'Khoanh vùng' kiểm soát khí thải để hạn chế xe xăng ở TP.HCM là cần thiết

6 giờ trướcBài gốc

Sở Xây dựng TP.HCM vừa có văn bản gửi các sở, ngành liên quan để lấy ý kiến về phương án hạn chế phương tiện giao thông có mức phát thải cao tại các khu vực đang đối mặt với nguy cơ ô nhiễm, đặc biệt là ô nhiễm khí thải.

Cần sớm thực hiện “khoanh vùng” kiểm soát khí thải

Trước đó, trong đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông đang được xây dựng, TP.HCM dự kiến sẽ lựa chọn các khu vực như Cần Giờ, Côn Đảo và trung tâm thành phố để triển khai thí điểm việc khoanh vùng kiểm soát khí thải.

Những khu vực này được đánh giá là có tiềm năng lớn trong việc chuyển đổi sang hệ thống giao thông xanh, sạch.

Các chuyên gia ủng hộ việc "khoanh vùng" kiểm soát khí thải tại TP.HCM. Ảnh: TN

Trao đổi với PV PLO, PGS-TS Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM cho rằng tình trạng ô nhiễm môi trường ở Việt Nam khá trầm trọng. Nguyên nhân do xe xăng dầu gây hệ quả ô nhiễm không khí, các bệnh như ung thư, hô hấp…

Trước đó, tại hội thảo “Hệ sinh thái chuyển đổi xe điện hai bánh” do Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM tổ chức (tháng 6 tại TP.HCM), ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế - Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM, cho biết lộ trình chuyển đổi xe xăng sang xe điện ở TP.HCM như sau:

Năm 2026: Dự kiến chuyển đổi khoảng 120.000 xe, tương đương 30% mục tiêu, đồng thời xây dựng 250 trạm sạc đạt chuẩn công suất.

Năm 2027: Nâng tỉ lệ chuyển đổi lên 80% (thêm khoảng 120.000 xe), dừng đăng ký mới xe xăng dịch vụ từ tháng 1-2029.

Năm 2028: Bắt đầu hạn chế xe xăng vào giờ cao điểm tại các phường nội thành TP.HCM.

Năm 2029: Cấm hoàn toàn xe xăng cung cấp dịch vụ vận tải tại TP.HCM.

Bên cạnh đó, Việt Nam đã ký Công ước Quốc tế về bảo vệ trái đất, cam kết Net Zero năm 2050, vì vậy cần có lộ trình, dần dần tác động ý thức của người dân về bảo vệ môi trường.

“Nội ô TP.HCM là nơi tập trung đông người, mật độ ô nhiễm cao nên cần hạn chế dần, xây dựng ý thức của người dân, sau đó sẽ chuyển đổi sang phương tiện xanh như xe điện”- PGS-TS Đỗ Văn Dũng nhận định.

Theo vị này, bước đầu áp dụng hạn chế khí thải như đề án của TP.HCM có thể gây khó khăn nhất định, nhưng với sự phát triển có xe máy điện, ô tô điện thì người dân sẽ chuyển đổi dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, các TP lớn như Hà Nội và TP.HCM cần có những loại xe trung chuyển để đưa, đón người dân từ các khu vực trung tâm, nơi “khoanh vùng” khí thải để dịch chuyển.

“Tháng 3 vừa rồi tôi có đi TP Matxcova (Nga), dọc đường ở các trạm xe buýt, các nơi vào trung tâm họ để nhiều xe máy điện, xe điện Scooter, người dân quét điện thoại để di chuyển đến điểm đến”- ông Dũng đưa ra ví dụ.

Theo ông Dũng, khu vực Cần Giờ và Côn Đảo hiện chưa ô nhiễm nhiều nhưng nếu chuyển đổi và “khoanh vùng” được nhiều vị trí sẽ càng tốt cho không khí của Việt Nam nói chung.

“Hiện tại ở miền Trung, một đơn vị taxi đã có những chính sách như giảm giá taxi xanh xuống còn 8.000 đồng/km trong khi đó dịch vụ khác khoảng 16.000 đồng/km thì người dân sẽ chọn đi xe xanh thay vì xe khác”- ông Dũng đưa ra ví dụ và cho rằng đây cũng là một phương án hỗ trợ để người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh.

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô hành khách TP.HCM cho rằng kiểm soát khí thải phương tiện ở các TP là điều cần làm ngay. Theo các số liệu thống kê công bố mới nhất, các TP đô thị ở Việt Nam đều gia tăng vượt ngưỡng cho phép, đặc biệt là ở TP.HCM và Hà Nội.

Hiện nay trên thị trường ô tô và xe máy đều có nhiều mẫu xe điện. Ảnh: TN

“Điều kiện kiểm soát khí thải luôn đòi hỏi một nguồn lực rất lớn nên không thể thực hiện cùng lúc trên toàn địa bàn mà phải làm từng khu vực. Do vậy, việc đề án ở TP.HCM chia vùng để tiến hành từng bước là điều nên làm”- ông Tính đánh giá.

Với các đối tượng bị tác động, Nhà nước có thể đề ra gói chính sách hỗ trợ cho gần 400.000 xe gắn máy chạy xăng chuyển sang xe điện hoặc chương trình hỗ trợ cho những đơn vị chuyển đổi xe buýt chạy nhiên liệu hóa thạch sang xe điện.

“Theo tôi chỉ cần mức độ hỗ trợ cao, thời gian trả góp càng dài và mức lãi suất cho vay càng thấp thì mục tiêu chuyển đổi càng sớm đạt được” - ông Tính nói thêm.

Giải pháp phải đồng bộ, phù hợp

Ông Huỳnh Minh Châu, Chủ tịch Yaede Hóc Môn (hãng xe máy điện) cũng đồng tình với đề án của TP.HCM. Việc khoanh vùng khí thải là một bước đi cần thiết và cấp bách trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn đang ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng.

TP.HCM là trung tâm kinh tế, giao thông và dân cư đông đúc, do đó việc kiểm soát khí thải, đặc biệt từ phương tiện giao thông cá nhân, càng quan trọng hơn.

Bên cạnh việc khuyến khích người dân, các chuyên gia cũng đề xuất có những chính sách cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh xe điện. Ảnh: TN

Theo ông Châu, vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều nhưng TP.HCM đã đến lúc cần quyết liệt triển khai vì mục tiêu lâu dài. Tuy nhiên, triển khai chính sách này cần thận trọng, có lộ trình rõ ràng để tránh tạo thêm gánh nặng cho người dân.

“TP.HCM nên thí điểm làm từng giai đoạn, từng khu vực, tránh làm ồ ạt, đánh giá tác động thực tiễn thí điểm và rút ra kinh nghiệm để nhân rộng. Bên cạnh đó nhà nước có chính sách hỗ trợ về thuế, phí đăng ký xe, hỗ trợ tài chính, lãi vay mua xe điện hay chính sách thu cũ, đổi mới... Ngoài ra, cần khuyến khích các hãng xe đang sản xuất xe động cơ đốt trong chuyển sang sản xuất xe điện, kiểm soát xe kém chất lượng, hàng gian, hàng lậu, hàng kém chất lượng" - ông Châu góp ý.

Lãnh đạo một Trung tâm Đăng kiểm tại TP.HCM cho rằng chúng ta nên tham khảo thêm một số biện pháp kiểm soát khí thải của các nước có lượng phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch xăng, diesel như Đài Loan, Trung Quốc để đưa ra những giải pháp phù hợp với Việt Nam.

“Phải kết hợp hài hòa giữa việc xây dựng lộ trình kiểm soát khí thải và tuyên truyền, chính sách hỗ trợ với người dân hợp lý để chuyển đổi. Sắp tới Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ ban hành quy chuẩn về khí thải xe gắn máy, đây cũng là một biện pháp để bảo vệ môi trường” - lãnh đạo Trung tâm Đăng kiểm trên cho biết.

THY NHUNG

Nguồn PLO : https://plo.vn/khoanh-vung-kiem-soat-khi-thai-de-han-che-xe-xang-o-tphcm-la-can-thiet-post860270.html