Khoai lang tác động đến tuổi thọ con người thế nào?

4 giờ trướcBài gốc

Chế độ ăn Okinawa

Hướng dẫn Chế độ ăn Mỹ khuyên chúng ta nên ăn chính hoặc ăn nhẹ bằng các thực phẩm giàu dưỡng chất nhưng ít calo hơn để giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính. Theo thước đo này, thực phẩm lành mạnh nhất trên hành tinh - tức là có mật độ dinh dưỡng cao nhất - là rau củ, với hàm lượng dưỡng chất trên mỗi calo cao nhất.

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu một cộng đồng tập trung toàn bộ chế độ ăn của họ vào rau củ, giống như người Nhật ở Okinawa? Họ sẽ có những thành viên nằm trong nhóm những người sống thọ nhất trên thế giới. Và vâng, một nghiên cứu kiểm chứng đã xác thực tỷ lệ người trăm tuổi vượt trội này.

Chế độ ăn truyền thống của người Okinawa xoay quanh khoai lang hấp, rau lá xanh luộc hoặc hấp và các loại rau củ khác, và đậu nành, chủ yếu ở dạng đậu hũ và tương miso.

Nhiều người lầm tưởng rằng chế độ ăn truyền thống của họ chủ yếu bao gồm cá hoặc các loại thịt khác, nhưng nếu bạn nhìn những gì họ thực sự ăn sẽ thấy điều đó không hề đúng. Mỹ chiếm đóng đảo Okinawa từ năm 1945 đến năm 1972, khi hòn đảo này được trao trả lại cho Nhật Bản, vì vậy chúng ta có dữ liệu về những gì người Okinawa ăn trong Cơ quan Lưu trữ Quốc gia Mỹ.

Khoai lang là món ăn truyền thống có tác dụng thần kỳ. Ảnh: The Jakarta Post.

Chế độ ăn truyền thống của hơn 2.000 người Okinawa bao gồm những gì? Chỉ 1% là cá, chưa đến 1% là các loại thịt khác và chưa đến 1% là trứng và các sản phẩm từ sữa, vì vậy hơn 96% là thực vật và rất ít thực phẩm chế biến.

Một chế độ ăn có hơn 90% là thực phẩm thực vật nguyên sơ sẽ có khả năng kháng viêm và chống oxy hóa rất cao. Khi đo nồng độ chất béo bị oxy hóa trong các hệ cơ quan của những người Okinawa trăm tuổi, đã có bằng chứng thuyết phục về mức độ tổn thương do gốc tự do thấp hơn, mặc dù mức độ hoạt động của enzyme chống oxy hóa không có gì khác thường.

Điều tạo nên khác biệt ở đây là tất cả các chất chống oxy hóa mà họ nhận được thêm từ chế độ ăn chủ yếu là rau củ của mình. Okinawa có tỷ lệ chết vì bệnh tim trên đầu người ít hơn Mỹ 6-12 lần, chết vì ung thư ruột kết ít hơn 2-3 lần, chết vì ung thư tuyến tiền liệt ít hơn bảy lần và nguy cơ chết vì ung thư vú thấp hơn năm lần rưỡi.

Chế độ ăn truyền thống của họ không chỉ dựa trên thực phẩm thực vật nguyên sơ và xoay quanh rau củ, mà còn đặc biệt chú trọng vào một loại củ, khoai lang tím và cam.

Khoai lang

Khoai lang đã cấu thành phần lớn chế độ ăn truyền thống của người Okinawa từ những năm 1600, chiếm 69% lượng calo tiêu thụ hàng ngày. Đây có thể là một trong những bí quyết trường thọ của người Okinawa. Một nghiên cứu ở Trung Quốc theo dõi 14.000 người trong trung bình 14 năm cho thấy những người ăn khoai lang có nguy cơ chết sớm thấp hơn nhiều (18%), ngay cả sau khi đã cân nhắc đến nhiều chế độ ăn, lối sống và yếu tố kinh tế xã hội khác nhau.

Và điều đó không có gì bất ngờ cả. Trung tâm Khoa học vì Lợi ích Cộng đồng đã xếp khoai lang là một trong những thực phẩm lành mạnh nhất hành tinh - và, một ngày nào đó, thậm chí lành mạnh nhất vũ trụ, vì NASA đã chọn khoai lang làm thực phẩm cho các sứ mệnh không gian.

Khoai lang cũng là món hời về dinh dưỡng. Một nghiên cứu trên hàng chục loại rau củ khác nhau cho thấy một số thực phẩm lành mạnh nhất, như rau lá xanh đậm, cũng có giá cả phải chăng nhất, với điểm thực phẩm giàu dưỡng chất cao nhất trên mỗi đôla thuộc về khoai lang. Và khoai lang tím có thể là “đỉnh của chóp” trong nhóm các thực phẩm lành mạnh nhất.

Anthocyanin là sắc tố màu tím, đỏ và xanh dương tự nhiên có trong các loại thực vật như quả mọng, nho, mận, bắp cải tím và hành tây tím. Anthocyanin trong gạo đỏ, gạo tím và lúa mì tím đã được chứng minh là có đặc tính chống lão hóa và/hoặc kéo dài tuổi thọ ở các sinh vật mẫu như nấm men, giun, ruồi và chuột. Trong số tất cả các sắc tố thực vật được thử nghiệm trong một so sánh đối chuẩn, sắc tố tím trong khoai lang tím đánh bại các sắc tố trong vỏ nho, quả cơm cháy đen, bắp cải tím và bắp tím về hoạt tính chống oxy hóa.

Ngay cả khoai lang thông thường cũng được chứng minh là có tác dụng kháng viêm cấp tính và mạn tính ở chuột, nhưng sắc tố trong khoai lang tím vượt trội hơn hẳn với khả năng đẩy lùi hoặc khắc phục hư hại do viêm hoặc oxy hóa gây ra cho não ở chuột. Từ góc độ chống lão hóa, các hợp chất sắc tố trong khoai lang tím cũng giúp giảm viêm, thúc đẩy tự thực bào và trì hoãn lão hóa tế bào mạch máu người trên đĩa nuôi cấy, cũng như hoạt hóa sirtuin bằng cách tăng nồng độ NAD+ ở chuột.

Hoạt hóa tự thực bào được cho là cơ sở giúp kéo dài tuổi thọ 15% ở ruồi giấm được cho ăn chiết xuất khoai lang tím, cũng như giảm rò rỉ ruột liên quan đến tuổi tác, từ đó kéo dài thời gian sống khỏe mạnh. Các nhà nghiên cứu cho ruồi giấm ăn màu thực phẩm màu xanh dương, vốn sẽ nhuộm xanh đường tiêu hóa của ruồi trẻ nhưng thấm qua thành ruột bị rò rỉ của ruồi già, khiến toàn bộ cơ thể chúng có màu xanh. Nó được gọi là - không đùa đâu - “Thí nghiệm Xì Trum” (Smurf assay). Số lượng “ruồi Xì Trum” ở nhóm ăn chiết xuất khoai lang tím thấp hơn đáng kể.

Có lợi ích nào trong số này được xác nhận trong các nghiên cứu lâm sàng chưa? Anthocyanin trong khoai lang tím được chứng minh là có tác dụng như prebiotic trong các nghiên cứu cấy phân người, thúc đẩy các lợi khuẩn Bifidobacteria và Lactobacillus phát triển, cũng như tăng cường các axit béo chuỗi ngắn có lợi.

Điều đó giúp giải thích tác dụng kháng viêm được phát hiện trong nghiên cứu mù đôi có đối chứng bằng giả dược duy nhất mà tôi tìm được. Những người đàn ông bị viêm gan được chọn ngẫu nhiên để uống một cốc sinh tố khoai lang tím mỗi ngày đã cải thiện đáng kể chức năng gan trong vòng tám tuần, so với những người dùng thức uống giả dược có vẻ ngoài và mùi vị tương tự.

Michael Greger/NXB Trẻ

Nguồn Znews : https://znews.vn/khoai-lang-tac-dong-den-tuoi-tho-con-nguoi-the-nao-post1533951.html