Anh Thắng kiểm tra cây chanh rừng tại thôn Bó Pằm, xã Mẫu Sơn
Anh Hoàng Phúc Thắng sinh ra và lớn lên tại thôn Bó Pằm, xã Mẫu Sơn. Hoàn thành chương trình phổ thông, anh tiếp tục học cao đẳng rồi đại học với mong muốn có đủ kiến thức để trở về xây dựng quê hương. Lớn lên giữa vùng núi Mẫu Sơn, anh thấu hiểu nỗi nhọc nhằn của bà con khi bao năm chỉ biết dựa vào cây chanh rừng: được mùa thì rớt giá, còn mất mùa lại không có nguồn thu ổn định.
Từ thực tế đó, năm 2020, anh quyết định thành lập HTX Nông trang sinh thái Mẫu Sơn, với mục tiêu nâng cao giá trị đặc sản địa phương và tạo đầu ra ổn định cho người dân. Những ngày đầu, HTX gặp không ít khó khăn: chanh rừng chủ yếu trồng tự nhiên nên chất lượng không đồng đều; sản lượng phụ thuộc thời tiết; người dân quen bán quả tươi, chưa chú trọng chế biến sâu và còn e ngại quy trình kỹ thuật mới.
Kiên trì thuyết phục bà con, anh Thắng đến từng hộ giải thích lợi ích của việc sản xuất theo chuỗi. Anh hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái đúng thời điểm, vận động phát triển vùng nguyên liệu theo tiêu chuẩn VietGAP. HTX đầu tư hệ thống sơ chế, bảo quản và nghiên cứu các sản phẩm giá trị gia tăng từ chanh rừng như ô mai, chanh muối sấy dẻo… để đa dạng hóa đầu ra và nâng cao giá trị kinh tế.
Anh Thắng chia sẻ: điều khó nhất không phải là vốn đầu tư mà là thay đổi thói quen sản xuất của người dân; bà con ở Mẫu Sơn quen làm theo kinh nghiệm cha ông để lại, muốn họ chuyển sang quy trình mới phải làm mẫu, phải chứng minh hiệu quả thì họ mới tin. Tôi luôn nghĩ chỉ cần làm thật, làm bền thì người dân sẽ ủng hộ.
Cuối năm 2020, anh đưa các sản phẩm chủ lực tham gia Chương trình OCOP. Ngay lần đầu, hai sản phẩm chanh rừng tươi và ô mai chanh rừng đạt OCOP 3 sao, tạo đà để HTX mạnh dạn phát triển thêm nhiều dòng sản phẩm mới. Hiện HTX có 5 sản phẩm OCOP 3 sao gồm: ô mai chanh rừng, chanh rừng tươi, chanh rừng muối sấy dẻo, rượu men lá A Múi và chanh rừng ngâm măng ớt. Riêng hai sản phẩm ô mai chanh rừng và chanh rừng tươi đã hết hạn chứng nhận, anh đang hoàn thiện hồ sơ để gia hạn. Đây là bước tiến quan trọng khẳng định hướng đi bài bản và nỗ lực nâng tầm giá trị nông sản Mẫu Sơn.
Trong thời gian tới, anh Thắng cho biết sẽ tiếp tục phát triển vùng trồng nguyên liệu làm men lá và khôi phục nghề nấu rượu truyền thống của người Dao ở Mẫu Sơn. Anh dự định hình thành một làng nghề nấu rượu gắn với vùng trồng thảo dược bản địa, vừa bảo tồn kỹ thuật ủ men cổ truyền, vừa tạo thêm sinh kế cho bà con.
Bà Triệu Thị Múi, lao động làm việc lâu năm tại HTX, cho biết: Tôi gắn bó ở đây đã nhiều năm, được anh Thắng hướng dẫn nên nắm khá rõ quy trình chăm sóc cũng như thu hái, chế biến chanh rừng; làm việc trong môi trường này tôi thấy yên tâm hơn hẳn so với trước kia; công việc đều đặn, lại được hỗ trợ kỹ thuật thường xuyên nên tôi có điều kiện nâng cao tay nghề.
Nhờ cách làm kiên trì, giờ đây HTX của anh đã đi vào ổn định, sản lượng chanh rừng thu mua tăng đều, chất lượng quả tốt hơn, giúp nhiều hộ dân có đầu ra bền vững. Hiện HTX liên kết với hàng chục hộ, tạo việc làm ổn định cho 2 lao động dài hạn với thu nhập 6–8 triệu đồng/tháng; mùa vụ huy động 8–10 lao động, thu nhập 6–7 triệu đồng/tháng. Lợi nhuận hằng năm đạt khoảng 200–250 triệu đồng.
Ông Dương Trồng Mình, Phó Chủ tịch UBND xã Mẫu Sơn nhận xét: dù còn trẻ, nhưng anh Hoàng Phúc Thắng đã thể hiện rõ tinh thần dám nghĩ, dám làm và gắn bó với quê hương; việc anh thành lập HTX Nông trang sinh thái Mẫu Sơn để hỗ trợ, bao tiêu sản phẩm cho bà con đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao giá trị các sản phẩm đặc trưng của địa phương.
Từ những nỗ lực bền bỉ, mô hình của anh Hoàng Phúc Thắng không chỉ nâng tầm giá trị chanh rừng Mẫu Sơn mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững cho người dân địa phương. Hành trình khởi nghiệp giữa đại ngàn của chàng thanh niên 9x là minh chứng cho tinh thần dám nghĩ, dám làm, góp phần đánh thức tiềm năng và gìn giữ những giá trị truyền thống.
THÁI SƠN