Không ai có thể đi xa với một tấm bản đồ cũ

một ngày trướcBài gốc

Không ai được sinh ra với những tấm “bản đồ” được ban sẵn. Ai cũng phải nỗ lực học hỏi để tự vẽ tấm bản đồ của riêng mình, họ không ngừng mở mang đầu óc, chắt lọc và mài giũa thế giới quan của chính mình.

Trong suốt quá trình vẽ, ta phải luôn điều chỉnh không ngừng thì nó mới chính xác. Chuyện gì sẽ xảy ra khi một người đã phấn đấu lâu dài, vất vả để xây dựng nên một tấm bản đồ có vẻ khả thi và hữu dụng, nhưng rồi thế giới đổi thay, tấm bản đồ trở nên lỗi thời, và phải được vẽ lại gần như hoàn toàn? Tình cảnh đó gần như quá sức chịu đựng với bất cứ ai.

Cho nên, chúng ta sẽ có xu hướng phớt lờ những quan điểm mới. Xu hướng phớt lờ này phần lớn là vô thức, nhưng cách thức chúng ta hành động để tỏ rõ sự phớt lờ thì không hiền lành chút nào. Chúng ta lên án những góc nhìn mới mẻ. Chúng ta kéo bầy kéo đàn để vùi dập cái mới, thậm chí tìm cách thao túng cả thế giới. Thay vì cố gắng “vẽ lại bản đồ” và tôn trọng sự thật, người ta lại dốc sức triệt hạ những chân lý mới mẻ.

Cố chấp bám dính vào những lối nghĩ cũ và từ chối cập nhật kiến thức mới chính là nguồn cơn của nhiều chứng tâm bệnh, gây ra vô số vấn đề giữa cha mẹ và con cái, giữa vợ và chồng, giữa sếp và nhân viên, giữa những người bạn, giữa các tổ chức, và thậm chí giữa các quốc gia.

Ta thường né tránh thực tại nếu chúng gây ra đau đớn. Nhưng nếu muốn chỉnh sửa tấm bản đồ, ta phải rèn mình vào khuôn phép để vượt qua nỗi đau đó. Chúng ta phải kiên định để đặt sự thật lên trên cảm xúc thoải mái của cá nhân. Thậm chí chúng ta còn phải chào đón cảm giác khó chịu đến từ quá trình này.

Để có được tinh thần tôn trọng sự thật, trước hết, chúng ta phải sống với vô số lần tự vấn. Chúng ta nhận biết thế giới thông qua tương tác hai chiều. Ta không chỉ phải tìm hiểu nó, mà còn phải tìm hiểu về ta. Dần dà, chúng ta nhận ra những nguồn cơn bất ổn nguy hiểm nhất nằm trong chính bản thân chúng ta, hơn là các tác nhân bên ngoài. Một người có tinh thần sẵn sàng dấn thân và tôn trọng sự thật, những khó khăn trở nên dễ chấp nhận hơn và vì thế sẽ ít gây khó chịu hơn, họ sẽ càng tiến xa trên con đường tự vấn hơn.

Sống với tinh thần tôn trọng sự thật cũng có nghĩa là sẵn sàng đón nhận thử thách. Cách duy nhất để chắc chắn rằng tấm bản đồ của chính mình có đúng đắn hay không là phơi bày và đón nhận những chỉ trích, thách thức từ người khác. Nếu không, chúng ta sẽ sống như “ếch ngồi đáy giếng”, ngày ngày hít thở hơi tù khí đọng nhưng vẫn tự cao tự đại cho đến ngày tàn hơi.

Tôn trọng sự thật là phải hoàn toàn trung thực. Đó là một tiến trình không ngừng tự điều tiết bản thân để đảm bảo rằng mọi điều ta nói ra - cả lời nói lẫn cách nói - luôn phản ánh chính xác nhất cách ta nhìn nhận vấn đề.

M.Scott Peck/Lâm Đặng Cam Thảo/Tuệ Tri Books&NXB Dân Trí

Nguồn Znews : https://znews.vn/khong-ai-co-the-di-xa-voi-mot-tam-ban-do-cu-post1559462.html