Không lấy hóa đơn đầu vào: Hộ kinh doanh có thể đối mặt với nhiều rủi ro pháp lý

3 giờ trướcBài gốc

Triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền góp phần minh bạch hoạt động kinh doanh và nâng cao hiệu quả quản lý thuế. Ảnh: Lê Đông - TTXVN

Trong bối cảnh chuyển đổi sang phương thức quản lý thuế hiện đại, việc lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ không chỉ là yêu cầu bắt buộc của pháp luật mà còn là cách để hộ kinh doanh tự bảo vệ quyền lợi của mình. Nhiều hộ kinh doanh đã bắt đầu nhận thức rõ hơn vai trò của hóa đơn trong việc minh bạch chi phí, khấu trừ thuế và chứng minh nguồn gốc hàng hóa. Tuy vậy, vẫn còn một bộ phận cho rằng việc lấy hóa đơn gây phiền toái, làm chậm giao dịch, hoặc chưa thấy rõ lợi ích thực tế – cho thấy cần thêm sự đồng hành và tuyên truyền từ cơ quan thuế, hiệp hội nghề nghiệp và các tổ chức hỗ trợ kinh doanh.

Hóa đơn đầu vào có vai trò đặc biệt quan trọng đối với hộ kinh doanh, không chỉ là chứng từ hợp pháp ghi nhận giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ mà còn là căn cứ pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ. Trước hết, hóa đơn là cơ sở chứng minh nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa, nguyên vật liệu, giúp hộ kinh doanh tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, bảo vệ uy tín và niềm tin của khách hàng.

Bên cạnh đó, hóa đơn đầu vào còn là chứng từ ghi nhận chi phí hợp lệ, giúp hộ kinh doanh hạch toán chính xác doanh thu, chi phí và nghĩa vụ thuế, đảm bảo việc kê khai, nộp thuế minh bạch và công bằng. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp về chất lượng hàng hóa, dịch vụ hoặc thanh toán, hóa đơn chính là bằng chứng pháp lý quan trọng giúp hộ kinh doanh bảo vệ quyền lợi của mình. Việc lấy và lưu giữ hóa đơn đầy đủ cũng thể hiện tinh thần tuân thủ pháp luật, góp phần xây dựng uy tín và môi trường kinh doanh lành mạnh, bền vững.

Thực tế cho thấy, nhận thức của nhiều hộ kinh doanh về hóa đơn đầu vào đang dần thay đổi theo hướng tích cực. Anh Nguyễn Văn Hùng, chủ cửa hàng vật liệu xây dựng tại Thanh Hóa cho biết: “Trước đây tôi ít khi yêu cầu hóa đơn khi nhập hàng vì nghĩ rằng chỉ những doanh nghiệp lớn mới cần. Nhưng sau khi được cán bộ thuế tuyên truyền, tôi mới hiểu hóa đơn là bằng chứng quan trọng khi kê khai chi phí và chứng minh hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng. Giờ đây, mỗi lần mua hàng, tôi đều yêu cầu hóa đơn để yên tâm hơn.”

Cùng quan điểm, bà T.D chủ hộ kinh doanh quần áo tại Ninh Bình chia sẻ, trước đây không lấy hóa đơn đầu vào bởi việc lấy hóa đơn đôi khi làm tăng chi phí, bởi một số nhà cung cấp tính thêm thuế khi xuất hóa đơn. “Buôn bán nhỏ lẻ, tính từng đồng, nên nhiều người ngại lấy hóa đơn vì sợ đội giá. Tuy nhiên, thời gian gần đây sau khi được tuyên truyền về lợi ích của việc lấy hóa đơn đầu vào thì mỗi lần mua hàng, tôi đều yêu cầu hóa đơn để yên tâm hơn,” bà T.D nói.

Tuy nhiên, một số hộ nhỏ lẻ vẫn còn tâm lý e ngại. Chị Hạnh, chủ quán ăn Hà Nội nói: “Nhiều nhà cung cấp không muốn xuất hóa đơn vì sợ phải kê khai thuế, còn người mua như tôi đôi khi cũng ngại yêu cầu vì sợ bị tính thêm chi phí. Nhưng nếu nhìn xa hơn thì lấy hóa đơn giúp mình làm ăn đàng hoàng, minh bạch, tránh bị phiền phức sau này.”

Theo các chuyên gia, việc lấy hóa đơn đầu vào không chỉ là quyền lợi của hộ kinh doanh mà còn là yếu tố quan trọng để tạo lập trật tự, kỷ cương trong thị trường. Các chuyên gia cho rằng, một nền kinh tế minh bạch bắt đầu từ những hành vi nhỏ trong giao dịch hằng ngày, như việc lấy hóa đơn khi mua bán. Khi mọi giao dịch đều được ghi nhận bằng hóa đơn, sẽ không còn ‘vùng xám’ trong quản lý thuế, từ đó bảo đảm sự công bằng giữa các chủ thể kinh doanh.

Bên cạnh đó, việc hình thành thói quen lấy hóa đơn là xu hướng tất yếu trong quá trình hiện đại hóa nền kinh tế. Khi hộ kinh doanh chủ động yêu cầu hóa đơn, họ không chỉ bảo vệ quyền lợi của mình mà còn giúp Nhà nước quản lý hiệu quả hơn, chống thất thu thuế. Quan trọng hơn, đây là bước tiến trong thay đổi nhận thức, hướng tới môi trường kinh doanh văn minh và bình đẳng.

Cục Thuế cũng cho biết, nếu không lấy hóa đơn khi mua hàng, hộ kinh doanh sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro nghiêm trọng về pháp lý và tài chính. Việc không có hóa đơn khiến hộ kinh doanh không thể chứng minh được nguồn gốc hợp pháp của hàng hóa khi cơ quan chức năng kiểm tra, dễ bị xem là kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, thậm chí có nguy cơ bị tịch thu hàng hóa nếu không xuất trình được chứng từ hợp lệ.

Ngoài ra, không có hóa đơn đồng nghĩa với việc không được ghi nhận chi phí hợp lệ, dẫn đến kê khai thuế sai, có thể bị truy thu hoặc xử phạt hành chính. Trong nhiều trường hợp, hành vi mua bán không hóa đơn còn có thể bị nghi ngờ liên quan đến trốn thuế, làm suy giảm uy tín và gây tổn hại đến tính pháp lý của hoạt động kinh doanh.

Theo quy định tại Nghị định số 98/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm trong hoạt động thương mại và Nghị định số 125/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn, hàng hóa không có chứng từ hợp pháp sẽ bị xem là hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Tùy theo mức độ vi phạm, hộ kinh doanh có thể bị xử phạt hành chính, tịch thu hàng hóa, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu có dấu hiệu gian lận hoặc trốn thuế nghiêm trọng.

Vì vậy, khi mỗi hộ kinh doanh chủ động yêu cầu hóa đơn đầu vào, thị trường sẽ trở nên minh bạch và công bằng hơn. Việc mua bán có hóa đơn giúp cơ quan quản lý dễ dàng kiểm soát nguồn gốc hàng hóa, ngăn chặn tình trạng buôn bán hàng lậu, hàng giả, hàng nhái. Điều này không chỉ giúp Nhà nước thu đúng, thu đủ mà còn bảo vệ người tiêu dùng và các hộ kinh doanh làm ăn chân chính khỏi sự cạnh tranh không lành mạnh.

Các chuyên gia kinh tế cũng nhấn mạnh, việc lấy hóa đơn đầu vào khi mua hàng là hành động nhỏ nhưng mang lại lợi ích to lớn. Hộ kinh doanh vừa được bảo vệ quyền lợi hợp pháp, vừa góp phần chống thất thu ngân sách nhà nước, bởi các cơ sở cung cấp hàng hóa, dịch vụ phải thực hiện kê khai và nộp thuế đầy đủ khi xuất hóa đơn. Đây cũng là cách để xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Ngành thuế luôn khuyến khích mỗi hộ kinh doanh chủ động yêu cầu hóa đơn đầu vào trong mọi giao dịch. Đây không chỉ là việc thực hiện đúng quy định pháp luật mà còn là thói quen văn minh, góp phần hướng tới mục tiêu chung: “Kinh doanh minh bạch - Phát triển bền vững - Lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân”.

Thùy Dương/vnanet.vn

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/khong-lay-hoa-don-dau-vao-ho-kinh-doanh-co-the-doi-mat-voi-nhieu-rui-ro-phap-ly/394995.html