hạn. Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp, các khoản chi tài trợ khắc phục hậu quả thiên tai, chi phúc lợi trực tiếp cho người lao động bị ảnh hưởng hoặc phần giá trị tổn thất không được bồi thường đều được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế.

Riêng thuế giá trị gia tăng, thuế đầu vào của hàng hóa, dịch vụ bị tổn thất nếu không được bồi thường vẫn được khấu trừ toàn bộ; Hàng hóa nhập khẩu phục vụ cứu trợ, khắc phục thiên tai không chịu thuế giá trị gia tăng ở khâu nhập khẩu.

Ngoài ra, doanh nghiệp sản xuất hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt gặp khó khăn do bão được giảm tối đa 30% số thuế phải nộp trong năm xảy ra thiệt hại. Với người thuê đất, nếu mức thiệt hại từ 40% trở lên được miễn tiền thuê đất năm bị thiệt hại; nếu dưới 40% được giảm theo tỷ lệ tương ứng.

Đối với hộ và cá nhân kinh doanh, cơ quan thuế áp dụng các chính sách giảm thuế thu nhập cá nhân, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên theo mức độ thiệt hại và gia hạn thời gian nộp thuế tối đa đến ngày 31/12/2025.

Trên thực tế, áp lực tài chính vẫn đè nặng lên người kinh doanh. Bà Hương Thảo phản ánh lãi suất cho vay từ ngân hàng đã tăng đột biến, từ khoảng 7-8% lên tới 9% hoặc hơn, điều này gây áp lực lớn cho các doanh nghiệp đang cần vốn để khôi phục sản xuất.

Do đó, các chuyên gia tài chính cho rằng việc giải quyết đồng bộ các vấn đề về hành lang pháp lý linh hoạt, hỗ trợ tái thiết cho vùng lũ cùng với việc ổn định mặt bằng lãi suất, là giải pháp thiết thực đối với khối hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ để có thể vượt qua "khó khăn kép" hiện nay, từ đó cũng góp phần ổn định nền kinh tế.

Tình trạng thiệt hại tàn khốc tại một nhà dân do đợt mưa lũ lịch sử ngày 18/11, tại xã Tuy Phước Đông, tỉnh Gia Lai. (Nguồn: Vietnam+)

Chính sách đồng bộ

Trước những khó khăn chồng chất, cộng đồng doanh nghiệp và các chuyên gia thuế cũng đưa ra nhiều kiến nghị chính sách quan trọng.

Một trong những vấn đề được quan tâm nhất là ngưỡng doanh thu phải nộp thuế/kê khai của hộ kinh doanh. Bà Trần Thủy Bình đề xuất nâng mức này từ 200 triệu đồng lên 1 tỷ đồng/năm. Bà lý giải rằng với mức giảm trừ gia cảnh cho người làm công ăn lương là 186 triệu/năm, nếu hộ kinh doanh có doanh thu 1 tỷ và tỷ suất lợi nhuận khoảng 18,6% thì thu nhập thực tế của họ mới ngang bằng với mức giảm trừ của cá nhân đi làm thuê.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, cũng ủng hộ việc tăng mức doanh thu miễn thuế để phù hợp với tình hình phát triển kinh tế và mức giảm trừ gia cảnh đã được điều chỉnh. Bà Cúc nhấn mạnh việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai sẽ giúp hộ kinh doanh minh bạch hóa hoạt động, nâng cao năng lực quản trị và thuận lợi hơn khi tiếp cận vốn tín dụng.

Trước các ý kiến này, Bộ Tài chính đã có sự tiếp thu mang tính cầu thị. Theo báo cáo mới nhất, Bộ Tài chính đã đề xuất điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế từ 200 triệu đồng/năm lên 500 triệu đồng/năm.

Việc nâng ngưỡng này dự kiến sẽ giúp khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh (chiếm 90% tổng số hộ) không phải nộp thuế. Đối với các hộ có doanh thu trên 500 triệu đến 3 tỷ đồng/năm, Bộ Tài chính đề nghị áp dụng tính thuế theo thu nhập thực tế (doanh thu trừ chi phí) với thuế suất 15%, tương tự như doanh nghiệp siêu nhỏ.

Cùng với đó, các chuyên gia cũng kiến nghị giãn lộ trình áp dụng các quy định mới về thuế kê khai/hóa đơn điện tử. Bà Phạm Tuyết, Giám đốc Công ty Tư vấn Giải Pháp Kế toán Việt Nam, đề xuất kéo dài thời gian áp dụng quản lý hộ kinh doanh khoán kê khai từ ngày 1/1/2026 sang 1/4/2026, để có thêm thời gian hoàn thiện hành lang pháp lý, tập huấn chính sách và cung cấp phần mềm miễn phí cho hộ kinh doanh./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/kho-khan-kep-bua-vay-ho-kinh-doanh-mong-cho-mot-giai-phap-can-co-post1080772.vnp