Khơi thông 'điểm nghẽn của điểm nghẽn' - Mệnh lệnh chính trị của cả hệ thống: Kỳ 1 - Gỡ vướng thể chế để thúc đẩy tăng trưởng, khơi thông mọi nguồn lực

7 giờ trướcBài gốc

Thời gian qua, Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác xây dựng và thi hành pháp luật (THPL), đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, vẫn còn có những quy định chồng chéo, mâu thuẫn, chưa rõ ràng, cản trở việc thực thi, không thuận lợi cho việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thu hút và khơi thông nguồn lực đầu tư. Trước tình hình trên, lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã liên tục nhấn mạnh phải đổi mới công tác xây dựng, THPL và 1 năm gần đây là yêu cầu cần nghiêm túc tháo gỡ những vướng mắc để thể chế là “đột phá của đột phá”.

“Thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn”…

Phát biểu tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội (QH) khóa XV ngày 21/10/2024, đồng chí Tô Lâm, khi đó là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nêu rõ: “Trong ba điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế, hạ tầng và nhân lực, thì thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn…”. Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, đây là trách nhiệm của hệ thống chính trị, nhưng trọng trách rất lớn đặt lên vai của QH, các cơ quan của QH, các vị đại biểu QH và của Chính phủ.

Đến ngày 30/4/2025 - đúng ngày kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm đã ký ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và THPL đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Về mục tiêu, Nghị quyết đặt ra mục tiêu năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật. Năm 2027, hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản pháp luật bảo đảm cơ sở pháp lý đồng bộ cho hoạt động của bộ máy nhà nước theo mô hình chính quyền 3 cấp. Năm 2028, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư, kinh doanh, góp phần đưa môi trường đầu tư của Việt Nam nằm trong nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN…

Nghị quyết yêu cầu thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật (gọi tắt là Ban Chỉ đạo) do Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng làm Trưởng Ban. Đảng ủy Bộ Tư pháp thực hiện nhiệm vụ Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo.

Tính đến nay, Ban Chỉ đạo đã tổ chức Phiên họp thứ nhất và 1 phiên họp chuyên đề dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo. Tại Phiên họp thứ nhất ngày 5/6/2025 của Ban Chỉ đạo, Tổng Bí thư yêu cầu cần rà soát khó khăn vướng mắc của pháp luật và cơ bản giải quyết trong năm 2025. Tổng Bí thư khẳng định, đây không phải chỉ là mục tiêu mà là “mệnh lệnh chính trị”; như vậy mới có thể tạo điều kiện để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số từ năm 2026.

Còn tại Phiên họp chuyên đề Ban Chỉ đạo ngày 5/8/2025, trong đó có cho ý kiến về Báo cáo rà soát, đề xuất giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật, Tổng Bí thư Tô Lâm lưu ý cần bám sát vào thực tiễn, tập trung giải quyết các vấn đề đang cản trở sự phát triển, bảo đảm được mục tiêu năm 2025 cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ “điểm nghẽn” do quy định pháp luật.

… phải trở thành lợi thế cạnh tranh

Sự quyết liệt từ người đứng đầu Đảng ta được cụ thể hóa bằng những chỉ đạo, những giải pháp rất mới từ Chính phủ, QH để từ đó cả hệ thống chính trị đã vào guồng để có thể sớm biến thể chế từ “điểm nghẽn của điểm nghẽn” thành lợi thế cạnh tranh.

Tại Phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật (XDPL) tháng 4/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, xây dựng, hoàn thiện thể chế là 1 trong 3 đột phá chiến lược với mục tiêu thể chế phải thông thoáng; thể chế là nguồn lực, động lực phát triển; đầu tư cho thể chế là đầu tư cho phát triển, đem lại lợi ích và giá trị cao. Theo Thủ tướng, thể chế hiện là điểm nghẽn lớn nhất nhưng cũng là điểm nghẽn dễ tháo gỡ nhất, dễ chuyển từ trạng thái khó khăn, vướng mắc sang trạng thái có thể cạnh tranh, đưa thể chế trở thành lợi thế cạnh tranh…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025. (Ảnh: VGP)

Đến Phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 5/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các Bộ, ngành, cơ quan cần tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn thể chế, năm 2025, quyết tâm cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật. Theo đó, tiếp tục đổi mới căn bản tư duy XDPL theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực phát triển; cải cách triệt để, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính rườm rà, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp…

Nhấn mạnh một số yêu cầu, quan điểm trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế tại Phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ cần nỗ lực, quyết tâm cao hơn nữa, hành động quyết liệt, hiệu lực, hiệu quả hơn nữa trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ cấp dưới trong xây dựng các dự án luật, đổi mới cách làm theo hướng cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, không cần thiết, tập trung tháo gỡ ngay những khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn về pháp lý, từ đó huy động nguồn lực, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8,3-8,5% trong năm nay và 2 con số trong những năm tới, thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra…

Đáng chú ý, trong tháng 9/2025, Chính phủ đã tổ chức 2 Phiên họp chuyên đề XDPL. Tại Phiên thứ nhất, Chính phủ tiếp tục yêu cầu rà soát các quy định pháp luật hiện hành nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật thông thoáng, với tư duy đổi mới, kiến tạo phát triển, có phương án xử lý dứt điểm khó khăn, vướng mắc từ các kiến nghị, phản ánh đã thu nhận được, đặc biệt từ người dân, doanh nghiệp, địa phương. Tại Phiên thứ 2, Chính phủ nêu rõ quan điểm chỉ đạo là đổi mới tư duy trong XDPL, quyết tâm đưa thể chế, pháp luật từ là điểm nghẽn trở thành lợi thế cạnh tranh, XDPL là khâu “đột phá của đột phá”; tiếp tục rà soát các vướng mắc về thể chế, cơ chế, chính sách đang cản trở kiến tạo, phát triển nhanh và bền vững…

Từ phía QH - cơ quan có trọng trách rất lớn trong việc tháo gỡ vướng mắc về thể chế như lời của Tổng Bí thư, QH đã khẩn trương xem xét, thông qua rất nhiều đạo luật để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Tính riêng Kỳ họp thứ 9 (tháng 5-6/2025), QH đã thông qua 34 luật, chứng minh tính hiệu quả của việc thực hiện chủ trương đổi mới tư duy trong XDPL. Và dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 10 (khai mạc ngày 20/10/2025), QH sẽ xem xét, quyết định 66 nội dung, nhóm nội dung (trong đó có 49 dự án luật, 4 nghị quyết thuộc công tác lập pháp), tiếp tục thực hiện mạnh mẽ chủ trương đổi mới tư duy trong XDPL.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu bế mạc Kỳ họp thứ 9. (Ảnh quochoi.vn)

“Các quyết sách, đạo luật được thông qua tại Kỳ họp này có tính cách mạng, khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ, định hướng những nhiệm vụ cho giai đoạn phát triển mới của đất nước”, Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn khẳng định trong phát biểu bế mạc Kỳ họp thứ 9.

Đặc biệt, trong Kỳ họp thứ 9, QH cũng đã thông qua Nghị quyết số 206/2025/QH15 về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật nhằm thể chế hóa đầy đủ, đúng đắn, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, tính thống nhất của hệ thống pháp luật; xử lý nhanh chóng, kịp thời, có trọng tâm, trọng điểm các vấn đề cấp bách của thực tiễn, đưa pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh; bảo đảm quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là các quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và quyền tự do hợp đồng, không tăng trách nhiệm bất hợp lý cho người dân, doanh nghiệp…

Bên cạnh đó, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị diễn ra vào ngày 18/5/2025, Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn đã trình bày Báo cáo chuyên đề: “Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và THPL đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW”.

Cùng với quán triệt các nội dung cơ bản của Nghị quyết 66, Chủ tịch QH cho biết, QH đã ban hành Nghị quyết số 197 ngày 17/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong công tác xây dựng và tổ chức THPL để kịp thời thể chế hóa ngay các quyết sách của Nghị quyết 66, tháo gỡ ngay những vướng mắc, bất cập về cơ chế tài chính, bảo đảm nguồn nhân lực chất lượng cao cũng như đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa, chuyển đổi số trong công tác xây dựng và THPL…

Những diễn biến, chuyển động của Chính phủ, QH nêu trên là minh chứng cho cam kết biến chủ trương thành hành động, để mục tiêu “cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những điểm nghẽn do quy định pháp luật trong năm 2025” không chỉ dừng ở lời nói, mà khẳng định được tầm nhìn: tháo gỡ thể chế là nhiệm vụ chiến lược, tạo bệ phóng cho cải cách toàn diện, lâu dài.

Nhìn tổng thể, những chỉ đạo nhất quán từ Đảng, QH tới Chính phủ cho thấy quyết tâm chính trị rất cao trong việc khơi thông “điểm nghẽn của điểm nghẽn”. Khi các rào cản được xử lý đến tận gốc, hệ thống pháp luật sẽ thực sự trở thành nền tảng vững chắc, dẫn dắt các nguồn lực phát triển, tạo thế và lực mới để đất nước bứt phá trong chặng đường phía trước.

T.Quyên - P.Mai - H.Giang - H.Mây

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/khoi-thong-diem-nghen-cua-diem-nghen-menh-lenh-chinh-tri-cua-ca-he-thong-ky-1-go-vuong-the-che-de-thuc-day-tang-truong-khoi-thong-moi-nguon-luc.html