Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, sáng 16/6, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Nhà giáo, với 451/460 (94,35%) ĐBQH biểu quyết tán thành.
Thu hút nhà giáo giảng dạy ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới
Luật Nhà giáo gồm 9 chương, 42 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026, quy định về hoạt động nghề nghiệp, quyền và nghĩa vụ của nhà giáo; chức danh, chuẩn nghề nghiệp nhà giáo; tuyển dụng, sử dụng nhà giáo; chính sách tiền lương, đãi ngộ đối với nhà giáo; đào tạo, bồi dưỡng và hợp tác quốc tế đối với nhà giáo; tôn vinh, khen thưởng và xử lý vi phạm đối với nhà giáo; quản lý nhà giáo.
Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Nhà giáo
Luật quy định, Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo; bảo đảm số lượng, cơ cấu và chất lượng đội ngũ nhà giáo. Thu hút, trọng dụng người có trình độ cao, người có tài năng, người có năng khiếu đặc biệt, người có kỹ năng nghề cao làm nhà giáo. Thu hút nhà giáo tham gia giảng dạy, giáo dục ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Bảo vệ uy tín, danh dự, nhân phẩm của nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp…
Luật cũng quy định, nhà giáo trong cơ sở giáo dục công lập thực hiện các quyền theo quy định của pháp luật về viên chức và quy định khác của pháp luật có liên quan. Nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập thực hiện các quyền theo quy định của pháp luật về lao động và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Nhà giáo được giảng dạy, giáo dục phù hợp chuyên môn đào tạo; lựa chọn, sử dụng tài liệu, học liệu phục vụ hoạt động giảng dạy, giáo dục. Được nghiên cứu khoa học và chuyển giao sản phẩm nghiên cứu khoa học, hưởng các chính sách ưu đãi trong hoạt động nghiên cứu khoa học…
Cấm dạy thêm học sinh mà nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy
Trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Nhà giáo, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, về phạm vi điều chỉnh, có ý kiến đề nghị bổ sung đối tượng điều chỉnh của Luật, gồm nhà giáo làm việc theo chế độ hợp đồng, nhà giáo kiêm nhiệm chức vụ quản lý, nhà giáo thỉnh giảng, nhà giáo đã nghỉ hưu, nhân viên trường học.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Nhà giáo
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật là nhà giáo được tuyển dụng làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, theo đó đã bao gồm nhà giáo được tuyển dụng, làm việc theo chế độ hợp đồng lao động. Nhà giáo ở khu vực công lập đã nghỉ hưu, nếu được cơ sở giáo dục ngoài công lập tuyển dụng, tham gia giảng dạy và nhà giáo kiêm nhiệm giữ chức vụ quản lý thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này. Các đối tượng khác như nhân viên trường học, nhà giáo thỉnh giảng... được điều chỉnh bởi Luật Giáo dục và các luật khác liên quan.
Về quyền của nhà giáo (Điều 8), có ý kiến đề nghị bổ sung nhà giáo trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp được tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc cho phép nhà giáo là giảng viên đại học được tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp là chính sách mới, đã được thảo luận kỹ và có sự thống nhất cao. Tuy nhiên, việc mở rộng chính sách này cho nhà giáo trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp cần được tiếp tục nghiên cứu, đánh giá, tổng kết thực tiễn để có đủ căn cứ xem xét, quy định vào thời điểm thích hợp.
Về những việc không được làm (Điều 11), có ý kiến đề nghị bổ sung quy định cấm nhà giáo dạy thêm trái quy định pháp luật, cấm dạy thêm học sinh mà nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy...
Các Đại biểu Quốc hội biểu quyết tại hội trường.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật không cấm dạy thêm, chỉ quy định nhà giáo không được ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức nhằm khắc phục tình trạng dạy thêm tràn lan. Yêu cầu nhà giáo không được dạy thêm cho học sinh mà mình đang trực tiếp giảng dạy hiện đã quy định trong Thông tư về dạy thêm, học thêm của Bộ Giáo dục và Đào tạo…
Quy định rõ mức lương khởi điểm của nhà giáo
Đối với chính sách tiền lương, phụ cấp (Điều 23), có ý kiến băn khoăn về quy định lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp; đề nghị thay bằng quy định xây dựng bảng lương riêng cho nhà giáo; quy định rõ mức lương khởi điểm của nhà giáo; rà soát quy định về tiền lương của nhà giáo áp dụng với cơ sở giáo dục thực hiện tự chủ để bảo đảm tính khả thi về nguồn lực tài chính.
Theo UBTVQH, nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập là viên chức; do vậy, lương của nhà giáo thực hiện theo thang bậc lương hành chính sự nghiệp áp dụng chung cho đối tượng viên chức.
Dự thảo luật quy định nguyên tắc lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong thang bậc lương hành chính sự nghiệp nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng tại Kết luận số 91-Kl/TW của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Việc quy định chi tiết về tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo, bao gồm hệ số, mức lương khởi điểm, cơ chế xếp lương cho nhà giáo trong cơ sở giáo dục đã thực hiện tự chủ... sẽ được Chính phủ quy định chi tiết trong văn bản hướng dẫn thi hành để bảo đảm tính linh hoạt, khả thi và tương quan, công bằng với viên chức trong hệ thống chính trị.
Kết quả biểu quyết thông qua Luật Nhà giáo.
Cũng có ý kiến đề nghị chỉnh lý quy định về lương của nhà giáo, bảo đảm công bằng giữa nhà giáo khu vực công lập và khu vực ngoài công lập. Chủ nhiệm UBVHXH Nguyễn Đắc Vinh cho hay, dự thảo luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 có quy định về chính sách tiền lương áp dụng đối với nhà giáo ngoài công lập bảo đảm không ít hơn tiền lương của nhà giáo công lập có cùng trình độ đào tạo, cùng chức danh. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đại biểu cho rằng, quy định này là không hợp lý, vi phạm nguyên tắc tự nguyện, tự chủ của cơ sở giáo dục ngoài công lập, có thể dẫn đến việc tăng học phí và các khoản phụ thu khác, ảnh hưởng đến chính sách xã hội hóa giáo dục. Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8, dự thảo luật được chỉnh lý theo hướng tiền lương của nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động.
"Trên thực tế, để thu hút đội ngũ nhà giáo giỏi, nhiều cơ sở giáo dục ngoài công lập sẵn sàng trả mức lương, thu nhập cao hơn nhiều so với mức lương hiện hưởng của nhà giáo trong khu vực công lập có cùng trình độ, cùng chức danh. Do vậy, để bảo đảm quyền tự chủ của cơ sở giáo dục ngoài công lập trong việc trả lương cho nhà giáo căn cứ vào điều kiện thực tiễn, UBTVQH xin được giữ quy định như dự thảo luật", ông Nguyễn Đắc Vinh nói.
Mai Loan